ბენჯამინ ფრანკლინის მედალი

ბენჯამინ ფრანკლინის მედალი — ჯილდო, რომელიც დაწესებულია ამერიკის ფილოსოფიური საზოგადოების მიერ (ფილადელფია, პენსილვანია, აშშ), რომელსაც ასევე უწოდებენ „ბენჯამინ ფრანკლინის ორასწლიან მედალს“. თავდაპირველად სახელწოდებით „ფილოსოფიური საზოგადოება" დაარსდა 1743 წელს ბენჯამინ ფრანკლინის მიერ. 1906 წელს კი დააწესა აშშ-ს კონგრესმა, ბენჯამინ ფრანკლინის დაბადების 200 წლის იუბილეს აღსანიშნავად.^[1]

პირველი მედალი, მისი დამაარსებლის პატივსაცემად, გადაეცა საფრანგეთის რესპუბლიკას (1776-1785 წლებში ფრანკლინი აშშ-ის ელჩი იყო საფრანგეთში).

მედალი შექმნეს ძმებმა ავგუსტუსმა და ლუი სენტ-გოდენებმა.^[2]

წლების განმავლობაში იცვლებოდა მედლის დანიშნულება. ლაურეატები ამ ჯილდოს იღებდნენ სხვადასხვა სახელწოდებით სხვადასხვა მიზეზის გამო: 1937-1983 წლებში ამერიკის ფილოსოფიური საზოგადოებისთვის წინაშე მნიშვნელოვანი დამსახურებისთვის; 1985-1991 წლებში გაიცემოდა ჰუმანიტარულ და სხვა სამეცნიერო დარგებში გამორჩეული მიღწევებისთვის; 1987 წელს დაწესდა ბენჯამინ ფრანკლინის მედალი გამორჩეული სახელმწიფო სამსახურისთვის, 1993 წლიდან კონგრესმა დაამტკიცა ბენჯამინ ფრანკლინის მედალი სხვადასხვა მეცნიერებაში გამორჩეული წვლილის შეტანისთვის. ეს არის საზოგადოების უმაღლესი ჯილდო გამორჩეული სამეცნიერო და სახელმწიფო სამსახურისთვის.

ბენჯამინ ფრანკლინის მედლით დაჯილდოვდნენ:

ამერიკის ფილოსოფიური საზოგადოებისთვის წინაშე მნიშვნელოვანი დამსახურებისთვის^[3]

1937 — William Lyon Phelps
1939 — ედუარდ ბენეში
1940 — Edward S. Corwin
1941 — Hugh S. Taylor
1943 — James B. Conant
1945 — ართურ კომპტონი

1947 — Douglas S. Freeman
1949 — William E. Lingelbach
1979 — George W. Corner
1982 — Julia A. Noonan
1983 — Whitfield J. Bell

ჰუმანიტარულ ან მეცნიერებებში გამორჩეული მიღწევებისთვის^[4]

1985 — Charles Brenton Huggins
1986 — ჰელენ ბრუკ ტაუსიგი
1987 — Otto Neugebauer და Samuel Noah Kramer
1988 — Sune Bergström and Jonathan Rhoads
1989 — John Archibald Wheeler
1990 — James Bennett Pritchard, Britton Chance და Crawford H. Greenewalt
1991 — Lyman Spitzer

მეცნიერებაში გამორჩეული მიღწევებისთვის

1993 — Emily Hartshorne Mudd
1993 — Michael Atiyah
1993 — იან ჯენ-ნინი
1993 — ბარბარა მაკ-კლინტოკი
1993 — Ruth Patrick
1995 — Ernst Mayr
1996 — Victor A. McKusick
1997 — Herman H. Goldstine
1998 — Edward O. Wilson
1999 — Philip A. Sharp
1999 — Frederick C. Robbins

2000 — William O. Baker
2001 — Alexander G. Bearn
2001 — ფრენსის კრიკი და ჯეიმზ უოტსონი
2002 — ჯოშუა ლედერბერგი
2003 — Janet D. Rowley
2004 — სტივენ ვაინბერგი
2005 — ჰანს ბეთე
2006 — Eric R. Kandel
2016 — Thomas E. Starzl
2018 — Mary-Claire King

გამორჩეული სახელმწიფო სამსახურისთვის

1987 — მარგარეტ ტეტჩერი
1988 — Warren Earl Burger
1988 — Thomas J. Watson, Jr.
1989 — Paul Mellon
1992 — Thurgood Marshall
1993 — Walter H. Annenberg
1994 — ლაინუს პოლინგი
1995 — William T. Golden
1996 — Edmund N. Carpenter, II
1997 — William W. Scranton

1998 — ალან გრინსპენი
1999 — George J. Mitchell
2000 — ნელსონ მანდელა
2002 — მერი რობინსონი
2003 — სანდრა დეი ო’კონორი
2004 — ჯეიმზ ვულფერსონი
2005 — Sam Nunn
2006 — John Hope Franklin
2011 — Arlin Adams
2018 — Bryan Stevenson

რესურსები ინტერნეტში

Rhodes awards Franklin medal to Bethe on 'a bittersweet day'

სქოლიო

სქოლიოს სიის წინასწარი გადახედვა

[1] ttps://www.amphilsoc.org/prizes/benjamin-franklin-medal

[2] ttps://web.archive.org/web/20111201212411/http://www.maineantiquedigest.com/catalogs/prescoin06.htm

[3] ttps://web.archive.org/web/20111017212321/http://www.amphilsoc.org/prizes/franklin3783

[4] ttps://web.archive.org/web/20111017212333/http://www.amphilsoc.org/prizes/franklin8591

[1]

[2]

[3]

[4]