Պատմական գեղանկարչություն

Պատմական գեղանկարչություն, Վերածննդի դարաշրջանում սկիզբ առած գեղանկարչության ժանր, ներառում է ոչ միայն իրական իրադարձությունների սյուժեներ, այլ դիցաբանական, աստվածաշնչյան և ավետարանական նկարներ։ Պատկերում է առանձին ազգերի կամ ամբողջ մարդկության համար կարևոր անցյալի իրադարձությունները։ Շատ հաճախ սյուժե են հանդիսանում ոչ թե անցած իրադարձությունների իրական ներկայացումը, այլ դրանց կանխամտածված փառաբանումը պատմական միֆ ստեղծելու համար։

XIX դարի երկրորդ կեսը ռուսական կյանքը անցել է քննադատական ռեալիզմի՝ գեղարվեստական-ստեղծագործական մեթոդը ազգային֊դեմոկրատական կողմնորոշումով, ստվերի տակ։

Սկսած 1820֊ական թվականներից առաջանում է հետաքրքրություն և ռուսական հասարակության կյանքի ներկայի և անցյալի վերլուծություն։

Ռուս իրատեսները բացահայտում էին հասարակական հարաբերությունների բնույթը ոչ միայն սոցիալական հարաբերությունների ստեղծման միջոցով, այլ պատմական կտավների, որոնք ընդունվում էին որպես բանալի դեպի այժմեականություն։

1870-ական թվականներին որպես տարբերակող տարր հանդես եկավ պատմական նշանակություն ունեցող անձի դիմանկարը։ 1880-ական թվականներին՝ թագավոր Ալեքսանդր II֊ի սպանությունից հետո նարոդովոլեցների կողմից, կտավներ են թափանցում բռնության և պատժի տեսարաններ։ Ռուսական գեղանկարչության մեջ XIX-XX դարերի սահմաններում երևացին աշխարհը պեյզաժային տեսնելու գծեր(Ալեքսեյ Ալեքսանդրի Ֆյոդորով֊Դավիդովի տերմին)^[1]։

• 
  «Սոկրատեսի մահը» (1787) Ժակ Լուի Դավիդ՝ Մետրոպոլիտեն թանգարան (Նյու Յորք ԱՄՆ
• 
  «Վաշինգտոնը տեղափոխվում է Դելիվերի վրայով» (1851) Լոիցե,Էմանուել Լոիցե. Մետրոպոլիտեն թանգարան, Նյու Յորք
• 
  «Մինինի կոչը Նիժնի Նովգորոդի բնակիչներին 1611 թվականին» (1861) Մ.Ի. Պեսկով. Սամարայի մարզային գեղարվեստի թանգարան.
• 
  «Զապոռոժեցները գրում են նամակ թուրքական սուլթանին» (1880-1891) Իլյա Ռեպին, Ռուսական պետական թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ
• 
  «Ստրելեցյան մահապատժի առավոտը» (1881) Վ. Ի.Սուրիկով, Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա
• 
  «Վիկինգների փախուստը» (1906) Ֆերդինանտ Լիկե

• «Историческая живопись». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{cite book}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Историческая картина в русской живописи / ред. Астахова Н. В.. — Белый город, 2005. — (Энциклопедия мирового искусства). — 3000 экз. — ISBN 5-7793-0898-5

• Историческая живопись на сайте dic.academic.ru