Republika ti Irlanda

Nagsasabtan: 53°N 8°W / 53°N 8°W / 53; -8

Irlanda[a]
Éire
Wagayway ti Irlanda
Wagayway
Eskudo ti Irlanda
Eskudo
Nailian a kanta: Amhrán na bhFiann  
(Ilokano: Ti Kanta ti Soldado)
Lokasion ti  Irlanda  (nangisit a berde, iti isla iti Irlanda) – idiay Europa  (berde ken nangisit a kolordapo) – idiay Kappon ti Europa  (berde)  —  [Leyenda]
Lokasion ti  Irlanda  (nangisit a berde, iti isla iti Irlanda)

– idiay Europa  (berde ken nangisit a kolordapo)
– idiay Kappon ti Europa  (berde)  —  [Leyenda]

Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Dublin
53°20.65′N 6°16.05′W / 53.34417°N 6.26750°W / 53.34417; -6.26750
Opisial a sasaoIrlandes[1]
Ingles
Grupgrupo ti etniko
(2006)
87% Irlandes,
13% dadduma pay ken saan a nainaganan[2][3]
Nagan dagiti umiliIrlandes
GobiernoBatay-linteg
Parlamentario a republika
• Presidente
Michael D. Higgins
• Taoiseach
Micheál Martin
• Tánaiste
Leo Varadkar
LehislaturaOireachtas
• Akinngato a kamara
Seanad Éireann
• Akinbaba a kamara
Dáil Éireann
Pannakawayawayas 
Manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian
• Nairangarang
24 Abril 1916
• Napasingkedan
21 Enero 1919
• Mabigbigan
6 Didiembre 1922
• Batay-linteg
29 Disiembre 1937
• Simmina ti Mankomunidad
18 Abril 1949
Kalawa
• Dagup
70,273 km2 (27,133 sq mi) (Maika-120)
• Danum (%)
2.00
Populasion
• Senso idi 2016
4,761,865 (Maika-120)
• Densidad
67.7/km2 (175.3/sq mi) (Maiak-142)
GDP (PPP)Karkulo idi 2011
• Dagup
$175.185 bilion[4] (Maika-55)
• Tunggal maysa a tao
$39,312[4] (Maika-15)
GDP (nominal)Karkulo idi 2011
• Dagup
$212.792 bilion[4] (Maika-42)
• Tunggal maysa a tao
$47,751[4] (Maika-14)
Gini (2011)29.8[5]
ababa
HDI (2013)decrease 0.899[6]
nangato unay · Maika-11
KuartaEuro (€)[paammo 1] (EUR)
Sona ti orasUTC+0 (WET)
• Kalgaw (DST)
UTC+1 (IST (WEST))
Pormat ti petsadd/mm/yyyy
Pagmanehuankanigid
Kodigo ti panagtawag353
TLD ti internet.ie[b]
a. ^ Artikulo 4 iti Batay-linteg ti Irlanda ket iparangarang na a ti nagan ti Estado ket Irlanda; Paset 2 iti Tignay Republika ti Irlanda 948 ket iparangarangna a ti panangipalpalawag ti estado ket ti Republika ti Irlanda.[7]
b. ^ Ti .eu a pagturayan ket maususar pay, maibingbingayan daytoy kadagiti estado a kameng iti Kappon ti Europa.
Daytoy nga artikulo ket maipanggep iti naturay nga estado. Para iti isla, kitaen ti Irlánda.

Ti Irlanda[8] (/ˈaɪərlənd/ wenno /ˈɑːrlənd/; Irlandes: Éire, ilawlawag a kas ti Republika ti Irlanda (Irlandes: Poblacht na hÉireann),[9] ket maysa a naturay nga estado idiay Europa a nakasakup ti agarup a makalima iti isla iti addaan iti isu met laeng a nagan. Ti kapitolio na daytoy ket ti Dublin. Ti populasion ti estado ket 4.76 riwriw idi 2016. Daytoy ket maysa a batay-linteg a republika a tinurayan ti maysa a parlamentario a demokrasia, nga addaan iti nabutosan a presidente nga agserserbi a kas ti daulo iti estado. Kameng daytoy iti Kappon ti Europa. Ti Irlanda ket maysa a naparang-ay a pagilian nga addan ti maikapito a kangtuan a Pagsurotan ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan.[10] Daytoy a pagilian ket nangato a nairanggo para iti nawaya a pagladditan, nawaya nga ekonomia ken demokrasia ken nawaya a politika. Ti Irlanda ket kameng pay ti Konseho ti Europa, tie Organisasion para itir Ekonomia Pagtitinnulongan ken Panagrangrang-ay, ti Organisasion ti Komersio ti Lubong ken ti Nagkaykaysa a Pagpagilian.

Paammo

  1. ^ Sakbay idi 2002, ti Irlanda ket agus-usar ti punt (libra ti Irlandes) nga isu daytoy ti kuarta a maus-usar. Ti euro ket immuna a maus-usar idi 1999.

Dagiti nagibasaran

  1. ^ "Tignay dagiti Opisia a Pagsasao 2003". Opisina iti Abogado Heneral. Naala idi 18 Pebrero 2012.
  2. ^ "Ireland". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-05-06. Naala idi 28 Agosto 2011.
  3. ^ "CSO 2006 a Senso – Volume 5 – Etniko wenno Kultural a Likud a lugar (a mairaman dagiti Irlandes nga agbanbaniaga a komunidad)" (PDF). 2006. Naala idi 9 Hulio 2009.
  4. ^ a b c d "Ireland". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 29 Abril 2011.
  5. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
  6. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
  7. ^ John Coakley (20 Agosto 2009). Ti Politika idiay Republika ti Irlanda. Taylor & Francis. p. 76. ISBN 978-0-415-47672-0. Naala idi 2 Mayo 2011.
  8. ^ Gobierno ti Irlanda (1937). "Artikulo 4". Batay-linteg iti Irlanda. Dublin: Opisina ti Papeleria. Ti nagan ti Estado ket Éire, wenno, iti Ingles a pagsasao, Ireland.
  9. ^ Gobierno iti Irlánda (1948). "Artikulo 2". Tignay ti Republika ti Irlanda, 1948. Dublin: Gobierno iti Irlanda. A daytoy ket mairangarang a ti pannakaipalpalawag ti Estado ket isun to ti Republika ti Irlanda.
  10. ^ Magkaykaysa a Pagpagilian (2011). "Tabla 1" (PDF). Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan ken dagiti komponente na. Programa a Panagrangrang-ay ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Naala idi 26 Nobiembre 2011.