ჰერბერტ სპენსერი

ჰერბერტ სპენსერი
ინგლ. Herbert Spencer
დაბ. თარიღი 27 აპრილი, 1820(1820-04-27)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]
დაბ. ადგილი Derby[7] [13] [1] [8] [14] [12]
გარდ. თარიღი 8 დეკემბერი, 1903(1903-12-08)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [8] [10] [14] [12] (83 წლის)
გარდ. ადგილი ბრაიტონი[1] [13] [14] [12]
დასაფლავებულია ჰაიგეიტის სასაფლაო
მოქალაქეობა  დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა ფილოსოფოსი[15] , ეკონომისტი, ანთროპოლოგი, ფსიქოლოგი, ჟურნალისტი, სოციოლოგი[15] , მწერალი[16] , ბოტანიკოსი და ბიოლოგი
მუშაობის ადგილი ეკონომისტი
მეუღლე
მამა William George Spencer
ხელმოწერა

ჰერბერტ სპენსერი (დ. 27 აპრილი, 1820 – გ. 8 დეკემბერი, 1903) — ინგლისელი ფილოსოფოსი-პოზიტივისტი, სოციოლოგი, ანთროპოლოგი და ბიოლოგი. ცნობილია თავისი მოსაზრებით სოციალური დარვინიზმის შესახებ. „ევოლუციური ასოციაციონიზმის” მოძღვრების შემქმნელი.

სპენსერი აფართოვებს ასოციაციონისტური ფსიქოლოგიის საგნის გაგებას და მასში მოიაზრებს არამარტო ასოციაციებს შინაგან ფაქტორებს შორის, არამედ კავშირებს ცნობიერებასა და გარე სამყაროს შორის. ფსიქიკური ცხოვრება, როგორც შინაგანის გარეგანთან შეგუების პროცესი, ასოციაციის პრინციპს ემორჩილება. გარეგანი მიმართებები ასოციაციურად იწვევენ შინაგან მიმართებებს. ეს კავშირები სულ უფრო რთულდება და ონტოგენეზში მთელ ინდივიდუალურ გამოცდილებას ქმნის. აგრეთვე არსებობს აგრეთვე მემკვიდრული (სახეობრივი, ფილოგენეზური) გამოცდილება. ასოციაციის კანონების მოქმედება ვრცელდება ფილოგენზზე და ანთროპოგენეზზე. ხშირი გამეორების შედეგად ასოციაციები მემკვიდრეობითი მიდრეკილების სახეს იღებს და მომდევნო თაობათა ნერვულ სისტემაში ფიქსირდება, როგორც თანდაყოლილი ასოციაციები. ასეთებია რეფლექსები, ინსტინქტები, გარკვეული ცოდნა-ჩვევები და უნარ-თვისებები. მათ მიეკუთვნება აგრეთვე ცნობიერების ისეთი აპრიორული ფორმები როგორიცაა სივრცე და დრო.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Hugh Samuel Roger Elliot Spencer, Herbert (DNB12) // Dictionary of National Biography, second supplement / S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1912.
  2. ↑ 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 Acton H. B. Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4.0 4.1 SNAC — 2010.
  5. ↑ 5.0 5.1 Babelio — 2007.
  6. ↑ 6.0 6.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  7. ↑ 7.0 7.1 И. Лапшин, Н. Кареев Спенсер, Герберт // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1900. — Т. XXXI. — С. 177–186.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Spencer, Herbert // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
  9. ↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  10. ↑ 10.0 10.1 Internet Philosophy Ontology project
  11. ↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 www.accademiadellescienze.it
  13. ↑ 13.0 13.1 Спенсер Герберт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  15. ↑ 15.0 15.1 The Fine Art Archive — 2003.
  16. ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.