Հավատքով բուժում

Կաղապար:Short description

Կաղապար:Spiritualism Կաղապար:Alternative medical systems

Հավատքով բուժում աղոթքի և ժեստերի (օրինակ՝ ձեռքով հպում) պրակտիկա, որոշ մարդկանց մոտ համարվում է աստվածային միջամտություն, հոգևոր և ֆիզիկական բուժում ներգրավելու միջոց: Սա տարածված է հատկապես քրիստոնեության մեջ^[1]։ Հավատացյալները պնդում են, որ հիվանդությունները և հաշմանդամությունները հնարավոր է բուժել կրոնական հավատքի միջոցով, աղոթքով կամ այլ ծիսակարգերով: Աստվածային միջամտության նկատմամբ կրոնական հավատը չի հիմնվում էմպիրիկ արդյունքների վրա^{[Ն 1]}։

Գրեթե բոլոր գիտնականներն ու փիլիսոփաները մերժում են հավատքով բուժումը՝ համարելով այն կեղծ գիտություն^{[3][4][2][5][6]}։

Պնդումները, թե «բազմազան մեթոդներ», ինչպիսիք են աղոթքը, աստվածային միջամտությունը կամ անհատ բուժողի ծառայությունները, կարող են բուժել հիվանդությունները, եղել են ժողովրդական ամբողջ պատմության ընթացքում^[7]։ Պնդումներ եղել են, որ հավատքի շնորհիվ հիվանդների տեսողությունը, լսողությունը, քաղցկեղը, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ը, զարգացման խանգարումները, սակավարյունությունը, հոդացավերը, մաշկային հիվանդությունները, ամբողջական կաթվածը և տարբեր վնասվածքներ բուժվել են ։ Վերականգնումները վերագրվել են բազմաթիվ մեթոդների ինչպիսիք են՝ աղոթքը, կրոնական սրբավայր այցելությունը կամ պարզապես գերագույն էակի հանդեպ ուժեղ հավատը^[8][8]։

Շատ մարդիկ Աստվածաշունչը, հատկապես Նոր Կտակարանը մեկնաբանում են որպես հավատքի ուսուցում և հավատքի բուժման կիրառում: 2004 թ. Newsweek-ի հարցման համաձայն՝ ամերիկացիների 72 տոկոսը նշել է, որ հավատում է, թե Աստծուն աղոթելը կարող է բուժել որևէ մեկին, նույնիսկ եթե գիտությունը պնդում է, որ այդ անձն ունի անբուժելի հիվանդություն^[9]։

Ի տարբերություն հավատքի միջոցով բուժման կողմնակիցներին, հոգևոր բուժման կողմնակիցները չեն կապում բուժումը Աստծո հետ, այլ հավատում են աստվածային էներգիային: 20-րդ դարի վերջին այլընտրանքային բժշկության նկատմամբ աճող հետաքրքրությունը նպաստել է սոցիոլոգների շրջանում կրոնի և առողջության կապի ուսումնասիրությանը^[3]։

Հավատքով բուժումը կարող է դասակարգվել որպես հոգևոր և գերբնական^[10] թեմա^[11]։ անգլ.՝ American Cancer Society նշում է. «Առկա գիտական ապացույցները չեն հաստատում այն պնդումները, որ հավատքով բուժումը կարող է իրականում բուժել ֆիզիկական հիվանդությունները»^[8]։ «Մահ, հաշմանդամություն և այլ անցանկալի արդյունքներ առաջացել են, երբ լուրջ վնասվածքների կամ հիվանդությունների դեպքում բժշկական օգնության փոխարեն ընտրվել է հավատքով բուժումը»^[12][13]։ Շատ երեխաներ մահացել են երբ ծնողները նախընտրել են հավատքով բուժումը^[8]: Նման արդյունքներ են գրանցվել նաև մեծահասակների շրջանում^[14]։

Քրիստոնեական համոզմունք է համարվում այն, որ Աստված բուժում է մարդկանց Սուրբ Հոգու զորությամբ: Այս երևույթը կոչվում է նաև գերբնական բուժում, աստվածային բուժում և հրաշագործ բուժում։ Աստվածաշնչում բուժումը հաճախ կապվում է որոշակի անհատների գործունեության հետ ինչպիսիք են՝ Եղիայը, Հիսուսը և Պողոսը^[3]Քրիստոնյա բժիշկ Ռեջինալդ Բ. Չերին հավատքով բուժումը դիտում է որպես բուժման ճանապարհ, որի ժամանակ Աստված օգտագործում է ինչպես բնական, այնպես էլ գերբնական միջոցներ^[15]: Բուժվելը նկարագրվել է որպես խաչի վրա Քրիստոսի փրկագնումն ընդունելու արտոնություն^[16]։ Գրող Ուիլֆրեդ Գրեյվս կրտսերը ֆիզիկական բուժումը համարում է փրկության ֆիզիկական արտահայտություն^[17]։ Նա Հիսուսի՝ մայրամուտին սատանաների դուրս մղման և իր մոտ բերված բոլոր հիվանդներին բուժելու մասին նկարագրելուց հետո, այս հրաշքները ներկայացնում է որպես մարգարեության իրականացում. «Նա վերցրեց մեր տկարությունները և կրեց մեր հիվանդությունները»։

