Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողով
| Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողով | |
|---|---|
 Եվրոպայի պալատ, Ստրասբուրգ | |
 | |
 Եվրոպայի խորհրդի անդամ-երկրները | |
| Տեսակ | parliamentary assembly? |
| Հապավում | PACE, APCE, PAKE, PVER, ПАСЕ, APCE, APCE, ZPRE, AKPM, ПАСЕ, AŞPA, ENPA, APCE, ЕКПА, АПША, APŞA, APKE, ПАРЄ, APCE, AŞPA, АШПА, ЭПЕС, EKPA, ەكپا և PSSE |
| Հիմնադրված | մայիսի 5, 1949 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Palace of Europe, Ստրասբուրգ և Եվրոպայի Խորհուրդ, Ֆրանսիա |
| Պաշտ. լեզու(ներ) | անգլերեն և ֆրանսերեն |
| Գլխավոր քարտուղար | Ρουσόπουλος, Θεόδωρος?[1] |
| Կայք | pace.coe.int/en/(անգլ.) և pace.coe.int/fr/(ֆր.) |
Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողով (այսուհետ՝ ԵԽԽՎ), Եվրոպայի խորհրդի (այսուհետ՝ ԵԽ) խորհրդարանական ձևաչափն է, Նստավայրը Ստրասբուրգում է։
Պատմություն
Վեհաժողովը ձևավորվել է 1949 թվականի մայիսի 5-ին Լոնդոնում ստորագրված Եվրոպայի խորհրդի կանոնադրությամբ։ Վերջինիս 22-րդ հոդվածով սահմանվում է, որ Վեհաժողովը ԵԽ-ի խորհրդակցական մարմինն է։ 1974 թվականից սկսած՝ խորհրդակցական վեհաժողովն անվանում են Խորհրդարանական վեհաժողով։ Առաջին նիստը գումարվել է 1949 թվականի օգոստոսի 10-ին և համարվում է ժողովրդավարական ընթացակարգով ընտրված պատգամավորներից կազմված միջազգային ամենահին բազմակարծությամբ խորհրդանական վեհաժողովը։
Գործունեության ձև
ԵԽԽՎ-ն է սահմանում իր օրակարգը։ Քննարկում է եվրոպական ու միջազգային իրադարձությունները և հրատապ թեմաներ ու խնդիրներ, որոնք մտահոգում են եվրոպական երկրներին։ Հիմնական կարևոր թեմաներն են՝ մարդու իրավունքները, ժողովրդավարությունը, փոքրամասնությունների ու իրավական պետության պաշտպանությունը։
ԵԽԽՎ-ի նիստերը գումարվում են տարին չորս անգամ՝ Ստրասբուրգում, Եվրոպայի պալատում, մեկշաբաթյա տևողությամբ։ Իսկ ութ գլխավոր հանձնաժողովների նիստերը գումարվում են ողջ տարվա ընթացքում՝ զեկույցների պատրաստման և իրենց բնագավառներին ու իրավասություններին պատկանող բանաձևերի նախագծերի ու հանձնարարականների ընդունման նպատակով։
ԵԽԽՎ-ն օրենսդրական մարմին չէ։ Այն քննարկումների անցկացման մարմին է՝ բաղկացած յուրաքանչյուր պետությունից որոշակի քանակով ներկայացուցիչների թվից, որոնք ազգայի նխորհրդարանների անդամ են և վերջիններիս կողմից ԵԽԽՎ անդամ են նշանակվել ։
Կազմ և տարբեր կառուցվածքներ
ԵԽԽՎ-ի անդամների ընդհանուր թիվը 648 է, որոնցից 324-ը՝ ներկայացուցիչներն են, իսկ 324-ը՝ նրանց փոխարինողները։ Ներկայացուցիչներն իրենց հերթին յուրաքանչյուր անդամ-պետության խորհրդարանի անդամ են։ Հավասարապես պատվիրակներ կան նաև Ղրղզստանի ու Մարոկկոյի խորհրդարաններից, ինչպես նաև Պաղեստինի Օրենսդրական խորհրդից, որոնք ԵԽԽՎ-ում Գործընկեր ժողովրդավարության համար կարգավիճակ ունեն։ Կանադայի, Իսրայելի ու Մեքսիկայի խորհրդարանների ներկայացուցիչները դիտորդի կարգավիճակ ունեն։ Բելառուսի հատուկ հրավիրյալի կարգավիճակը դադարեցվել է 1997 թվականին։ Յուրաքանչյուր երկրի մեծությունից կախված՝ որոշվում է վերջինիս ներկայացուցիչների ու քվեների թիվը։ Դրա փոխարեն, Նախարարների կոմիտեի կազմում յուրաքանչյուր երկիր մեկ ձայն ունի։ Յուրաքանչյուր խորհրդարան ընտրում է ԵԽԽՎ-ում իր ներկայացուցիչների նշանակման ձևը։ Բացի այդ, յուրանքաչյուր ազգային պատվիրակության քաղաքական կազմը պետք է արտացոլի տվյալ խորհրդարանի տարբեր կուսակցությունների ներկայացվածությունը։
ԵԽԽՎ-ի նախկին անդամներ են եղել.
• Դիք Մարտին (Շվեյցարիա). նշանակվել է 2005 թվականի վերջին՝ որպես ՀԴԲ-ի արտակարգ փոխհատուցումների վեճի գործով քննության զեկուցող և
• Մարչելո Դել՛Ուտրին (Իտալիա). Վերաքննիչ դատարանի դատավճռով 2010 թվականին դատապարտվել է 7 տարվա ազատազրկման՝ մաֆիոզական միավորմանը հանցակցության համար.
Ըստ երկրի
Ըստ երկրի՝ խորհրդարանական պատվիրակության ներկայացուցիչների թիվը.
| Երկիրը | Նստատեղերի թիվը | Անդամակցման տարեթիվը |
 Ալբանիա
|
4 | 1995 |
 Գերմանիա
|
18 | 1951 |
 Անդորրա
|
2 | 1994 |
 Հայաստան
|
4 | 2001 |
 Ավստրիա
|
6 | 1956 |
 Ադրբեջան
|
6 | 2001 |
 Բելգիա
|
7 | 1949 |
 Բոսնիա և Հերցեգովինա
|
5 | 2002 |
 Բուլղարիա
|
6 | 1992 |
 Կիպրոս
|
3 | 1961 |
 Խորվաթիա
|
5 | 1996 |
 Դանիա
|
5 | 1949 |
 Իսպանիա
|
12 | 1977 |
 Էստոնիա
|
3 | 1993 |
 Ֆինլանդիա
|
5 | 1989 |
 Ֆրանսիա
|
18 | 1949 |
 Վրաստան
|
5 | 1999 |
 Հունաստան
|
7 | 1949 |
 Հունգարիա
|
7 | 1990 |
 Իռլանդիա
|
4 | 1949 |
 Իսլանդիա
|
3 | 1959 |
 Իտալիա
|
18 | 1949 |
 Լատվիա
|
3 | 1995 |
 Լիխտենշտայն
|
2 | 1978 |
 Լիտվա
|
4 | 1993 |
 Լյուքսեմբուրգ
|
3 | 1949 |
 Հյուսիսային Մակեդոնիա
|
3 | 1995 |
 Մալթա
|
3 | 1965 |
 Մոլդովա
|
5 | 1995 |
 Մոնակո
|
2 | 2004 |
 Չեռնոգորիա
|
3 | 2008 |
 Նորվեգիա
|
5 | 1949 |
 Նիդերլանդներ
|
7 | 1949 |
 Լեհաստան
|
12 | 1991 |
 Պորտուգալիա
|
7 | 1976 |
 Չեխիա
|
7 | 1991/1993 |
 Ռումինիա
|
10 | 1993 |
 Միացյալ Թագավորություն
|
18 | 1949 |
 Ռուսաստան
|
18 | 1996 |
 Սան Մարինո
|
2 | 1988 |
 Սերբիա
|
7 | 2003 |
 Սլովակիա
|
5 | 1991/1993 |
 Սլովենիա
|
3 | 1993 |
 Շվեդիա
|
6 | 1949 |
 Շվեյցարիա
|
6 | 1963 |
 Թուրքիա
|
18 | 1949 |
 Ուկրաինա
|
12 | 1995 |
Ըստ խորհրդարանական խմբի
ԵԽԽՎ-ն նաև ունի հետևյալ խորհրդանարական խմբերը.
• Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության խումբը. ունի 202 անդամ, նախագահն է Աքսել Ֆիշերը,
• Սոցիալիստների խումբը. ունի 194 անդամ, նախագահն է Անդրեաս Գրոսը,
• Եվրոպական պահպանողականների խումբը. ունի 66 անդամ, նախագահն է Քրիսթոֆեր Չոփը,
• Եվրոպայի ժողովրդավարների և ազատականների միություն. ունի 73 անդամ, նախագահն է Խորդի ԽուսիաԿոստան,
• Եվրոպական միացյալ ձախերի խումբը. ունի 37 անդամ, նախագահն է Թինի Քոքսը և
• Որևէ խմբակցության չհարող անդամները, որոնք թվով 53-ն են։
Յուրանքանչյուր ներկայացվածություն պետք է արտացոլի ԵԽԽՎ-ում գործող տարբեր քաղաքական կուսակցությունների ներկայացվածությունը։ ԵԽԽՎ-ն կազմվում է ազգային պատվիրակություններից և անդրազգային խմբերից։ Վերջիններիս ներկայացվածությունը խրախուսվում է։ 1960-ական թվականների կեսին խրախուսվեց քաղաքական խմբերի ստեղծումը, որոնք հանձն առան հարգել ժողովրդավարական արժեքները։ Խորհրդարանական խմբի ձևավորման համար անհրաժեշտ է առնվազն 6 երկրից ընդհանուր թվով 20 խորհրդարանական։
Լեզուներ
Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական լեզուներն են անգլերենն ու ֆրանսերենը, բայց ԵԽԽՎ-ն միջաժամանակ որպես աշխատանքային լեզուներ է օգտագործում գերմաներենը, իտալերենն ու ռուսերենը։ Յուրաքանչյուր խորհրդարանական ունի անհատական ականջակալներ ու ստեղնաշարով վահանակ, որով կարող է ընտրել նիստերի լեզուն։ Այն դեպքում, երբ ելույթ ունեցողներն օտարերկացիներ են և թվարկած լեզուներից ոչ մեկով չեն խոսում, այդ պարագայում պետք է կամ խոսեն պաշտոնական լեզուներից որևէ մեկով կամ էլ ելույթ ունենան իրենց անձնական բանավոր թարգմանչի օգնությամբ։ Չնայած ըստ էության հարաբերականորեն ծախսատար այս գործելաոճին՝ ակնհայտ է, որ ԵԽԽՎ-ում ելույթների մեծամասնությունն անգլերեն են։
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողով» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||
