Գերմանիայի աշխարհագրություն

Գերմանիայի աշխարհագրություն
Տեսակ	աշխարհագրական դիրքի աշխարհագրություն
Երկիր	Գերմանիա
Ամենաբարձր կետ	Ցուգշպիտցե
Ամենացածր կետ	Neuendorf-Sachsenbande?[1]
Մակերես	357 021 կմ²
Մասն է	Կենտրոնական Եվրոպա
Առափնյա երկարություն	2,389 կմ

Գերմանիայի աշխարհագրություն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության աշխարհագրություն։

Գերմանիան հյուսիսում սահմանկացում է Դանիային, արևելքում Լեհաստանին և Չեխիային, հարավից և հարավ-արևելքից Ավստրիային, հարավում Շվեյցիարիային, հարավ-արևմուտքից Ֆրանսիային, արևմուտքում՝ Լյուքսեմբուրգին և Բելգիային,հյուսիս-արևմուտքում՝ Նիդերլանդներին։ Ափերը ողողում են Հյուսիսային և Բալթիկ ծովերը։

Գերմանիայի ձգվածությունը կազմում է հյուսիսից հարավ 876 կմ և արևմուտքից արևելք 640 կմ։ Երկրի հյուսիսային ծայրակետը գտնվում է Զիլտ կղզում՝ 55°03’33’’ հս.լ և 08°24’44’’ արլ. երկ։ Երկրի արևմտյան ծայրակետը գտնվում է Զելֆկանտ կոմունայում՝ Նիդերլանդների սահմանին՝ 51°03’09’’ հս. լ․ և 05°52’01’’արլ․ երկ։ Երկրի արևելյան կետը գտնվում է Նայսեաուե կոմունայում՝ 51°16’22’’հս. լ և 15°02’37’’արլ․ երկ․: Գերմանիայի հարավային կետը գտնվում է Օբերստդորֆ կոմունայում, որի կոորդինատներն են՝ 47°16’15’’հս. լ և 10°10’46’’ արլ. երկ։

Գերմանիայի ամենաբարձր կետը Ցուգշպիտցե լեռն է, որը գտնվում է Բավարական Ալպերում և ունի 2962մ բարձրություն։

Գերմանիայի տարածքը կազմում է 357 հազար քկմ։ Այն մեծությամբ յոթերորդ երկիրն է Եվրոպայում և 63-րդ երկիրը աշխարհում^[2]։

Գերմանիայի սահմանների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 3786 կմ։

Սահմանակից երկիր	Սահմանների երկարություն (կմ)
Ավստրիա	817
Չեխիա	812
Նիդերլանդներ	576
Ֆրանսիա	455
Լեհաստան	449
Շվեյցարիա	316
Բելգիա	157
Լյուքսեմբուրգ 136	136
Դանիա	68

Գերմանիայի հյուսիսային մասը իրենից ներկայացնում է սառցադաշտե դարաշրջանում ձևավորված ցածրադիր դաշտավայր (Հյուսիս-գերմանական ցածրավայր, ամենացածր կետը Նոյենդորֆ-Սաքսենբանդն է Վիլստերմարշում, որը 3,54 մ ցածր է ծովի մակարդակից)։ Երկրի կենտրոնական շրջաններում դեպի հարավ հարթավայրերին կից նախալեռներում անտառներն են, իսկ հարավում ձգվում են Ալպերը (ամենաբարձր կետը Գերմանիայում՝ Ցուգշպիտցե լեռն է՝ 2962 մետր)։

Ծանր հետևանքներով երկրաշարժեր Գերմանիայում դեռևս տեղի չեն ունեցել։ Սա կարելի է բացատրել այն հանգամանքով, որ Գերմանիան գտնվում է Եվրասիական սալի վրա։ Քանի որ Գերմանիան տեկտոնական սալիկների միջև սահման չունի, այդ պատճառով երկրաշարժեր լինում են շատ հազվադեպ։