Նույնիսկ այն քրիստոնյա հեղինակները, ովքեր հավատում են հավատքով բուժմանը, չեն պնդում, որ մարդու հավատը միշտ բերում է ցանկալի բուժմանը։ «Ձեր հավատքը չի նպաստում ձեր բուժմանը։ Ձեր ապաքինումը ամբողջությամբ կախված է բուժողի ինքնիշխան նպատակներից»^[18]։Լարի Կիֆաուվերը զգուշացնում է, որ հավատքով բուժման նկատմամբ ոգևորությունը չպետք է առաջացնի կեղծ հույսեր։ «Պարզապես բավականաչափ երկար կամ ուժեղ հավատալը չի ապաքինի ձեզ կամ չի խթանի ձեր բուժմանը։ Մտավոր վարժություններ կատարելը՝ ձեր հրաշքը պահելու համար, չի բուժի ձեզ այժմ»^[18]։ Նրանք, ովքեր ակտիվորեն ձեռքով հպվում են ուրիշներին և աղոթում, որ հիվանդները բուժվեն, սովորաբար գիտակցում են, որ բուժումը միշտ չէ, որ անմիջապես տեղի է ունենում։ Հավատքով բուժման կողմնակիցները պնդում են, որ դա կարող է տեղի ունենալ ավելի ուշ և գուցե ոչ այս կյանքում։ «Իրականությունն այն է, որ ձեր բուժումը կարող է դրսևորվել հավերժությունում, այլ ոչ թե ժամանակի մեջ»^[18]։

Կաղապար:Religious text primary Նոր Կտակարանում ներառված չորս կանոնական ավետարանների որոշ մասերում նշվում է, որ Հիսուսը բուժում էր ֆիզիկական հիվանդություններ, որոնք 1-ին դարի բժշկության շրջանակներից դուրս էին: Հիսուսի բուժումները համարվում են հրաշագործ և զարմանալի, քանի որ դրանց արդյունքները հնարավոր չէր բացատրել կամ դրանք վիճակագրորեն անհավանական էին:^[19] Օրինակներից մեկն այն դեպքն է, երբ «կինը, ով տասներկու տարի արյունահոսություն ուներ և բազմաթիվ բժիշկների մոտ էր գնացել, բայց ոչ միայն չէր լավացել, այլև ավելի վատացել էր»:^[20] Բուժելուց հետո Հիսուսը նրան ասում է. «Դուստրս, քո հավատը քեզ առողջացրեց։ Գնա խաղաղությամբ։ Ապաքինվիր հիվանդությունիցդ»:^[21] Հիսուսը առնվազն երկու այլ դեպքերում նույնպես հավատն է համարել բուժման միջոց. Կաղապար:Bibleref2 և Կաղապար:Bibleref2:

Հիսուսը նաև խրախուսում էր օգտագործել ժամանակի բժշկական օգնությունը (յուղերի և գինու կիրառումը), երբ պատմեց Բարի սամարացիի առակը (Ղուկաս 10:25–37), որտեղ սամարացին «հագցրեց [վիրավորի] վերքերը՝ վրան յուղ և գինի լցնելով» (34-րդ խոսք)՝ ինչպես բժիշկը: Այնուհետև Հիսուսն ասաց օրենքի ուսուցչին (ով ինքնարդարացման համար հարցրեց՝ «Իսկ ո՞վ է իմ մոտավորը», 29-րդ խոսքում). «Գնա և դու նույնպես այսպես վարվիր»՝ սիրելով նրանց, ում հետ երբեք չէր շփվի սովորաբար (37-րդ խոսք):^[22]

Ավետարաններում ապաքինումը նկարագրվում է որպես «նշան»,^[23] որը պետք է ապացուցի Հիսուսի աստվածությունը և խթանի հավատը նրան որպես Քրիստոս։^[24] Այնուամենայնիվ, երբ նրանից խնդրեցին այլ տեսակի հրաշքներ, Հիսուս մերժեց որոշները^[25], բայց բավարարեց ուրիշներին^[26], հաշվի առնելով խնդրի շարժառիթը։ Որոշ աստվածաբաններ ենթադրում են, որ Հիսուսը բուժում էր «բոլոր» ներկաներին յուրաքանչյուր անգամ։^[27] Երբեմն նա որոշում էր, թե արդյոք նրանք հավատ ունեին, որ ինքն ապաքինելու է նրանց։^{[[#cite_note-Bosworth—2001—[[Category:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_from_January_2014]]<sup_class="noprint_Inline-Template_"_style="white-space:nowrap;">&#91;<i>[[Wikipedia:Citing_sources|<span_title="This_citation_requires_a_reference_to_the_specific_page_or_range_of_pages_in_which_the_material_appears.'"`UNIQ--nowiki-00000024-QINU`"'_(January_2014)">Հղում_աղբյուրներին</span>]]</i>&#93;}—-29|[28]]]</sup>

Չորրորդ ավետարանում Հիսուսի կատարած յոթ հրաշագործ նշաններից չորսը ապաքինման կամ հարության գործողություններ էին։ Նա ապաքինեց Կափառնայումի պաշտոնյայի որդուն, բուժեց Բեթսայդայի լճի մոտ պառկած կաթվածահարին, ապաքինեց ծնունդից կույր մարդուն և հարություն տվեց Բեթանիայի Ղազարոսին։^[29]

Հիսուսը իր հետևորդներին ասաց, որ ապաքինեն հիվանդներին^[30] և նշեց, որ ապաքինման նման նշանները հավատի վկայությունն են։ Նա նաև ասաց իր հետևորդներին. «Բուժեցե՛ք հիվանդներին, հարություն տվե՛ք մեռյալներին, մաքրեցե՛ք բորոտներին, վտարեցե՛ք դևերին. դուք ազատ ստացաք, ազատ տվեք»։^[31]

Հիսուսը խստորեն պատվիրում էր շատերին, ովքեր ապաքինվել էին նրանից, որ «ոչ ոքի չասեն»։^[32] Հիսուսը չէր հավանում, երբ մարդիկ հրաշք էին խնդրում զուտ դիտարժանության համար՝ նման բան անվանելով «չար և շնացող սերունդ»։^[33]

