Անրի Բերգսոն

Անրի Բերգսոն
ֆր.՝ Henri Bergson
Ծնվել էհոկտեմբերի 18, 1859(1859-10-18)[1][2][3][…] Փարիզ[4][5]
Մահացել էհունվարի 4, 1941(1941-01-04)[4][1][3][…] (81 տարեկան) Փարիզ[4][5]
ԳերեզմանCemetery of Garches
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Դավանանքհուդայականություն
ՈւղղությունՄայրցամաքային փիլիսոփայություն
Մասնագիտությունփիլիսոփա, պրոֆեսոր, սոցիոլոգ և գրող
Հաստատություն(ներ)Կոլեժ դե Ֆրանս[6] և lycée David d'Angers?[7]
Գործունեության ոլորտփիլիսոփայություն, մետաֆիզիկա, իմացաբանություն, Իռացիոնալիզմ, լեզվի փիլիսոփայություն և մաթեմատիկայի փիլիսոփայություն
Պաշտոն(ներ)seat 7 of the Académie française? և ընկերության նախագահ
ԱնդամակցությունՖրանսիական ակադեմիա[8], Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Բարոյական և քաղաքական գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5]
Ալմա մատերԿոնդորսե լիցեյ, Բարձրագույն նորմալ դպրոց և Փարիզի համալսարան
Կոչումպրոֆեսոր, Բարոյական և քաղաքական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[9]
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[1][10]
Ազդվել էԶենոն Էլեացի[11], Պլատոն[11], Արիստոտել[11], Պլոտինոս[11], Ռենե Դեկարտ[11], Բենեդիկտ Սպինոզա[11], Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ[11], Ջորջ Բերկլի[11], Դեյվիդ Հյում[11], Իմանուիլ Կանտ[11], Կլոդ Բեռնար[11], Ժյուլ Լաշլեր[11], Ֆելիքս Ռավեսսոն[11], Հերբերտ Սփենսեր[11], Չարլզ Դարվին[11], Ալբերտ Այնշտայն[11], Բլեզ Պասկալ, Սյորեն Կիերկեգոր, Արթուր Շոպենհաուեր, Գևորգ Զիմել և Գոտլոբ Ֆրեգե
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Louise Neuberger?
ՀայրՄիխալ Բերգսոն
ՈւսուցիչÉmile Boutroux? և Ֆելիքս Ռավեսսոն
ԱշակերտներԳաբրիել Մարսել, Émile Bréhier?, Լուի Լավել, Albert Thibaudet?, Մարսել Պրուստ և Joseph Baruzi?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Henri Bergson Վիքիպահեստում

Անրի Բերգսոն (ֆր.՝ Henri Bergson, հոկտեմբերի 18, 1859(1859-10-18)[1][2][3][…], Փարիզ[4][5] - հունվարի 4, 1941(1941-01-04)[4][1][3][…], Փարիզ[4][5]), ֆրանսիացի փիլիսոփա, ինդիվիդուալիզմի ներկայացուցիչ։ Արժանացել է Նոբելյան մրցանակի։

Հիմնական երկերն են՝ «Գիտակցության անմիջական տվյալներ» (1889), «Մատերիա և հիշողություն» (1896), «Ստեղծարար էվոլյուցիա» (1907), «Բարոյականության և կրոնի երկու աղբյուրներ» (1932)։ Դիալեկտիկային հակադրել է ստեղծարար էվոլյուցիայի իր ուսմունքը, որը հիմնված է կենսաբանական իդեալիզմից փոխառված հասկացությունների վրա[14]։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Philosophy Ontology project
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Бергсон Анри // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  6. ↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
  7. ↑ Akendengué A. M. Promenades à Angers : les esprits d'Angers (ֆր.) — le lys bleu, 2020.
  8. ↑ Ֆրանսիական ակադեմիա — 1635.
  9. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118509578 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  10. ↑ CONOR.Sl
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 11,15 11,16 11,17 11,18 11,19 11,20 11,21 11,22 11,23 11,24 11,25 11,26 11,27 11,28 11,29 11,30 11,31 11,32 11,33 11,34 11,35 11,36 11,37 11,38 11,39 11,40 11,41 11,42 11,43 11,44 11,45 11,46 11,47 Collinson D. Biographical Dictionary of Twentieth-Century Philosophers — 1996. — ISBN 978-0-415-06043-1
  12. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1927/
  13. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  14. ↑ Ռընե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008). Գրականության տեսություն. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ 465.
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Բերգսոն» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Բերգսոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Անրի Բերգսոն հոդվածին
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 418)։
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022) • Յուն Ֆոսե (2023) • Հան Կան (2024)


{alt} Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։