Գերմանիայի տարածքով հոսում են խոշոր գետեր, դրանցից ամենախոշորը Հռենոս, Դանուբ, Էլբա, Վեզեր և Օդեր գետերն են։ Գետերը միավորվում են ջրանցքներով, որոնցից նշանավոր է Քիլի ջրանցքը, որը իրար է միացնում Բալթիկ և Հյուսիսային ծովերը։ Քիլի ջրանցքը սկսվում է Քիլի ծովախորշից և ավարտվում է Էլբայի գետաբերանում^[2]։

Ամենախոշոր լիճը Գերմանիայում Բոդենն է, որի մակերեսը կազմում է 540 քկմ, իսկ խորությունը՝ 250 մետր։

Գերմանիան գտնվում է բարեխառն կլիմայական գոտում, հյուսիսում կլիման ծովային է, հարավում չափավոր ցամաքային։ Սա կապված է նրա հետ, որ եղանակը հաճախ փոփոխական բնույթ է ունենում։ Ամռան կեսին կարող է լինել տաք և արևոտ, բայց հաջորդ օրը կարող է լինել ցուրտ և անձրև տեղալ։ Իսկական էքստրեմալ եղանակային փոփոխություններ (երաշտներ, տորնադո, փոթորիկներ, ուժեղ սառնամանիքներ կամ շոգ) համեմատաբար հազվադեպ են լինում։

Հուլիսյան միջին ջերմաստիճանը լեռներում +14 -ից մինչև հարթավայրերում 22 °C է հասնում։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը հարթավայրերում +4-ից մինչև լեռներում -5 °C է լինում։ Միջին տարեկան ջերմաստիճանը +5 -ից +10 °C է։ Գերմանիայում ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է նախորդ դարում երկրի հարավում՝ երկրի լեռնային շրջաններում, 1601մ բարձրության վրա հս. լ․ 47, Ֆունտենզի լճում և կազմել է -46 °C, որը ավելի ցածր է ավելի հյուսիս և արևելք գտնվող Էստոնիայի նվազագույն բացարձակ ջերմաստիճանից (-44 °C Յոգևա համարյա հյուսիսային լայնության 59)^[3]։

Վերջին մի քանի տարիներին Գերմանիայում, ինչպես ամբողջ Եվրոպայում, տեղի են ունեցել մի քանի մեծամասշտաբ ջրհեղեղներ, բայց հաշվի առնելով Գերմանիայի երկար տարիների պատմությունը, դրանք առավելապես հազվադեպ եղանակային երևույթներ են (սակայն շատերը հակված են, որ այն վկայում է կլիմայի տաքացման մասին)^[4]։

2003 թվականի ամռանը Գերմանիան տուժել է երաշտից. «հարյուրամյակի ամառ», այն այսպես են անվանել լրատվամիջոցները։ Դա եղել է վերջին տասնամյակների ընթացքում եղած ամենաշոգ ամառներից մեկը։ Երաշտի հետևանքով, ի թիվս այլ բաների, եղել է բերքատվության նշանակալի անկում։

Գերմանիայում գրանցված էքստրեմալ ջերկաստիճանները եղել են առավելագույնը 42.6 °C (108.7 °F) (2019 թվականի հուլիսին Լինգեն)^[5] և նվազագույն ջերմաստիճանը −37.8 °C (−36.0 °F) (1929 թվականի փետրվարին Իլմեի Պֆաֆենհոֆեն)^[6]։

Գերմանիայում կան 14 ազգային պարկ, 19 կենսոլորտային տարածքներ, 95 բնական պարկեր և բազմաթիվ պահպանվող բնության տարածքներ և բնության հուշարձաններ։

• Գերմանիայի խոշոր քաղաքների ցանկ
• Գերմանիայի օգտակար հանածոներ
• Գերմանիայի վարչական բաժանում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերմանիայի աշխարհագրություն» հոդվածին։

Բառարաններ և հանրագիտարաններ Լարուսի · Մեծ նորվեգական