Բուժման պատմությունները կամ հղումները հանդիպում են բազմաթիվ նախանիկեական հայրերի գրություններում, թեև դրանք հիմնականում շատ ընդհանուր են և չեն պարունակում մանրամասներ։^[34]

Որոշ Պենտեկոստալ և Քարիզմատիկ ավետարանական եկեղեցիներում հատուկ տեղ է տրվում հավատքով ապաքինմանը՝ ձեռքերի դրմամբ աստվածպաշտության ծառայությունների ժամանակ կամ ավետարանչական քարոզարշավների ընթացքում։^[35][36] Հավատքով կամ աստվածային ապաքինումը համարվում է Հիսուսի մահվամբ և հարությամբ ձեռք բերված ժառանգություն։^[37] Աստվածաշնչյան անսխալականությունը հավաստում է, որ հրաշքները և ապաքինումները, որոնք նկարագրված են Աստվածաշունչում, այժմ էլ արդիական են և կարող են տեղի ունենալ հավատացյալի կյանքում։^[38]

20-րդ դարի սկզբին նոր Պենտեկոստական շարժումը մասնակիցներ էր ներգրավում Սրբության շարժումից և այլ շարժումներից՝ Ամերիկայում, որոնք արդեն հավատում էին աստվածային ապաքինմանը։ 1930-ական թվականներին մի քանի հավատքով ապաքինողներ հավաքեցին մեծ լսարաններ և ստեղծեցին համաշխարհային հետևորդների ցանցեր։

Ժամանակակից իմաստով առաջին պենտեկոստականները հայտնվեցին Տոպիկա, Կանզասում՝ Չարլզ Ֆոքս Պարհամի, մեթոդիստ նախկին հովվի, կազմակերպած Աստվածաշնչյան դպրոցում։ Պենտեկոստականությունը համաշխարհային ուշադրության արժանացավ 1906 թվականին՝ Ազուսա փողոցի զարթոնքի միջոցով, որը ղեկավարում էր Վիլյամ Ջոզեֆ Սեյմուրը՝ Լոս Անջելեսում։^[39]

Սմիթ Վիգլսվորթը նույնպես հայտնի դեմք էր 20-րդ դարի սկզբին։ Անգլիացի նախկին սանտեխնիկ, ով դարձավ ավետարանիչ, Վիգլսվորթը շրջում էր աշխարհով մեկ՝ քարոզելով Հիսուսի մասին և կատարելով հավատքով ապաքինումներ։ Նա պնդում էր, որ Հիսուսի անունով մի քանի մարդկանց հարություն է տվել իր հանդիպումների ժամանակ։^[40]

1920-ական և 1930-ական թվականներին Այմի Սեմփլ Մակֆերսոնը դարձավ հայտնի ապաքինող՝ աճող ժողովրդականությամբ Մեծ դեպրեսիայի ժամանակ։ Հետագայում Վիլյամ Մ. Բրանհամը համարվում է հետպատերազմյան ապաքինման զարթոնքների նախաձեռնողը։^{[41]:{1}[42]:{1}}

Թեև Քրիստոնեական գիտության մեջ հիերարխիա չկա, պրակտիկանտները զբաղվում են աղոթքով ուրիշների համար՝ որպես պրոֆեսիոնալ գործունեություն, և իրենց ծառայությունները գովազդում են եկեղեցու հրապարակած առցանց տեղեկատուում։^[43][44] Քրիստոնեական գիտության հետևորդները երբեմն պատմում են իրենց ապաքինման պատմությունները՝ տեղի Քրիստոնեական գիտության եկեղեցիների շաբաթական վկայությունների հանդիպումների ժամանակ կամ հրապարակում են դրանք եկեղեցու ամսագրերում, ներառյալ «Christian Science Journal»-ը, որը տպագրվում է ամսական 1883 թվականից ի վեր, «Christian Science Sentinel»-ը, որը տպագրվում է շաբաթական 1898 թվականից ի վեր, և «The Herald of Christian Science»-ը, որը սկսվել է 1903 թ.-ից՝ որպես գերմաներեն ամսագիր, այնուհետև ընդլայնվելով իսպաներեն, ֆրանսերեն և պորտուգալերեն տարբերակներով։ Քրիստոնեական գիտության ընթերցասրահներում հաճախ կարելի է գտնել նման ապաքինման պատմությունների արխիվներ։^[45][44]

Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցին (ՎՕՍԵ) ունի երկար պատմություն հավատքով ապաքինումների վերաբերյալ։ ՎՕՍԵ-ի շատ անդամներ իրենց ապաքինման պատմությունները ներկայացրել են եկեղեցու «Ensign» ամսագրում։^{[46][47][48][49]} Եկեղեցին հավատում է, որ ապաքինումները հիմնականում տեղի են ունենում քահանայապետական օրհնությունների միջոցով՝ ձեռքի դրմամբ, սակայն աղոթքը, հաճախ ուղեկցված ծոմապահությամբ, նույնպես համարվում է ապաքինման պատճառ։ Ապաքինումը միշտ վերագրվում է Աստծո զորությանը։ ՎՕՍԵ-ն հավատում է, որ Աստծո Քահանայապետությունը, որը տրված է մարգարեներին (օրինակ՝ Մովսես) և Հիսուսի արժանի աշակերտներին, վերականգնվել է երկնային սուրհանդակների միջոցով՝ Ջոզեֆ Սմիթին՝ այս դարաշրջանի առաջին մարգարեին։^[50][51]

