Կույտի պարադոքս

Կույտի պարադոքս («Կույտ»), տրամաբանական հակասություն, որը ձևակերպել է Եվբուլիդեսը Միլեթից (մ.թ.ա. IV դար)՝ կապված «լինել կույտ» պրեդիկատի անորոշությամբ։

Պարադոքսի ձևակերպումը հիմնված է բազիսային նախադրյալի վրա, որի համաձայն մեկ հատիկը կույտ չի ձևավորում, և ինդուկտիվ նախադրյալի վրա, որի համաձայն՝ մեկ հատիկի ավելացումը ընդհանուրին, որը կույտ չէ, էական չէ կույտի ձևավորման համար։ Այդ նախադրյալներն ընդունելու համար ոչ մի ամբողջությունը հատիկների ինչքան էլ հնարավոր է մեծ քանակությունից չի կարող կույտ ձևավորել, ինչը հակասում հատիկներից կույտի ձևավորման պատկերացմանը։

Հայտնի են պարադոքսի ձևակերպման բազում տարբերակներ։ Բացի դրականից («եթե մի հատիկին ավելացնենք հատիկներ, ապա ո՞ր պահին կձևավորվի կույտ»), հանդիպում է նաև բացասական ձևակերպումը. «եթե 1 միլիոն հատիկից բաղկացած կույտից հեռացնել մեկական հատիկ, ո՞ր պահից սկսած այն կդադարի կույտ լինելուց»[1]։ Պարադոքսն օգտագործվում է որպես ոչ հստակ տրամաբանության դիտարկման հիմքերից մեկը[2]։

Ծանոթագրություններ

  1. Sorensen, Roy A. sorites argument // A Companion to Metaphysics. — John Wiley & Sons, 2009. — С. 565. — ISBN 978-1-4051-5298-3
  2. Bergmann, Merrie An Introduction to Many-Valued and Fuzzy Logic: Semantics, Algebras, and Derivation Systems. — Cambridge University Press, 2008. — ISBN 978-0-521-88128-9

Գրականություն