पळस
पळस - Butea monosperma. सामान्य नांव-पळस(कों),(म),पलाश,धक(हिं),फ्लेम ऑफ फॉरेस्ट (इं)
वनस्पतीशास्त्रीय वर्णन
मध्यम आकाराचें पानझडीचें झाड. 15 मी, मेरेन ऊंच वाडटा. हें सवकासायेन वाडपी झाड. देंठाच्या दोनय वटांनी पानां आसतात. मदलो देंठ 8-16 सें.मी.लांब आसता.आनी तीन पानाच्यो पाकळ्यो आसतात.एक पानाची पाकळी 10-12 सें.मी. लांब आसता.फुलां 2-5 सेंमी.लांब आसतात.रंगान भडक केसरी-तांबडीं. तीं तुऱ्यांनी आयल्लीं आसतात आनी एक तुरो 15 सें.मी.लांब आसता. फळ एक 15-20 सें.मी.लांब आनी 4-5 सें मी,रुंद अशी सांग.
खंय खंय मेळटा
मध्य भारतांत पानझडीच्या रांनांनी,1000 मी. उंचाये मेरेन हीं झाडां पळोवंक मेळटात. गोयांत साधारणपणान सगल्याक पातळिल्लीं आसात.
उपयोग
सालीचो ऍस्ट्रीन्जंट मूळव्याध, ट्यूमर आनी अनियमीत मासीक पाळीचेर वापरतात.
झाडांतल्यान एकेतरेचें गोम मेळटा ताका ‘ब्यूटी गम’ वा ‘बंगाल किनो’ अशें म्हणटात. तो एक ऍस्ट्रीन्जंट आनी अतिसाराचेर वापरतात.फुलांतल्यान तेजस्वी असो हळडव्या रंगाचो एक पदार्थ मेळटा पुण तो क्षण भंगूर आसता.बियो लिंबाच्या रोसा बरोबर धडायल्यार तांबड्योच जातात आनी ‘नागीण’ (सर्पी) नावांचो रोग ज्याका ‘धोबी ईच’ अशेंय म्हणटात,हमखास निवळायता.
वापरांत येवपी भाग
फुलां, साली आनी बी.
लागवड
बियो आनी मुळां कडसून.