Օգանեսոն

118 Թենեսսին ← Օգանեսոն → Ունունէնիում 118Og
Ատոմի հատկություններ
Անվանում, սիմվոլ, կարգաթիվ	Օգանեսոն / Oganesson, Og, 118
Խումբ, պարբերություն, բլոկ	18, 7,
Ատոմային զանգված (մոլային զանգված)	294,214 զ. ա. մ. (գ/մոլ)
Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա	[Rn] 5f14 6d10 7s2 7p6
Քիմիական հատկություններ
Կովալենտ շառավիղ	230 պմ
Վան-դեր-Վալսի շառավիղ	...
Պարզ նյութի թերմոդինամիկական հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան	23,5 Կ
Եռման ջերմաստիճան	350±30 K, 80±30 °C
Գոլորշիացման տեսակարար ջերմունակություն	19,4 կՋ/մոլ
Մոլային ծավալ	7.1 սմ³/մոլ
CAS համար	CAS գրանցման համար?

Օգանեսոն (լատին․՝  Oganesson, Og), Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգի 118-րդ քիմիական տարր։ Նախկինում հայտնի է եղել ժամանակավոր անվանումներով՝ ունունօկտիում (լատին․՝ Ununoctium, Uuo) կամ էկա-ռադոն, Մենդելեևի պարբերական աղյուսակի համակարգի յոթերորդ պարբերության 18-րդ խմբի քիմիական տարր (հնացած դասակարգմամբ՝ 8-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբի), ատոմային համարը՝ 118։ Ամենակայունը (միակ հայտնին մինչև 2016 թվականը) 2940 գր նուկլիդն է, որի քայքայումը կազմում է 1 մվրկ, իսկ ատոմային զանգվածը հավասար է 294,214(5) զ.ա.մ.^[1]։

Արհեստականորեն սինթեզված ռադիոակտիվ տարրը բնության մեջ չի հանդիպում։ Օգանեսոնի միջուկի սինթեզը առաջին անգամ կատարվել է 2002 և 2005 թվականներին Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտում (Դուբնայում)^[2]։ Լիվերմորսկի ազգային լաբորատորիայի համագործակցությամբ։ Այդ փորձերի արդյունքները հրատարակվել են 2006 թվականին^[3]: 2016 թվականի նոյեմբերի 28-ին ժամանակավոր համակարգային անվանումը «ունունոկտիում»-ը և ժամանակավոր նշանակումը՝ Uuo տարրի բացահայտման հաստատումից հետո փոխվեց հիմնական անունով՝ Օգանեսոն և նշանակումը՝ Og (ակադեմիկոս Յուրի Ցոլակի Հովհաննիսյանի պատվին), առաջարկված հայտնագործողների և հաստատված IUPAC-ի կողմից^[4]։

Տարրը իներտ գազ է, սակայն դրա ֆիզիկական, հնարավոր է նաև քիմիական հատկությունները, այդ խմբին պատկանող այլ տարրերից խիստ տարբերվում են։ Օգանեսոնը եզրափակում է Մենդելեևի աղյուսակի յոթերորդ պարբերությունը, չնայած որ դրա հայտնագործման պահին դեռ լրացված չէր աղյուսակի 117-րդ վանդակը (տենեսինը)։

Ստեղծում

Օգանեսոնը ստացվել է հետևյալ միջուկային ռեակցիայի արդյունքում.

${\displaystyle {\ce {^{249}_{98}Cf + ^{48}_{20}Ca -> ^{294}_{118}Og + 3 ^1_0n}$

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

• А. Левин На пути к острову стабильности
• Ученые из России и США получили два атома унуноктия
• Օգանեսոնի ստեղծման պատմությունը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օգանեսոն» հոդվածին։

Բառարաններ և հանրագիտարաններ Բրիտանիկա · Մեծ նորվեգական Չափորոշչային վերահսկողություն LCCN: sh2012003545