Ջեյմս Սթիրլինգ

Ջեյմս Սթիրլինգ; անգլ.՝ James Stirling
Ի ծնե	անգլ.՝ James Frazer Stirling
Ծնվել է	ապրիլի 22, 1926[…]
Ծննդավայր	Գլազգո, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել է	հունիսի 25, 1992[…] (66 տարեկան)
Վախճանի վայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Կրթություն	Լիվերպուլի համալսարան, Liverpool College of Art? և Calderstones School?
Ուշագրավ աշխատանքներ	Neue Staatsgalerie?
Պարգևներ	Բրիտանացի ճարտարապետների թագավորական ինստիտուտի անդամ Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ Ալվար Աալտոյի մեդալ Թագավորական ոսկե մեդալ Կայսերական մրցանակ և Ստիռլինգի մրցանակ
Անդամություն	Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա, Բրիտանացի ճարտարապետների թագավորական ինստիտուտի անդամ և Գեղարվեստի ակադեմիա
	James Stirling Վիքիպահեստում

Ջեյմս Ֆրեզեր Սթիրլինգ (անգլ.՝ James Frazer Stirling, ապրիլի 22, 1926(1926-04-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Գլազգո, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն - հունիսի 25, 1992(1992-06-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի ճարտարապետ։ 1981 թվականին արժանացել է Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակի։

Կյանք և գործունեություն

Ծնվել է Գլազգոյում։ Ծննդյան թիվը նշվում է 1926 թ.-ը^[6], սակայն ճարտարապետի վաղեմի ընկերը` Քոլին Ուիլսոնը, ավելի ուշ հայտարարել է, որ նա ծնվել է 1924 թվականին^[7]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ միացել է ռազմաօդային զորաջոկատին։ Պատերազմի ժամանակ Սթիրլինգը երկու անգամ վիրավորվել է, որից հետո վերադարձել է Անգլիա։

Սթիրլինգը ճարտարապետություն է ուսանել 1945-1950 թվականներին Լիվերպուլի համալսարանում։ 1956 թվականին Սթիրլինգը Ջեյմս Հոուենի հետ թողնում է «Լայոնս, Իսրայել և Էլիս» շինարարական ընկերությունում ճարտարապետի օգնականին պաշտոնը` առանձին գործունեություն ծավալելով։ Նրանք հիմնում են «Սթերլինգ և Հոուեն» գրասենյակը, որի առաջին նախագիծը` Langham House Close-ը (1955-58), ընդունվում է որպես բրուտալ ճարտարապետության դրսևորում, ինչի հետ, սակայն, երկու ճարտարապետներն էլ չեն համաձայնում^[8]։ Նրանց համագործակցության մեկ ուրիշ դրսևորում էր Լեսթերի համալսարանի ինժեներության դպրոցը (1959-1963), որը հայտնի է իր տեխնոլոգիական և երկրաչափական առանձնահատկություններով, եռաչափ գծագրերի օգտագործմամբ։ Նախագիծը Սթիրլինգին ճանաչում է բերում։ Այս շրջանում նա տարվում է մոդեռնիզմով և բրուտալիզմով։

1963 թվականին Սթիրլինգն ու Հոուենը առանձնանում են։ Սթիրլինգը սկսում է համագործակցել Մայքլ Ուիլֆորդի հետ։ Սթիրլինգը ստեղծում է հաջողակ երկու նախագիծ` Քեմբրիջի համալսարանի պատմության ֆակուլտետի շենքը և Օքսֆորդի քոլեջի Ֆլորի շենքը։

1970-ական թվականներին ճարտարապետի ոճական ուղղվածությունը փոխվում է։ Այդ շրջանի նրա նախագծերը աչքի են ընկնում անտիկ ճարտարապետության և բարոկկոյին բնորոշ գծերով, ավելի շեշտվում են գույնն ու զարդապատկերը։ Դրա լավագույն դրսևորումը Շտուտգարտի պետական նոր պատկերասրահի շենքն է (1984)։ Նույն ոճով են կառուցված նաև Բեռլինի սոցիալական հետազոտությունների կենտրոնը (1988), անգլիական մի քանի թանգարաններ, Շտուտգարտի` երաժշտության և թատրոնի բարձրագույն դպրոցը։

Ջեյմս Սթիրլինգը Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակի երրորդ մրցանակակիրն է^[9]։ 1996 թվականից Մեծ Բրիտանիայում կազմակերպվում է ճարտարապետության ամենամյա մրցանակաբաշխություն, որ կոչված է նրա անունով։

Նշանավոր նախագծեր

Լեսթերի համալսարանի ինժեներության ֆակուլտետ, 1959
Սուրբ Էնդրյուի համալսարանի հանրակացարան, 1964
Քեմբրիջի համալսարանի պատմության ֆակուլտետ, 1968
Օքսֆորդի արքայական քոլեջի Ֆլորի մասնաշենք, 1971
Շտուտգարտի պետական նոր պատկերասրահ, 1976
Բեռլինի սոցիալական հետազոտությունների կենտրոն, 1987
Գրադարան Փարիզում, 1989

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա — 1696.
↑ https://riba-prd-assets.azureedge.net/-/media/Files/Awards/2024/Royal-Gold-Medal-winners-1980-to-2024.pdf?rev=1f3606d7f48c4000917cd54d46036f68
↑ https://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en
↑ Wilford and Muirhead, p. 306
↑ Colin St John Wilson, 'James Stirling: in Memoriam', Architectural Review, p.18 "James Stirling was born in 1924 - a time when architecture plunged into the most profound revaluation in 500 years. It was epitomised by two events: in 1925 Le Corbusier built the Pavilion de l'Esprit Nouveau and in 1927 Bijvoet & Duiker completed the Zonnestraal Sanatorium in Hilversum.
↑ Wilford and Muirhead (1994), Introduction, pp. 7-10
↑ Pritzker Prize announcement 15 April 1981, retrieved 24-10-2009

Գրականություն

* Դ. Կ. Սամին 100 մեծագույն ճարտարապետներ։ Մ., 2001

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեյմս Սթիրլինգ» հոդվածին։

[_56cca850c34aac78-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_9ad0a2cad049db4f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_f2b15a6325e0f488-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա — 1696.

[_f592dfdf50e84cf1-4] ttps://riba-prd-assets.azureedge.net/-/media/Files/Awards/2024/Royal-Gold-Medal-winners-1980-to-2024.pdf?rev=1f3606d7f48c4000917cd54d46036f68

[_eafc840b9e7058ff-5] ttps://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en

[6] Wilford and Muirhead, p. 306

[7] Colin St John Wilson, 'James Stirling: in Memoriam', Architectural Review, p.18 "James Stirling was born in 1924 - a time when architecture plunged into the most profound revaluation in 500 years. It was epitomised by two events: in 1925 Le Corbusier built the Pavilion de l'Esprit Nouveau and in 1927 Bijvoet & Duiker completed the Zonnestraal Sanatorium in Hilversum.

[8] Wilford and Muirhead (1994), Introduction, pp. 7-10

[9] Pritzker Prize announcement 15 April 1981, retrieved 24-10-2009

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]