ხუან I (კასტილია)

ხუან I
Juan I
XIX საუკუნის პორტრეტი
კასტილიისა და ლეონის სამეფოს მეფე
მმართ. დასაწყისი:	1379
მმართ. დასასრული:	1390
წინამორბედი:	ენრიკე II
მემკვიდრე:	ენრიკე III
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	24 აგვისტო, 1358
დაბ. ადგილი:	ეპილა
გარდ. თარიღი:	8 ოქტომბერი, 1390
გარდ. ადგილი:	ალკალა-დე-ენარესი
მეუღლე:	ელეონორა არაგონელი, ბეატრისა პორტუგალიელი
შვილები:	ენრიკე III, ფერდინანდ I მიგელი, ელეონორა
დინასტია:	ტრასტამარა
მამა:	ენრიკე II
დედა:	ხუანა მანუელი
ხუან I ვიკისაწყობში

ხუან I (ესპ. Juan I; დ. 24 აგვისტო, 1358, ეპილა — გ. 8 ოქტომბერი, 1390, ალკალა-დე-ენარესი) — კასტილიისა და ლეონის სამეფოს მეფე 1379-1390 წლებში. ენრიკე II-ისა და ხუანა მანუელის შვილი.

მეფობის დასაწყისში მის წინააღმდეგ აჯანყდა და ტახტზე პრეტენზიას აცხადებდა ლანკასტერის ჰერცოგი ჯონ გოტი, რომელსაც ცოლად ჰყავდა პედრო I-ის შვილი კონსტანცა. საბოლოოდ მათ შორის ზავი დაიდო. ჰერცოგის შვილი ქეთრინი, ცოლად გააყოლეს ხუან I-ის შვილს, მომავალ მეფეს ენრიკე III-ს.

ხუან I ორჯერ შეებრძოლა პორტუგალიას. პირველი ომი დასრულდა 1382 წელს ბადახოსის ზავით, რომლის შემდეგაც ხუანმა ცოლად შეირთო პორტუგალიის მეფის ფერნანდუ I-ის შვილი ბეატრისა. 1383 წელს ფერნანდუ I ისე გარდაიცვალა რომ ტახტის მემკვიდრე არ დარჩენია. ხუან I-მა სამეფო ტახტზე თავისი ცოლი დასვა, მაგრამ კორტესებმა მეფედ ფერნანდუს უკანონოდ შობილი ძმა ჟუან I აირჩიეს. ხუანმა ორჯერ ილაშქრა პორტუგალიაში. პირველი შეჭრა დასრულდა ატოლეირუშის ბრძოლაში ხუანის დამარცხებით. ასევე მარცხით დასრულდა ხუანის მეორე ლაშქრობა პორტუგალიაში, ალჟუბაროტის ბრძოლაშიც პორტუგალიელებმა იმძლავრეს.

წარუმატებელი იყო მისი საშინაო პოლიტიკაც. ვერ ალაგმა ბასკი და გალისიელი ფეოდალების თვითნებობა.

გარდაიცვალა 1390 წელს სეირნობისას ცხენიდან გადმოვარდნის შედეგად.

ლიტერატურა

• Edgar Prestage, Il Portogallo nel medioevo, in Cambridge University Press — Storia del mondo medievale, vol. VII, pp. 576–610, Garzanti, 1999
• Rafael Altamira, Spagna, 1412—1516, in Cambridge University Press — Storia del mondo medievale, vol. VII, pp. 546–575, Garzanti, 1999
• Guillaume Mollat, I papi di Avignone e il grande scisma, in Cambridge University Press — Storia del mondo medievale, vol. VI, pp. 531–568, Garzanti, 1999
• Cecil Roth, Gli ordini monastici, in Cambridge University Press — Storia del mondo medievale, vol. V, pp. 245–294, Garzanti, 1999

ხ • გ • რ ლეონის მეფეები პერესის დინასტია გარსია I ორდონიო II ფრუელა II ალფონსო IV რამირო II ორდონიო III სანჩო I ორდონიო IV რამირო III ბერმუდო II ალფონსო V ბერმუდო III ხიმენესების დინასტია ფერდინანდ I ალფონსო VI სანჩო II ურაკა ბურგუნდიული დინასტია ალფონსო VII ფერნანდო II ალფონსო IX ფერნანდო III ალფონსო X სანჩო IV ფერნანდო IV ალფონსო XI პედრო I ტრასტამარის დინასტია ენრიკე II ხუან I ენრიკე III ხუან II ენრიკე IV ისაბელა I და ფერნანდო V ხუანა I შეშლილი და ფილიპე I ჰაბსბურგები კარლოს I

ხ • გ • რ კასტილიის მეფეები ხიმენესების დინასტია ფერდინანდ I ალფონსო VI სანჩო II ურაკა ბურგუნდიული დინასტია ალფონსო VII სანჩო III ალფონსო VIII ენრიკე I ბერენგარია ფერნანდო III ალფონსო X სანჩო IV ფერდინანდ IV ალფონსო XI პედრო I ტრასტამარის დინასტია ენრიკე II ხუან I ენრიკე III ხუან II ენრიკე IV ისაბელა I და ფერნანდო V ხუანა I და ფილიპე I ჰაბსბურგები ფილიპე I და ხუანა I კარლოს I ფილიპე II ფილიპე III ფილიპე IV კარლ II