Բուրգդորֆ (գերմ.՝ Burgdorf, ալեմանյան բարբառ՝ Burdlef), քաղաք և համայնք Շվեյցարիայում՝ Բեռնի կանտոնում, Էմմե գետի հովտում[2]։ Նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Զբաղեցնում է 15.6 քառակուսի կիլոմետր տարածք, որի 25.1%-ն օգտագործվում է գյուղատնտեսական նպատակներով, 40.7%-ն անտառապատ է[3]։ 2017 թվականիդեկտեմբերի տվյալներով քաղաքում ապրում էր 16,280 մարդ։ 2000–ից 2010 թվականն ընկած տասնամյակի ընթացքում բնակչության թվաքանակի փոփոխությունը կազմել է 5.2%: Ընդ որում՝ միգրացիայի ցուցանիշը եղել է 6.6%, ծնունդների ու մահերի ցուցանիշը՝ -1.1%[4]:
Ժողովրդագրություն
Քաղաքի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները.
Բնակչության կազմի ու թվաքանակի վերաբերյալ պատմական տվյալներ
Տարին
Ամբողջ բնակչությունը
Գերմանախոս
Ֆրանսախոս
Բողոքական
Կաթոլիկ
Այլ
Կրոնը չնշած
Շվեյցարացի
Ոչ շվեյց.
1764
1,225
1798
1,295
1850
3,636
3,485
151
1880
6,581
6,443
65
6,256
289
11
6,226
355
1910
9,367
9,131
122
8,765
521
23
8,899
468
1930
9,772
9,535
146
9,087
621
32
9,489
283
1950
11,586
11,188
215
10,628
880
130
11,309
277
1970
15,888
13,856
175
12,882
2,809
463
13,813
2,075
1990
15,373
13,494
131
11,328
2,241
1,086
13,305
2,068
2000
14,714
13,088
116
9,934
1,993
1,100
12,404
2,310
Պատմություն
Հնագիտական պեղումների արդյունքները վկայում են, որ Բուրգդորֆի ներկայիս տարածքում ու շրջակայքում մարդիկ բնակություն են հաստատել դեռևս նորքարեդարյան ժամանակներում։ Հայտնաբերվել են նաև ուշ բրոնզի դարաշրջանի և հալշտատ (Hallstatt) մշակույթի հետքեր։
Միջնադարում տարածքը եղել է Բուրգունդիայի թագավորության կազմում։ 1080 թվականից այստեղ իշխել են Զերինգեն ազնվականական տոհմի դուքսերը։ Հավանաբար հենց նրանց ներկայացուցիչներն էլ Էմմե գետի ձախ ափին ամրոց են կառուցել, որն առաջին անգամ պատմական փաստաթղթերում հիշատակվել է 1080 թվականին՝ որպես castellum Bertoldi ducis: Իսկ ամրոցի մոտ հիմնված բնակավայրի մասին առաջին հիշատակությունը վերաբերում է 1236 թվականին (in oppido Burchtorff):
Բուրգդորֆի պատմության կարևոր դրվագներից է այն փաստը, որ հենց այստեղ է 1798 թվականին կրթադաստիարակչական իր հաստատությունը հիմնել նշանավոր մանկավարժ Յոհան Հայնրիխ Պեստալոցցին[2][5]։
Պատմամշակութային հուշարձաններ
Բուրգդորֆի հին քաղաքամասն ամբողջությամբ, ինչպես նաև մի շարք պատմամշակութային հուշարձաններ ընդգրկված են Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային ժառանգության ցանկում, այդ թվում՝ նախկին Grosse Apotheke-ն ու Diesbacher House-ը, նախկին օրիորդաց դպրոցը՝ Mädchenschule-ն, նախկին Niederspital-ը (հիվանդանոցը), Gehöft Grafenscheuren-ը, Grosshaus-ը (Մեծ շենքը), zum Ochsen շենքը, Villa Schnell-ը, կանտոնային տեխնիկումը, Ֆրանց Գերչի թանգարանը (Museum Franz Gertsch), շվեյցարական ռեֆորմիստական եկեղեցին, պատմական զենքուզրահի հավաքածուն (Sammlung Historisches Armeematerial Collection), միջնադարյան ամրոցը, Quarantine շենքն ու մատուռը և Villa Roth-ը։ Քաղաքն ամբողջությամբ ներառված է Շվեյցարական ժառանգության գույքացուցակում[6]։
Պատկերասրահ
Հին քաղաքամասը
Ամրոցը
Նախկին Grosse Apotheke-ն ու Diesbacher House-ը
Նախկին Mädchenschule (օրիորդաց դպրոցը)
Նախկին Niederspital-ը (հիվանդանոցը)
Grosshaus-ը (Մեծ շենքը)
zum Ochsen շենքը
Կանտոնային տեխնիկումը
Franz Gertsch թանգարանը
Շվեյցարական ռեֆորմիստական եկեղեցին
Quarantine շենքն ու մատուռը
Villa Roth-ը
Տեսարժան վայրեր
Ռեֆորմիստական եկեղեցու՝ Stadtkirche-ի ներսը
Հին քաղաքամասն իր փողոցներով, հրապարակներով, պատմական շինություններով
Ուշ գոթիկայի ոճով 1471/1490 թթ. կառուցված ռեֆորմիստական եկեղեցին
Ամրոցը
"Badi"-ն՝ հանրային լողավազանը
Franz Gertsch թանգարանը
Kornhaus (cornhouse)
Burgdorf Flüeh-ը (4 հսկա ժայռեր) և Էմմե գետը
Burgdorf Schützematte-ը՝ մարդկանց հանդիպավայր դարձած մի ընդարձակ դաշտ
↑«Kantonsliste A-Objekte». KGS Inventar (German). Federal Office of Civil Protection. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 19-ին.{cite web}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Շվեյցարիա
Հին քաղաքամասը
Ամրոցը
Նախկին Grosse Apotheke-ն ու Diesbacher House-ը
Նախկին Mädchenschule (օրիորդաց դպրոցը)
Նախկին Niederspital-ը (հիվանդանոցը)
Grosshaus-ը (Մեծ շենքը)
zum Ochsen շենքը
Կանտոնային տեխնիկումը
Franz Gertsch թանգարանը
Շվեյցարական ռեֆորմիստական եկեղեցին
Quarantine շենքն ու մատուռը
Villa Roth-ը
