Fonetika

Fonetika (grjek. φωνητικός "zwukowy"; wot φωνή "zwuk") — rěčespytna disciplina, kotraž přepytuje a wopisuje zwukowuju stronu čłowjeskeje rěče (system zwukow, tworjenje zwukow a jich akustiski zaćišć)[1].

Fonetika w cyłku zaběra so z fyziologiskej a akustiskej stronu rěče. Předmjet fonetiki je konkretny rěčny akt abo rěčenje (same tworjenje zwukow a jich akustiski zaćišć). Fonetiku rozeznawaja wot fonologije, kotraž njedźiwa na tworjenje zwukow a jich akustiski zaćišć, ale jenož na jich funkciju a nutřkownu relaciju (poměr) w zwukowym systemje. Wobaj předmjetaj stej wusko mjez sobu zwjazanej a so mjez sobu wudospołnjujetej[2].

Předmjety fonetiki su:

  • zwuki rěče a jich klasifikacija (zwuk — elementarna jednotka fonetiki);
  • dołhosć (kwantita), wysokosć (hustota), móc zwuka;
  • organy rěče (rěčadła) — jazyk, zuby, dźasna (alweole), mjechke a twjerde njebjeska, płuca atd.;
  • artikulacija zwuka (wašnje artikulacje);
  • akcent (přizwuk), ton, sadowa intonacja;
  • percepcija rěče atd.

Fonologija přepytuje fonemy a jich alofony, jich opozicije, złóžki atd.

Nóžki

  1. Šewc-Schuster H. Gramatika hornjoserbskeje rěče. — Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, 1984. — Zwjazk 1 fonologija, fonetika a morfologija. — S. 10.
  2. Šewc-Schuster H. Gramatika hornjoserbskeje rěče. — Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, 1984. — Zwjazk 1 fonologija, fonetika a morfologija. — S. 14.

Wotkaz

 Commons: Fonetika – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow