Թաթերեն

Թաթերեն
зуун тати, zuhun tati, zuban tati, Ապշերոնում՝ farsi, parsi
Տեսակլեզու, բարբառային կոնտինուում, կենդանի լեզու, Persian dialect? և բարբառախումբ
Ենթադասպարսկերեն
ԵրկրներՌուսաստան Ռուսաստան
Իսրայել Իսրայել
Ադրբեջան Ադրբեջան
Պաշտոնական կարգավիճակԴաղստանի Հանրապետություն Դաղստանի Հանրապետություն
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակլուրջ սպառնալիք[1]
ԴասակարգումՀնդեվրոպական լեզվաընտանիք
Իրանական լեզուներ
Հարավարևմտյան իրանական լեզուներ
Գրերի համակարգկիրիլիցա, լատինական գիր
IETFttt
ԳՕՍՏ 7.75–97тат 665
ISO 639-3ttt

Թաթերեն, թաթերի և լեռնային հրեաների լեզվի անվանումը։ Պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի իրանյան խմբի հարավարևմտյան ենթախմբին։ Խոսվում է Ռուսաստանի Դաշնության Դաղստանի Հանրապետությունում, Ադրբեջանում և Իսրայելում։ Դաղստանի պաշտոնական լեզուներից մեկն է։ Ադրբեջանում թաթերենը անհետացող լեզու է համարվում և դուրս է մղվում ադրբեջաներենի կողմից։ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Աշխարհի վտանգված լեզուների ատլասի» չափանիշներով դիտվում է որպես «չափազանց վտանգված»[2]։ Գործածվում են կիրիլիցա և լատինական գրեր։ Ունի 5 ձայնավոր, 3 երկբարբառ, 26 բաղաձայն։

Մասնագետները հայերեն տարրեր են նկատել հայ-թաթերեն բարբառում[3][4]։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Անհետացման եզրին գտնվող աշխարհի լեզուների ատլաս
  2. ↑ UNESCO Interactive Atlas of the World’s Languages in Danger
  3. ↑ Ս. Բ. Ղալթախչյան, Հայերենի տարրերը հայ-թաթերեն բարբառում/ Լրաբեր հասարակական գիտությունների, 1970, հ. 3, էջ, 72-77
  4. ↑ Ս. Ղшլթախչյան, Համառոտակի Մադրասայի հայ-֊թաթերենի մասին, ՀՍՍՀ ԳԱ. ֊«Տեղեկագիր» (հաս. գիտ.), 1957, հ. 4, Էջ 85։

Գրականություն

  • Հայկական սովետական հանրագիտարան, հ. 4, Երևան, 1978, էջ 120։
  • Մ. Բարխուդարյան, Աղուանից երկիր եւ դրացիք, Թիֆլիս, 1893։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 120)։
Ռուսաստանի Դաշնության պետական ու պաշտոնական լեզուներ
Ռուսաստանի պետական լեզուներ
Ռուսաստանի սուբյեկտների
պետական լեզուներ
 • աբազերեն  • ավարերեն  • ագուլերեն  • ադըղեերեն  • ադրբեջաներեն  • ալթայերեն  • բաշկիրերեն  • բուրյաթերեն  • դարգիներեն  • ինգուշերեն  • կաբարդա-չերքեզերեն  • կալմիկերեն  • կարաչայ-բալկարերեն  • կոմի  • ղրիմ-թաթարական  • կումիկերեն  • լակերեն  • լեզգիներեն  • նողայերեն  • մարիերեն (լուգովոմարիերեն  • լեռնամարիերեն)  • մոկշաներեն  • օսերեն  • ռուտուլերեն  • թաբասարաներեն  • թաթարերեն  • թաթերեն  • տուվաներեն  • ուդմուրդերեն  • ուկրաիներեն  • խակասերեն  • ցախուրերեն  • չեչեներեն  • չուվաշերեն  • էրզյաներեն  • յակուտերեն
Պաշտոնական կարգավիճակ ունեցող լեզուներ
 • վեպսերեն  • դոլգաներեն  • ղազախերեն  • կարելերեն  • կոմի–պերմյակերեն  • մանսիերեն  • նենեցերեն  • սելկուպերեն  • ֆիններեն  • խանտիերեն  • չուկոտերեն  • էվենկիերեն  • էվեներեն  • յուկագիրերեն
Հին
Արևելյան
Ավեստերեն  • Հին սկյութերեն
Արևմտյան
Միջին
Արևելյան
Բակտրերեն  • Խորեզմերեն  • Սակերեն  • Սկյութերեն  • Սողդերեն
Արևմտյան
Ժամանակակից
Արևելյան
Պամիրյան
Բարթանգի  • Իշքաշիմի  • Խուֆի  • Մունջի  • Յազղուլամի  • Յիդղա  • Շուղնի  • Ռուշանի  • Սանգլեչի  • Սարիքոլի  • Վանջի  • Վախի
Այլ
Յաղնոբի  • Փաշթո (Կենտրոնական  • Հյուսիսային  • Հարավային  • Վանեցի)  • Փարաչի  • Օսերեն (Դիգոր  • Իրոն)  • Օրմուրի
Արևմտյան
Հյուսիսային
Ազարերեն  • Բելուջերեն  • Գիլակի  • Գորանի  • Դեյլամերեն  • Զազայերեն  • Զրադաշտական դարի  • Թաթերեն  • Թալիշերեն  • Մազանդարաներեն  • Սեմնաներեն  • Քրդերեն  • (Հարավային քրդերեն  • Սորանի  • Քուրմանջի)  • Ֆարս
Հարավային
Բաշքարդերեն  • Լարեստան  • Լոռերեն (Բախտիարի  • Քումզարի)  • Պարսկերեն (Դարի  • Հազարագի  • Տաջիկերեն)
Շեղատառերով նշված են մեռած լեզուները