კურსები

სოფელი
კურსები
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	იმერეთის მხარეიმერეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ტყიბულის მუნიციპალიტეტი
თემი	კურსები
კოორდინატები	42°18′25″ ჩ. გ. 42°46′17″ ა. გ. / 42.30694° ჩ. გ. 42.77139° ა. გ. / 42.30694; 42.77139
პირველი ხსენება	XV საუკუნე
ცენტრის სიმაღლე	350 მ
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	1603[1] კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 98,9 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
საქართველო იმერეთის მხარე

კურსები — სოფელი საქართველოში, ტყიბულის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (სოფლები: გელათი, მოწამეთა). მდებარეობს იმერეთის ჩრდილოეთ მთისწინეთში, მდინარე წყალწითელის ნაპირებზე. ზღვის დონიდან 350 მეტრი, ტყიბულიდან 24 კმ-ით და სოფელი გელათიდან 5 კმ-ით არის დაცილებული. იგი სამკურნალო გოგირდის წყლითა და სამშენებლო ქვა-ტეშენით არის ცნობილი. სოფელში არის საჯარო სკოლა.

სოფელში ადამიანის ცხოვრების კვალი ჩანს ანტიკური ხანიდან. წერილობით წყაროებში კურსები XV საუკუნიდან იხსენიება. კურსებიდან იყვნენ ცნობილი ქართველი მშენებელი ოსტატები ბერეკაშვილები, რომლებმაც XIX საუკუნის 60-იანი წლებიდან რამდენიმე ეკლესია ააშენეს დასავლეთ საქართველოში.

რუსეთის იმპერიის დროს კურსების სასოფლო საზოგადოებაში შედიოდა სოფლები კურსები, გელათი, მოწამეთა, კოკა, ნაბოსლევი და ოხომირა.^[2]

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1603 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
2002[3]	1652	782	870
2014[1]	1603	803	800

სოფელში მოიპოვება ტეშენიტი და მუშაობს მოსაპირკეთებელი ფილების დამამზადებელი ქარხანა. ფუნქციონირებს საექიმო ამბულატორია. სოფელში გადის ქუთაისი-ტყიბულის შიდასახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის გზა.

კურსები ადგილობრივი მნიშვნელობის ბალნეოლოგიურ-კლიმატური კურორტია. ჰავა ზღვის ნოტიო სუბტროპიკულია. იცის თბილი ზამთარი (იანვრის საშუალო ტემპერატურა 3,5 °C) და ცხელი ზაფხული (ივლისის საშუალო ტემპერატურა 21,5 °C). ნალექები 1700 მმ წელიწადში. ძირითადი სამკურნალო ფაქტორია დაბალი მინერალიზაციის მინერალური წყალი, რომლის ძირითადი კომპონენტებია მცირე რაოდენობით გოგირდწყალბადი, ჰიდროკარბონატის, ნატრიუმის, კალციუმის და მაგნიუმის იონები. დებიტი 6 ათასი ლიტრი/დღე-ღამეში. ტემპერატურა 16 °C. იყენებენ აბაზანებისათვის. ჩვენება: სახსრების, პერიფერიული ნერვული სისტემისა და გინეკოლოგიური დაავადებანი. სეზონი ივნისიდან სექტემბრამდე.

სოფელში სამი კოშკი და ხუთი ეკლესია შემორჩა, რომელთაგან ორი ნანგრევებად არის ქცეული.

• ყველაზე ძველი ზენობნის მაცხოვრის ამაღლების ეკლესიაა ამ ეკლესიიდან არის ამჟამად ქუთაისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მუზეუმში დაცული XVII საუკუნის საწინამძღვრო ჯვარი, რომლის წარწერაში „კურსების ქვეყანა“ იხსენიება.
• კურსების დედაღვთისას მონასტერი
• კურსების მთავარანგელოზთა ეკლესია
• კურსების პეტრე-პავლობის ეკლესია
• კურსების საკვირაო ეკლესია .
• კურსების ნაციხარი
• კურსების ბერეკაშვილების კოშკი
• კურსების დედაღვთისას ნაეკლესიარი

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 84.

ხ • გ • რ ტყიბულის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები ქალაქი ტყიბული სოფლები ანტორია · ახალდაბა · ახალსოფელი · ბზიაური · ბობოთი · ბუეთი · გადაღმა წყალწითელა · გადმოღმა წყალწითელა · გელათი · გურნა · დაბაძველი · ზედა ჭყეპი · ზედუბანი · ივანეული · კითხიჯი · კისორეთი · კოკა · კორეეთი · კურსები · ლაფეთი · ლაშია · ლეღვა · ლეყერეთი · მანდიკორი · მოწამეთა · მუხურა · ნაბოსლევი · ნაძვა · ორპირი · ოხომირა · ოჯოლა · სამტრედია · საწირე · სოჩხეთი · ქვედა ჭყეპი · შუყერი · ციხია · ცუცხვათი · ძიროვანი · ძმუისი · ძუყნური · წყნორი · ხორჩანა · ხრესილი · ჯვარისა · ჯონია