Sydney

Sydney (Yîn-ngî: Sydney) vi-yî Au-chû ke tûng-nàm-phu, he New South Wales ke sú-fú, ya-he chhiòn Au-chû ngìn-khiéu chui chhiû-me̍t ke sàng-sṳ. Tû-fi-khî ngìn-khiéu 4,575,532-ngìn (2011-ngièn). 1788-ngièn yù Yîn-koet thi-yit kàm-chhui ke sòn-chóng Arthur Phillip yî Sydney-vân kien-li̍p. Sydney fànf-vì Jackson-kóng, chên pûn chhṳ̂n-cho "hói-kóng sàng-sṳ". Sydney he Au-chû chui-thai ke kîm-yùng chûng-sîm, ya-he koet-chi chú-yeu lî-hàng sṳn-thi, yî hói-tân, kô-khia̍k-yen lâu kóng-vân thai-khiâu tén vùn-miàng. Sydney ya chên-kîn kí-phan tô-chúng thí-yuk pí-soi, pâu-koat 1938-ngièn Yîn Lièn-pâng Yun-thung-fi, 2000-ngièn Sydney Olympic Yun-thung-fi khi̍p 2003-ngièn Sṳ-kie-pî Kám-lám-khiû-soi.

Nang-ngoi, Sydney pûn Chhiòn-khiù-fa lâu Sṳ-kie-kip Sàng-sṳ Ngiên-kiu Séu-chû lâu Mióng-lok (Globalization and World Cities Study Group and Network) lie̍t-vi Thi-yit-kip Sṳ-kie Tû-sṳ.

1770-ngièn Yîn-koet hói-kiûn sông-vúi Thomas Cook fat-hien Botany-vân heu, Êu-chû-ngìn khôi-sṳ́ tui Au-chû sán-sên him-chhi. Chhai Yîn-koet chṳn-fú ke min-lin hâ, Arthur Phillip 1788-ngièn yî Jackson-kóngke Sydney-vân kien-li̍p chhṳ̍t-mìn-thi.

1830-40 ngièn-thoi he sàng-sṳ fat-chán ke kiê-ton. Sòn-chak khôi-sṳ́ chhiùng Thai-yîn Khiùn-tó chiap-thai chhai sîn koet-kâ khôi-chán sîn sên-fa̍t ke yì-mìn, Sydney chin-ngi̍p kô-thu fat-chán ke vòng-kîm sṳ̀-thoi.

1851-ngièn thi-yit-chhṳ ke thò-kîm-ngie̍t khôi-sṳ́, Sydney ke kóng-héu yúng-ngi̍p lòi-chhṳ sṳ-kie kok-thi ke ngìn-chhèu. 19 Sṳ-ki ma̍t-khì, sùi-tén chin-hì thûng-li̍t thien-chhâ lâu thiet-lu ne-thúng ke mun-sṳ, sàng-khî ke fat-chán kien-kâ khoai-suk.