बाली लिपि
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Aksara_Bali1.png/250px-Aksara_Bali1.png)
बाली लिपि इण्डोनेशिया के बाली द्वीप की आस्ट्रोनेशियन बाली भाषा, पुरानी बाली भाषा, तथा संस्कृत लिखने के लिये प्रयुक्त होती है। कभी-कभी यह समीप के द्वीप लोम्बोक की शशक भाषा (Sasak) लिखने के लिये भी प्रयुक्त होती है। बाली में इसे 'अक्षर बाली' या 'हनचरक' कहते हैं। इसमेंमें ३३ व्यंजन, १८ स्वर तथा २ विसर्ग हैं।
बाली लिपि, ब्राह्मी से व्युत्पन्न है। यह लिपि दक्षिण एशिया तथा दक्षिणपूर्व एशिया की अनेकानेक लिपियों से अत्यधिक समानता रखती है।
व्यंजन
व्यंजन अक्षर | ||||||||
वर्ग |
Pancawalimukha | अर्धसुअर (अर्धस्वर) |
उष्म |
विसर्ग | ||||
stimmlos | stimmhaft | नासिक्य | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
कण्ठ्य |
![]() Ka |
![]() Ka mahaprana |
![]() Ga |
![]() Ga gora |
![]() Nga |
![]() Ha | ||
तालव्य |
![]() Ca murca |
![]() Ca laca |
![]() Ja |
![]() Ja jera |
![]() Nya |
![]() Ya |
![]() Sa saga |
|
मूर्धन्य |
![]() Ta latik |
![]() Ta latik m |
![]() Da murda a |
![]() Da murda m |
![]() Na rambat |
![]() Ra |
![]() Sa sapa | |
दन्त्य |
![]() Ta |
![]() Ta tawa |
![]() Da lindung |
![]() Da madu |
![]() Na kojong |
![]() La |
![]() Sa danti | |
ओष्ठ्य |
![]() Pa |
![]() Pa kapal |
![]() Ba |
![]() ![]() Ba kembang |
![]() Ma |
![]() Wa |
स्वर
अक्षर सुअर (स्वर) | |||||||
वर्ग |
अक्षर सुअर ह्रस्व (ह्रस्व स्वर) |
नाम | अक्षर सुअर दीर्घ (दीर्घ स्वर) | ||||
प्रतीकl | देवनागरी | IPA | प्रतीक | देवनागरी | IPA | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
कण्ठ्य |
![]() |
अ | [a] | अ-कार | ![]() |
आ | [ɑː] |
तालव्य |
![]() |
इ | [i] | इ-कार | ![]() |
ई | [iː] |
मूर्धन्य |
![]() |
ऋ | [ɹ̩] | र - रेफ | ![]() |
ॠ | [ɹ̩ː] |
दन्त्य |
![]() |
ॢ | [l̩] | La lenga | ![]() |
ॣ | [l̩ː] |
ओष्ठ्यOsthya |
![]() |
उ | [u] | उ-कार | ![]() |
ऊ | [uː] |
कण्ठ्य-तालव्य |
![]() |
ए | [e]; [ɛ] | ए-कार (E) |
![]() |
ऐ | [aːi] |
कण्ठ्य-ओष्ठ्य |
![]() |
ओ | [o]; [ɔ] | ओ-कार | ![]() |
औ | [aːu] |
इन्हें भी देखें
ब्राह्मी |
---|
ब्राह्मी तथा उससे व्युत्पन्न लिपियाँ |
दक्षिणी ब्राह्मी |