ՎՕՍԵ-ի դավանանքի համաձայն՝ չնայած անդամներն ունեն վերականգնված քահանայապետական իշխանություն՝ Հիսուս Քրիստոսի անունով ապաքինելու, անհրաժեշտ է ձեռնարկել համապատասխան բժշկական օգնություն փնտրելու քայլեր։ Բրիգհամ Յանգը այս մասին ասել է շատ հստակ՝ նշելով, որ վերջնական արդյունքը միշտ կախված է Աստծո կամքից։^[52]

Որոշ քննադատներ Սիենտոլոգիա կազմակերպության որոշ գործունեությունները համեմատել են հավատքով բուժման հետ, հիմնվելով Լ. Ռոն Հաբարդ-ի հայտարարությունների վրա, որոնք տեղ գտան Դիանետիկա. Մտավոր առողջության արդիական գիտություն գրքում և այլ գրառումներում^[53]

Շատ գիտնականներ^{[Ն 1]} մերժում են հավատքով բուժումը որպես պսևդոմարդագիտություն^[2][4][6][5] Հավատացյալները պնդում են, որ հավատքով բուժումը չի պարունակում գիտական պնդումներ և հետևաբար պետք է դիտարկվի որպես հավատքի հարց, որը ոչ էլ գիտականորեն փորձարկելի է«Հանրաճանաչ մոլորություններ III: Հավատքով բուժում». 26 Սեպտեմբերի 2006. Վերցված է 30 Ապրիլ 2018-ին. «Դիտարկելով MANTRA ուսումնասիրությունը՝ մի անգլիական եպիսկոպոս ասել է. "Աղոթքը չի կարող լինել մետաղադրամը գցելու ապարատ։ Կա այլ խնդիրներ՝ խնդիրը որոշակիորեն կապ չունի բուժման հետ։"»^{[54][55][Ն 2][4]}:Գիտնականները և բժիշկները հիմնականում գտնում են, որ հավատքով բուժումը չունի բիոլոգիական հավանականություն կամ էպիստեմիկ գրավական,^[2]:30–31 ինչը օգտագործվում է որպես չափանիշ՝ գնահատելու արդյոք կլինիկական հետազոտություններն էթիկական և ֆինանսապես հիմնավորված են^[57] Կոխրանի վերանայման ուսումնասիրությունը աղոթքի միջնորդությամբ գտավ «դրա մեջտեղում ոչ մի պարզ մոտեցում չկա»^[58]

Խարդախություն

Հավատքով բուժման սկեպտիկները մատնանշում են խարդախ պրակտիկաներ՝ թե՛ բուն բուժման գործընթացում (օրինակ՝ կեղծ հիվանդություններով հանդիսատեսի մեջ նախապես պատրաստված մարդիկ), թե՛ բուժման աշխատանքների ընթացքում: Նրանք պնդում են, որ հավատքով բուժումը կեղծ պրակտիկա է, որտեղ «բժիշկները» օգտագործում են հայտնի ոչ գերբնական հնարքներ՝ հավատացյալ մարդկանց երախտագիտությունը, վստահությունը և գումարը շորթելու համար^[59][60] : Ջեյմս Ռենդիի «Հավատքով բժիշկները» գիրքն ուսումնասիրում է քրիստոնյա քարոզիչներ, ինչպիսիք են Պիտեր Փոփոֆը, ով պնդում էր, որ բեմի վրա բուժում է հիվանդ մարդկանց հանդիսատեսի առջև^[59]։ Փոփոֆը ձևացնում էր, թե գիտի մասնակիցների կյանքի անձնական մանրամասները՝ ստանալով ռադիո հաղորդումներ իր կնոջից, ով գտնվելով բեմի ետևում՝ հավաքել էր տվյալներ հանդիսատեսից մինչ շոուն։ ^{[Ն 3]}Այս գրքում նշվում է, որ ժամանակակից ավետարանչական բուժման շատ առաջնորդներ դիմել են խաբեության և կեղծիքների^[62] ։ Գիրքն անդրադարձել է նաև հավատքով բուժման առաջնորդների կողմից հատուկ նպատակների համար ուղարկված միջոցների օգտագործման հարցին^[7]։ Ֆիզիկոս Ռոբերտ Լ. Պարկը և բժիշկ ու սպառողների իրավունքների պաշտպան Սթիվեն Բարեթը բարձրաձայնել են որոշ անհավատալի բարձր գների էթիկական կողմերը։

Իրավական վեճեր

Կան նաև իրավական վեճեր։ Օրինակ՝ 1955 թվականին Ջեք Քոյի վերածննդի ծառայության ժամանակ Մայամիում, Ֆլորիդա, Քոն ասաց երեք տարեկան տղայի ծնողներին, որ բուժել է իրենց որդուն, ով տառապում էր պոլիոմիելիտով։ Քոն հետո խորհուրդ տվեց ծնողներին հեռացնել տղայի ոտքերի օրթոպեդիկ ամրակները^[63][64]։ Սակայն տղան չբուժվեց պոլիոմիելիտից, և ամրակների հեռացումը նրա համար մշտական ցավերի պատճառ դարձավ^[65][66] ։ Արդյունքում, Ջոզեֆ Լ․ Լյուիսի ջանքերով, Քոն 1956 թ. փետրվարի 6-ին ձերբակալվեց և մեղադրվեց բժշկություն առանց արտոնագրի պրակտիկայով զբաղվելու մեջ, ինչը Ֆլորիդայի նահանգում դասվում էր հանցագործությունների շարքին^[65][66]։ Ֆլորիդայի արդարադատության ներկայացուցիչը կասեցրեց գործը՝ պատճառաբանելով, որ Ֆլորիդան բացառություն է տալիս աստվածային բուժմանը^{[65][67][68][69]}։ Նույն տարվա վերջին Քոն ախտորոշվեց բուլբար պոլիոմիելիտով և մահացավ մի քանի շաբաթ անց Դալլասի Պարկլենդ հիվանդանոցում՝ 1956 թ. դեկտեմբերի 17-ին^[65][66][70]։

