Բիծ (մոլորակային անվանակարգ)

Գանեշայի բիծ, մեծ շրջանաձև բիծ այս լուսանկարի ներքևի ձախ մասում։

Բիծ (լատին․՝ macula — բիծ, maculae — բծեր)[1] եզրույթը մոլորակային անվանակարգի մեջ օգտագործվում է մոլորակների և արբանյակների մակերևույթին համեմատաբար փոքր մուգ տարածքներն անվանակոչելու համար։ Որպես եզրույթ սկսել է օգտագործվել այդպիսի օբյեկտներ Եվրոպայի մակերևույթի մանրամասն լուսանկարներում հայտնաբերելուց հետո[2]։

Այս եզրույթը, ինչպես և մոլորակային անվանակարգի մնացած եզրույթները, նկարագրում է օբյեկտի միայն արտաքին տեսքը և ոչինչ չի ասում դրա ծագման մասին[1][3][4]։ Նույնիսկ միշտ չէ, որ այն նշանակում է մուգ գույն տեսանելի ընդգրկույթում. Տիտանի բծերն ընտրված են ինֆրակարմիր և ռադարային ալբեդոյով։

2020 թվականի մայիսի դրությամբ բիծ եզրույթով կան անվանումներ Հրատի, Եվրոպայի, Տիտանի և Տրիտոնի վրա[5]։

Տարբեր երկնային մարմինների համար բծերը տարբեր կերպ են անվանվում[6]՝

  • Հրատի բծերը կրում են Ջովանի Սկիապարելլիի կամ Էժեն Անտոնիադիի քարտեզներում նշված մոտակա ալբեդոյի տարրերի անվանումները.
  • Եվրոպայի բծերը կրում են Եվրոպայի մասին առասպելի հետ կապված վայրերի անվանումները.
  • Տրիտոնի բծերը՝ ջրի հետ կապված զանազան անվանումները (բացառությամբ հունական և հռոմեական).
  • Տիտանի բծերն անվանվում են ի պատիվ տարբեր ժողովուրդների հավատալիքներում եղած երջանկության, խաղաղության և ներդաշնակության աստվածների։

Բծերի ցուցակ

Բծեր Հրատի վրա

  • Օլիմպոս բծեր

Բծեր Եվրոպայի վրա

  • Բեոտիա բիծ
  • Կաստալիայի բիծ
  • Կիկլադներ բիծ
  • Թիրա բիծ
  • Թրակիա բիծ

Բծեր Տիտանի վրա

  • Գանեշայի բիծ
  • Գանետասկայի բիծ
  • Օմակատլի բիծ
  • Պոլազնիկի բիծ
  • Պոլելի բիծ
  • Էյրի բիծ
  • Էլպիսի բիծ

Բծեր Տրիտոնի վրա

Տեսեք նաև

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 «Descriptor Terms (Feature Types)». Gazetteer of Planetary Nomenclature (անգլերեն). International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN). Արխիվացված օրիգինալից 2014.06.23-ին. Վերցված է 2014.06.23-ին։-ին.
  2. ↑ Գրիլի, Ռոնալդ; Ռեյմոնդ Մ. Բեյթսոն (2007). Մոլորակների քարտեզագրում. Քեմբրիջի համալսարանի հրատարակչություն. էջ 116. ISBN 0-521-03373-X.
  3. ↑ Բուրբա Գ. Ա., Երևակի արբանյակների ռելիեֆի տարրերի անվանակարգը (խմբ. Ֆլորենսկի Կ. Պ. և Եֆրեմով Յ. Ի.), Մոսկվա, «Գիտություն» — 80 էջ։
  4. ↑ Hargitai H. I. Planetary Maps: Visualization and Nomenclature // Cartographica. — В. 2. — Т. 41. — Էջ  160. — doi:10.3138/9862-21JU-4021-72M3 Արխիվացված է 2014.06.22 սկզբնաղբյուրից:
  5. ↑ «Gazetteer of Planetary Nomenclature» (անգլերեն). International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN) — (ընդլայնված որոնման մեջ Feature Type տողի համար ընտրել Macula, maculae). Վերցված է 2020.06.03-ին։-ին.
  6. ↑ «Categories for Naming Features on Planets and Satellites». Gazetteer of Planetary Nomenclature (անգլերեն). International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN). Արխիվացված օրիգինալից 2013.05.14-ին. Վերցված է 2013.05.13-ին։-ին.

Արտաքին հղումներ