Փոքր խայտաբղետ փայտփոր (լատին․՝ Picoides minor, հոմանիշ լատին․՝ Dendrocopos minor), բնակվում է Եվրոպայում, Ասիայում, Կամչատկայում, Աֆրիկայում, Միջերկրական ծովի ափերին, Ալժիրում, Կովկասում և Իրանում[1]։ Թռչունները լինում են ճնճղուկից մեծ, պարանոցի վերին մասը, մեջքը կիսով չափ, թևերը և պոչը հիմնականում լինում են սև գույնի, ճակատը, այտերը և մեջքի մյուս կեսը, թևերի վրայի լայնակի շերտերը, պոչի եզրային փետուրները, որովայնը՝ սպիտակ։ Հիմնականում արուի վերին մասը կարմիր է, իսկ էգինը՝ սև[2]։ Քաշը լինում է 21–25 գրամ։ Փոքր խայտաբղետ փայտփորները Հայաստանում համարվում են նստակյաց թռչուններ։ Հայաստանում թռչունները շատ քիչ են և հիմնականում հանդիպում են հյուսիսային շրջանների անտառներում։ Նրանք շատ ճարպկորեն մագլցում են նաև ծառերի ճյուղերի վրայով։ Սնվում են միջատներով։ Ձմռանը կարելի է նրանց հանդիպել երաշտահավերի խմբերի հետ։ Որպես հազվագյուտ տեսակ Հայաստանի սահմաններում պահպանվում է օրենքով։
Ձայն
Ձայնը բարձր է, նման է բազեի ճիչի։ Փոքր խայտաբղետ փայտփորն արձակում է «կի–կիկի–կի» ձայներ։
Aphidoideaտեսակի կենդանին, որը Փոքր խայտաբղետ փայտփորի սննդի հիմնական մասն է
Բազմացում
Բնակվում է փչակներում, փորում է իր համար սեփական բույն։ Բնի խորությունը հասնում է մինչև 10–20 սմ, երկարությունը հասնում է մինչև 10–12 սմ, իսկ տրամագիծը՝ 32–38սմ։ Ձվադրում է հիմնականում 3–8 (հազվագյուտ դեպքերում 5–6) ձու։ Ձվերը լինում սպիտակ գույն։ Ձվի չափսը 17—22 х 13—16 մմ։ Ինկուբացիոն շրջանը սկսվում է վերջին ձուն դնելուց հետո և տևում է 10–11 օր։
Дементьев Г. П., Гладков Н. А. Птицы Советского Союза. — Советская наука, 1951. — Т. 1. — 652 с.
Рябицев В. К. Птицы Урала, Приуралья и Западной Сибири։ Справочник-определитель. — Екатеринбург։ Изд-во Уральского университета, 2001. — 608 с. — ISBN 5-7525-0825-8.
Степанян Л. С. Конспект орнитологической фауны России и сопредельных территорий. — М.։ Академкнига, 2003. — 727 с.
Mullarney, Killian; Lars Svensson; Dan Zetterström & Peter J. Grant. Птицы Европы = Birds of Europe. — United States։ Princeton University Press, 2000. — 400 с. — ISBN 978-0-691-05054-6. (англ.)
S. Cramp, K. E. L. Simmons. Vol. IV - Terns to Woodpeckers // The Birds of the Western Palearctic. — Oxford University Press, 1986. — 960 с. — ISBN 0198575076. (англ.)
Gorman, Gerard. Woodpeckers of Europe. A Study to European Picidae. — Chalfont։ Bruce Coleman, 2004. — 192 с. — ISBN 1-87284-205-4. (англ.)
Winkler, Hans; Christie, David A. 2002. Family Picidae (Woodpeckers) in del Hoyo, J., Elliott, A., & Sargatal, J., eds. Volume 7։ Jacamars to Woodpeckers // Путеводитель по птицам мира = Handbook of the birds of the world. — Barcelona։ Lynx Edicions, 2002. — ISBN 84-87334-37-7.