Վաճառքի ենթակա հրաշքներ

Հեռուստատեսային դեմք Դերեն Բրաունը ստեղծեց հավատքով բուժման վերաբերյալ շոու՝ «Վաճառքի ենթակա հրաշքներ», որը, հավանաբար, բացահայտում է հավատքով բուժման արվեստը որպես խաբեություն։ Այս շոուի ընթացքում Դերենը սովորեցրեց սկուբա դայվինգի մարզչին, ով ընտրվել էր հասարակությունից, դառնալ հավատքով բուժող։ Նա նրան տարավ Տեխաս, որտեղ հաջողությամբ անցկացրեց հավատքով բուժման հավաքույթ համայնքի համար^[71]։

1974 թ. անգլ.՝ Child Abuse Prevention and Treatment Act (CAPTA) պահանջում էր նահանգներից տրամադրել կրոնական բացառություններ երեխաների անտեսման և բռնության վերաբերյալ օրենքներում՝ դաշնային ֆինանսավորում ստանալու համար։ 1996 թ. CAPTA-ի լրացումները նշում են․

Ընդհանուր դրույթ․ Այս ակտը որևէ կերպ չպետք է մեկնաբանվի՝

1. որպես դաշնային պահանջ, որ ծնողը կամ օրինական խնամակալը երեխային տրամադրի որևէ բժշկական ծառայություն կամ բուժում՝ հակառակ ծնողի կամ օրինական խնամակալի կրոնական հավատալիքներին; և
2. որպես պահանջ, որ նահանգը գտնի, կամ որպես արգելք նահանգին գտնելու բռնություն կամ անտեսում այն դեպքերում, երբ ծնողը կամ օրինական խնամակալը ամբողջովին կամ մասամբ ապավինում է հոգևոր միջոցներին՝ բժշկական բուժման փոխարեն՝ ծնողի կամ օրինական խնամակալի կրոնական համոզմունքներին համապատասխան:

Նահանգի պահանջ․ Չնայած ենթաբաժին (ա)-ին, նահանգը պետք է, առնվազն, ունենա նահանգային օրենքներով լիազորություն, որը թույլ կտա նահանգի երեխաների պաշտպանության ծառայություններին կիրառել ցանկացած իրավական միջոց, ներառյալ իրավական գործընթացների նախաձեռնումը իրավասու դատարանում՝ երեխային բժշկական խնամք կամ բուժում տրամադրելու համար, երբ այդ խնամքը կամ բուժումը անհրաժեշտ է կանխելու կամ վերացնելու երեխայի լուրջ վնասվածքները, կամ կանխելու համար կյանքի համար վտանգավոր պայմաններում բժշկական ցուցված բուժման չտրամադրումը։ Բացառությամբ հաշմանդամ նորածիններին կյանքի համար վտանգավոր պայմաններում բժշկական ցուցված բուժման չտրամադրման, այս ենթաբաժնի լիազորության կիրառման վերաբերյալ դեպքերն ընտրվում են միայն նահանգի հայեցողությամբ^[72][73][74]:

Երեսունմեկ նահանգներ ունեն երեխաների նկատմամբ բռնության վերաբերյալ կրոնական բացառություններ։ Դրանք են՝ Ալաբամա, Ալյասկա, Կալիֆոռնիա, Կոլորադո, Դելավեր, Ֆլորիդա, Ջորջիա, Այդահո, Իլինոյս, Ինդիանա, Այովա, Կանզաս, Քենթուքի, Լուիզիանա, Մեյն, Միչիգան, Մինեսոտա, Միսիսիպի, Միսուրի, Մոնտանա, Նևադա, Նյու Հեմփշիր, Նյու Ջերսի, Նյու Մեքսիկո, Օհայո, Օկլահոմա, Օրեգոն, Փենսիլվանիա, Վերմոնտ, Վիրջինիա և Վայոմինգ^[75]։ Այս նահանգներից վեցում՝ Արքանզասում, Այդահոյում, Այովայում, Լուիզիանայում, Օհայոյում և Վիրջինիայում, բացառությունները տարածվում են սպանության և դիտավորյալ սպանության վրա։ Նրանցից միայն Այդահոն է, որը վերջին ժամանակներում մեղադրվել է օրենքների պատճառով մահերի մեծ թվի համար^[76]։ 2015 թ. փետրվարին Այդահոյում վեճեր առաջացան մի օրինագծի շուրջ, որը համարվում էր, որ ավելի կխստացնի ծնողական իրավունքները՝ թույլ չտալով իրենց երեխաներին բժշկական խնամք։

Ծնողները դատապարտվել են մանկապղծության և անզգույշ սպանության համար և մեղավոր են ճանաչվել իրենց երեխաներին սպանելու համար, երբ նրանք հրաժարվել են փրկարար բժշկական օգնությունից և ընտրել միայն աղոթքները^[77]:

