Ítalska nýraunsæið
Ítalska nýraunsæið (ítalska: Il Neorealismo) var ríkjandi stefna í ítalskri kvikmyndagerð fyrstu árin eftir síðari heimsstyrjöld. Upphaf stefnunnar má rekja til hóps róttækra kvikmyndagagnrýnenda í kringum tímaritið Cinema í Róm á tímum fasismans. Þessi hópur taldi meðal annars Michelangelo Antonioni, Luchino Visconti, Gianni Puccini, Cesare Zavattini, Giuseppe De Santis og Pietro Ingrao, sem einkum gagnrýndu svokallaðar telefono bianco-myndir sem voru stofudrama að bandarískri fyrirmynd úr heimi góðborgara og aðals. Fyrsta kvikmyndin sem opinberlega var kennd við nýraunsæið var Róm, óvarin borg eftir Roberto Rossellini 1945, sem fjallaði um hina skammvinnu þýsku hersetu í Róm 1943. Áður hafði kvikmyndin Heltekinn eftir Visconti verið bönnuð af kvikmyndaeftirlitinu 1943 en sú mynd var undir miklum áhrifum frá ljóðræna raunsæinu í franskri kvikmyndagerð fyrir stríð.
Helstu einkenni ítalska nýraunsæisins voru sögur af alþýðufólki, yfirleitt settar fram með stuttum laustengdum atriðum, með áherslu á tilfinningar fremur en pólitískan boðskap, tökur á raunverulegum stöðum (ekki í kvikmyndaveri), ómenntaðir leikarar í aukahlutverkum og jafnvel aðalhlutverkum, notkun venjulegs talmáls og heimildarmyndastíll í kvikmyndatöku. Með því að notast við talsetningu var hægt að skapa breiða sviðsetningu með mörgu fólki í mynd í einu. Með þessum hætti reyndu leikstjórarnir að skapa raunsæja mynd af ítölsku samfélagi eftirstríðsáranna sem einkenndist af atvinnuleysi og fátækt.
Ítalska nýraunsæið var nátengt samfélagsaðstæðum á Ítalíu eftirstríðsáranna og um leið og efnahagsástandið batnaði upp úr 1950 tóku vinsældir nýraunsæisins að dala. Fyrstu kvikmyndir Fellinis voru í þessum anda en í talsvert ólíkum stíl og með La dolce vita 1960 sagði hann alveg skilið við nýraunsæið með sögum af næturlífi fræga fólksins í Róm. Ítalska nýraunsæið hafði samt gríðarleg áhrif á ítalska kvikmyndagerð um langt skeið og var einn af áhrifavöldum listrænu kvikmyndanna og frönsku nýbylgjunnar á 7. og 8. áratugnum. Sumir af leikstjórum ítalska nýraunsæisins gerðu sínar bestu myndir löngu síðar.
Myndir
Luchino Visconti
- Heltekinn (Ossessione, 1943)
- Jörðin nötrar (La terra trema, 1948)
- Gullfalleg (Bellissima, 1951)
Roberto Rossellini
- Róm, óvarin borg (Roma, città aperta, 1945)
- Félagar (Paisà, 1946)
- Þýskaland árið núll (Germania anno zero, 1948)
- Stromboli (Stromboli terra di Dio, 1950)
- Kærleikurinn er mestur (Europa '51, 1952)
- Viaggio in Italia (1954)
Vittorio De Sica
- Skóáburður (Sciuscià, 1946)
- Reiðhjólaþjófarnir (Ladri di biciclette, 1948)
- Kraftaverk í Mílanó (Miracolo a Milano, 1951)
- Umberto D. (1952)
- Stazione Termini (1953)
- Þak yfir höfuðið (Il tetto, 1956)
Giuseppe De Santis
- Átakanleg eftirför (Caccia tragica, 1947)
- Beisk uppskera (Riso amaro, 1949)
- Non c'è pace tra gli ulivi (1950)
- Róm klukkan 11 (Roma ore 11, 1952)
- Uomini e lupi (1957)
Aldo Vergano
- Il sole sorge ancora (1946)
Alberto Lattuada
- Il bandito (1946)
- Senza pietà (1948)
Pietro Germi
- Gioventù perduta (1947)
- In nome della legge (1948)
- Il cammino della speranza (1950)
Renato Castellani
- Sólskin í Róm (Sotto il sole di Roma, 1948)
- È primavera (1949)
- Tveggja aura von (Due soldi di speranza, 1952)
Luigi Zampa
- Erfið ár (Anni difficili, 1948)
Luciano Emmer
- Sunnudagur í ágúst (Domenica d'agosto, 1950)
Michelangelo Antonioni
- Ástarsaga (Cronaca di un amore, 1950)
Federico Fellini
- Slæpingjar (I Vitelloni, 1953)
- La strada (1954)
Carlo Lizzani
- Achtung! Banditi! (1951)
- Cronache di poveri amanti (1954)
Francesco Maselli
- Gli sbandati (1955)
Giorgio Ferroni
- Tombolo, paradiso nero (1947)