1. ↑ «Faith healing». thearda.com. University Park, PA: Association of Religion Data Archives. Արխիվացված օրիգինալից 2016-01-01-ին. Վերցված է 2015-10-24-ին. Citing Smith, Jonathan; Green, William Scott, eds. (1995). The HarperCollins Dictionary of Religion. San Francisco, CA: HarperCollins. էջ 355.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3} Mahner, Martin (2013). Pigliucci, Massimo; Boudry, Maarten (eds.). Philosophy of pseudoscience reconsidering the demarcation problem (Online-Ausg. ed.). Chicago: University of Chicago Press. էջ 30. ISBN 978-0226051826. Վերցված է 18 April 2018-ին.
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Village, Andrew (2005). «Dimensions of belief about miraculous healing». Mental Health, Religion & Culture. 8 (2): 97–107. doi:10.1080/1367467042000240374. S2CID 15727398.
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2} Hassani, Sadri (2010). From Atoms to Galaxies: A Conceptual Physics Approach to Scientific Awareness (անգլերեն). CRC Press. էջ 641. ISBN 978-1439882849. Վերցված է 18 April 2018-ին. «There are also activities that, although not classified (or claimed) as science, have implications that trespass into the scientific territories. Examples of this category of activities are the claim that we have been visited by aliens riding unidentified flying objects, all psychic phenomena, and faith healing. We study the nature of all these activities under the general heading of pseudoscience. …»
5. ↑ ^{5,0 5,1} See also: Pitt, Joseph C.; Pera, Marcello (2012). Rational Changes in Science: Essays on Scientific Reasoning (անգլերեն). Springer Science & Business Media. ISBN 978-9400937796. Վերցված է 18 April 2018-ին. «Such examples of pseudoscience as the theory of biorhythms, astrology, dianetics, creationism, faith healing may seem too obvious examples of pseudoscience for academic readers.» Zerbe, Michael J. (2007). Composition and the Rhetoric of Science: Engaging the Dominant Discourse (անգլերեն). SIU Press. էջ 86. ISBN 978-0809327409. «[T]he authors of the 2002 National Science Foundation Science and Engineering Indicators devoted and entire section of their report to the concern that the public is increasingly trusting in pseudoscience such as astrology, UFOs and alien abduction, extrasensory perception, channeling the dead, faith healing, and psychic hotlines.» Robert Cogan (1998). Critical Thinking: Step by Step. University Press of America. էջ 217. ISBN 978-0761810674. «Faith healing is probably the most dangerous pseudoscience.» Leonard, Bill J.; Crainshaw, Jill Y. (2013). Encyclopedia of Religious Controversies in the United States: A–L (անգլերեն). ABC-CLIO. ISBN 978-1598848670. Վերցված է 18 April 2018-ին. «Certain approaches to faith healing are also widely considered to be pseudoscientific, including those of Christian Science, voodoo, and Spiritualism.»
6. ↑ ^{6,0 6,1} Erzinclioglu, Zakaria (2000). Every Contact Leaves a Trace: Scientific Detection in the Twentieth Century. Carlton Books. էջ 60. ISBN 978-1842221617. «For example, most scientists dismiss the notion of faith-healing, a phenomenon for which there is a certain amount of evidence.»
7. ↑ ^{7,0 7,1} Barrett, Stephen (December 27, 2009). «Some Thoughts about Faith Healing». Quackwatch. Արխիվացված օրիգինալից 2014-02-09-ին. Վերցված է 2014-01-23-ին.
8. ↑ ^{8,0 8,1 8,2 8,3} «Faith Healing». American Cancer Society. 2013-01-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-27-ին.
9. ↑ Kalb, Claudia (2003-11-09). «Faith & Healing». Newsweek. 142 (19): 44–50, 53–54, 56. PMID 16124185.
10. ↑ Walker, Barbara; McClenon, James (1995). «6». Out of the Ordinary: Folklore and the supernatural. Utah State University Press. էջեր 107–121. ISBN 978-0874211962. Վերցված է May 19, 2015-ին. «Supernatural experiences provide a foundation for spiritual healing. The concept supernatural is culturally specific, since some societies regard all perceptions as natural; yet certain events-such as apparitions, out-of-body and near-death experiences, extrasensory perceptions, precognitive dreams, and contact with the dead-promote faith in extraordinary forces. Supernatural experiences can be defined as those sensations directly supporting occult beliefs. Supernatural experiences are important because they provide an impetus for ideologies supporting occult healing practices, the primary means of medical treatment throughout antiquity.»
11. ↑ Martin, M (1994). «Pseudoscience, the paranormal, and science education» (PDF). Science and Education. 3 (4): 357–371. Bibcode:1994Sc&Ed...3..357M. doi:10.1007/BF00488452. S2CID 22730647. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019-07-13-ին. Վերցված է 2014-09-24-ին. «Cures allegedly brought about by religious faith are, in turn, considered to be paranormal phenomena but the related religious practices and beliefs are not pseudoscientific since they usually have no scientific pretensions.»
12. ↑ Lesser, R; Paisner, M (March–April 1985). «Magical thinking in Formal Operational adults». Human Development. 28 (2): 57–70. doi:10.1159/000272942.
13. ↑ Asser, Seth M.; Swan, Rita (April 1998). «Child fatalities from religion-motivated medical neglect» (PDF). Pediatrics. 101 (4): 625–629. doi:10.1542/peds.101.4.625. PMID 9521945. S2CID 169037. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012-04-17-ին. Վերցված է 2007-11-19-ին.
14. ↑ Simpson, William F. (1989). «Comparative longevity in a college cohort of Christian Scientists». JAMA. 262 (12): 1657–1658. doi:10.1001/jama.1989.03430120111031. PMID 2769921.
15. ↑ Cherry, Reginald B. (1999) [1998]. The Bible Cure (reprint ed.). HarperOne. ISBN 978-0062516152.^{[Հղում աղբյուրներին]} Citing: Կաղապար:Bibleref2 and Կաղապար:Bibleref2.
16. ↑ Bosworth, 2001, էջ 32
17. ↑ Graves, Wilfred Jr. (2011). In Pursuit of Wholeness: Experiencing God's Salvation for the Total Person. Shippensburg, PA: Destiny Image. էջ 52. ISBN 978-0768437942.
18. ↑ ^{18,0 18,1 18,2} Keefauver, Larry (June 17, 2009). «The myths of faith healing». Charisma. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-05-11-ին.
19. ↑ Ehrman, B. D. (2016). The New Testament: a historical introduction to the early Christian writings (6th ed.) New York: Oxford University Press. 251–253. Կաղապար:ISBN?
20. ↑ Mark 5:26–27 {3}
21. ↑ Mark 5:34 GW
22. ↑ Booth, Craig W. (December 16, 2003). «Faith Healing – God's Compassion, God's Power, and God's Sovereignty: Is a Christian permitted to seek medical assistance and to use medicine?». thefaithfulword.org. Վերցված է 2007-05-01-ին.
23. ↑ John 6:2 {3}
24. ↑ John 4:48 {3}
25. ↑ Matthew 12:38–42 {3}
26. ↑ Luke 9:38–43 {3}
27. ↑ Bosworth, 2001, էջ 61
28. [[#cite_ref-Bosworth—2001—[[Category:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_from_January_2014]]<sup_class="noprint_Inline-Template_"_style="white-space:nowrap;">&#91;<i>[[Wikipedia:Citing_sources|<span_title="This_citation_requires_a_reference_to_the_specific_page_or_range_of_pages_in_which_the_material_appears.'"`UNIQ--nowiki-00000024-QINU`"'_(January_2014)">Հղում_աղբյուրներին</span>]]</i>&#93;</sup>—_29-0|↑]] Bosworth, 2001, ^{[Հղում աղբյուրներին]}
29. ↑ Ehrman, B. D. (2016). The New Testament: a historical introduction to the early Christian writings (6th ed.) New York: Oxford University Press. 171–172. 978-0199757534
30. ↑ Crossan, J. D. (1994). Jesus: a revolutionary biography. New York: HarperOne. 119–123. 978-0061800351
31. ↑ Matthew 10:8 {3}, Mark 16:17–18 {3}
32. ↑ Կաղապար:Bibleref2; Կաղապար:Bibleref2-nb; Կաղապար:Bibleref2, Կաղապար:Bibleref2-nb, Կաղապար:Bibleref2-nb, Կաղապար:Bibleref2-nb, Կաղապար:Bibleref2-nb; Կաղապար:Bibleref2
33. ↑ Matthew 12:38–39 {3}
34. ↑ Darling, Frank C (1989). Biblical Healing: Hebrew and Christian roots. Boulder, Colorado: Vista Publications. էջեր 95–182. ISBN 978-0962250408.
35. ↑ Cecil M. Robeck, Jr, Amos Yong, The Cambridge Companion to Pentecostalism, Cambridge University Press, UK, 2014, p. 138
36. ↑ Béatrice Mohr et Isabelle Nussbaum, Rock, miracles & Saint-Esprit, rts.ch, Switzerland, April 21, 2011
37. ↑ Randall Herbert Balmer, Encyclopedia of Evangelicalism: Revised and expanded edition, Baylor University Press, US, 2004, p. 212
38. ↑ Sébastien Fath, Du ghetto au réseau: Le protestantisme évangélique en France, 1800–2005, Édition Labor et Fides, Genève, 2005, p. 28
39. ↑ Synan, Vinson (14 June 2009). «The Origins of the Pentecostal Movement». Holy Spirit Research Center, Oral Roberts University.
40. ↑ Posner, Sarah; Conason, Joe (2008). God's Profits: Faith, Fraud, and the Republican Crusade for Values Voters. Polipoint Press. էջ 67. ISBN 978-0979482212.
41. ↑ Anderson, Allan (2004). An introduction to Pentecostalism: global charismatic Christianity. Cambridge [u.a.]: Cambridge University Press. ISBN 978-0521532808.
42. ↑ Harrell, David E. (1975). All things are possible: the healing and charismatic revivals in modern America. Bloomington, IN: Indiana University Press. ISBN 978-0253100900.
43. ↑ «Գործնականների տեղեկատու». Քրիստոսի Առաջին եկեղեցի, գիտնական.
44. ↑ ^{44,0 44,1} Matlins, Stuart (2003). Ինչպես լինել կատարյալ օտար՝ կրոնական էթիկետի անփոխարինելի ուղեցույց. Skylight Paths Publishing. էջեր 70–76. ISBN 978-1594731402.
45. ↑ «JSH-Online». Քրիստոսի Առաջին եկեղեցի, գիտնական.
46. ↑ Miller, Brandon J. (September 2001). «Ինձ անհրաժեշտ էր օրհնություն». ՎՕՍԵ ձայներ. Հիսուս Քրիստոսի ՎՕՍԵ-ի Ensign. էջեր 64–68.
47. ↑ Ribeiro, Sérgio (January 2004). «Նա նորոգեց իմ հոգին». ՎՕՍԵ ձայներ. Ensign. էջեր 70–73.
48. ↑ Heal, Simon (April 2010). «Կանչեք շտապ օգնություն». ՎՕՍԵ ձայներ. Ensign. էջեր 60–63.
49. ↑ Peñate de Guerra, Magdalena (September 2005). «Մենք ուրախացանք նրա ապաքինմամբ». ՎՕՍԵ ձայներ. Ensign. էջեր 66–69.
50. ↑ «Ջոզեֆ Սմիթ/Ապաքինումներ և հրաշքներ». fairmormon.org. FairMormon. May 23, 2010. Արխիվացված օրիգինալից 2010-02-01-ին. Վերցված է 2010-09-20-ին.
51. ↑ «Ջոզեֆ Սմիթ. Աստծո մարգարե». josephsmith.net. Հիսուս Քրիստոսի ՎՕՍԵ.
52. ↑ Young, Brigham 1997, Բ. գլուխ 34. էջ 251–259
53. ↑ Կուպեր, Պաուլետ. Սիենտոլոգիայի սկանդալ.
54. ↑ Մարտին, Մայքլ (1994). «Պսևդոմարդագիտություն, Պարանական գիտություն և Գիտության կրթություն» (PDF). Գիտություն և կրթություն. 3 (4): 364. Bibcode:1994Sc&Ed...3..357M. doi:10.1007/BF00488452. S2CID 22730647. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 13 Հուլիս 2019-ին. Վերցված է 30 Մարտ 2018-ին. «Բուժման պնդումները, որոնք փաստորեն կրում են հոգևոր հավատքի պատճառաբանությունը, սովորաբար չպատասխանող են բժշկական և գիտական իրողություններին:»
55. ↑ Գաուլդ, Սթիվեն Ջեյ (Մարտ 1997). «Ոչ համընկնող մագիստրիաներ». [[Բնական պատմություն (մագազին)]|Բնական պատմություն]]. Vol. 106. էջեր 16–22. Re-published in Գաուլդ, Սթիվեն Ջեյ (1998). «Ոչ համընկնող մագիստրիաներ». Լեոնարդո Դավինչիի լեռը և ձկների դիետան. New York: New Harmony. էջեր 269–283. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-01-04-ին. Վերցված է 2008-01-30-ին.
56. ↑ Flamm, Bruce (September–October 2004). «The Columbia University 'miracle' study: Flawed and fraud». Skeptical Inquirer. Committee for Skeptical Inquiry. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-11-06-ին.
57. ↑ Wendler, Դևիդ (2017). «Կլինիկական հետազոտությունների էթիկան». Ստենֆորդի փիլիսոփայության բառարանը (Winter 2017 ed.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
58. ↑ Ռոբերտս, Լիանե; Ահմեդ, Իրշադ; Դավիսոն, Անդրեա (15 Ապրիլ 2009). «Բուժման բուժում միջնորդելով աղոթք». Cochrane Database of Systematic Reviews. 2009 (2): CD000368. doi:10.1002/14651858.CD000368.pub3. PMC 7034220. PMID 19370557.
59. ↑ ^{59,0 59,1} Randi, 1989, էջ 10
60. ↑ Roberts, Jack (January 19, 1958). «$10,000 dares Oral Roberts to prove faith healing». The Miami News. Miami, FL. Վերցված է 2014-01-23-ին.(չաշխատող հղում)
61. ↑ Randi, 1989
62. ↑ «Some Thoughts about Faith Healing». www.quackwatch.com. 27 December 2009. Վերցված է 2016-04-07-ին.
63. ↑ «The Week In Religion». Walla Walla Union-Bulletin. July 1, 1956.Կաղապար:Full citation needed
64. ↑ «Charges against Texas faith healer dismissed». St. Petersburg Times. St. Petersburg, FL. February 21, 1956. էջ 9. Վերցված է 2014-01-23-ին.(չաշխատող հղում)
65. ↑ ^{65,0 65,1 65,2 65,3} «Faith healer dies – Victim of bulbar polio». Daily Courier. Yavapai County, AZ. December 18, 1956. Արխիվացված է օրիգինալից January 29, 2013-ին. Վերցված է 2007-11-12-ին.
66. ↑ ^{66,0 66,1 66,2} «'Faith-healer' dies of polio». The Salina Journal. Salina, KS. December 17, 1956. էջ 5.
67. ↑ «Faith healer Jack Coe dies». Corpus Christi Times. Corpus Christi, TX. December 17, 1956. Վերցված է 2007-11-12-ին.
68. ↑ «Jack Coe, evangelist, dies of polio». The Washington Post. December 17, 1956. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-08-26-ին. Վերցված է 2007-11-12-ին.
69. ↑ «Jack Coe is dead at 38; Texas evangelist succumbs to bulbar polio». The New York Times. December 17, 1956. Վերցված է 2007-11-12-ին.
70. ↑ Davis, Mike (February 8, 1956). «Lost faith: Mother's story of healer». The Miami Daily News. Miami, FL. էջ 7A. Վերցված է 2014-01-23-ին.(չաշխատող հղում)
71. ↑ «Derren Brown: Miracles For Sale was deceptively entertaining polio». Metro. April 25, 2011. Արխիվացված օրիգինալից February 15, 2013-ին.
72. ↑ Merrick, Janna C. (2003). «Spiritual healing, sick kids and the law: Inequities in the American healthcare system». American Journal of Law & Medicine. 29 (2–3): 269–299. doi:10.1017/S0098858800002847. PMID 12961808. S2CID 27122896.
73. ↑ Child Abuse in Idaho: Deadly & Legal
74. ↑ Parental rights bill sparks lengthy testimony
75. ↑ Living on a Prayer: Why Does God Kill So Many Children in Idaho?
76. ↑ «Definitions of Child Abuse and Neglect» (PDF). Child Welfare Information Gateway, Children's Bureau, Administration for Children and Families, U.S. Dept. of Health and Human Services. April 2007. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007-10-11-ին. Վերցված է 2009-02-27-ին.
77. ↑ «US 'prayer cure' couple lose appeal over child's death». BBC News. July 3, 2013.

• Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հավատքով բուժում կատեգորիայում։

Կաղապար:Alternative medicine Կաղապար:Spiritualism and spiritism Կաղապար:Spirituality-related topics

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հավատքով բուժում» հոդվածին։

Բառարաններ և հանրագիտարաններ Բրիտանիկա (11-րդ) · Բրիտանիկա · Մեծ նորվեգական · MESH ID   Չափորոշչային վերահսկողություն BNF: 119316084 · GND: 4113690-1 · LCCN: sh85126755 · LNB: 000054343 · Microsoft: 500002823 · NKC: ph135727 · SUDOC: 027228576, 064823350