Аспидтер
| Аспидтар | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Египет кобрасы, Naja haje
| ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
|
Аспидтар (лат. Elapidae) – 61 текті құраған 347 түр улы жыландардың үлкен тұқымдасы[1]. Тұқымдастың аты грек сөзінен гр. aspidos - "улы жылан" [2]. Тұқымдаста 2 үлкен тарап бар:
- Elapinae (кобралар, маржан жыландары т.б.)
- Hydrophiinae (теңіз жыландары).
Биологиялық сипаттамасы
Аспидтердің барлық түрі улы (улы тісі жоғары жақ сүйегінің алдынғы жағында ), өзге тісіне қарағанда, улы тісі ірілеу. Аспидтердің түсі әр түрлі болады. Жер бетінде, ағаш басында тіршілік ететін түрлері (көзілдірікті жылан, мамба т.б.) қоңыр, құм түсті, ал ін қазатын ұсақ түрлері айқын түсті, сақина тәрізді қызыл, сары, қара дақты.
Аспидтер бақа, кесіртке және тышқан тәрізді сүт көректілерді қорек етеді, басқа түрге жататын улы емес жыландарды да жейді. Көпшілігі жұмыртқа салады, жұмыртқасын тірі туатын түрлері де бар.
Таралуы
Аспидтер жер шарының (Еуропадан басқа) субтропик және тропик аймақтарында, әсіресе Аустралия мен Африкада көп таралған. Аустралияда (қара ехидна), оңтүстік Азияда (крайтер, пама), Африкада (көзілдірікті жылан, мамба), Америкада тек бір туысы (маржан Аспидтер) бар. Азияда 31 түрі кездеседі. Түркменстанның, Өзбекстанның оңтүстігінде және Тәжікстанның оңтүстік-батысында орта азиялық көзілдірікті жылан тіршілік етеді. Ұсақ тістілері адамға онша қауыпты емес.[3]
Тұқымдастың ішіндегі бөлінуі
Elapinae тарабы:
- Aspidelaps
- Boulengerina
- Bungarus
- Calliophis
- Dendroaspis
- Elapsoidea
- Hemachatus
- Hemibungarus
- Homoroselaps
- Maticora
- Micruroides
- Micrurus
- Naja
- Ophiophagus
- Paranaja
- Pseudohaje
- Walterinnesia
Hydrophiinae тарабы:
- Acalyptophis
- Acanthophis
- Aipysurus
- Aspidomorphus
- Astrotia
- Austrelaps
- Cacophis
- Demansia
- Denisonia
- Drysadalia
- Echiopsis
- Elapognathus
- Emydocephalus
- Enhydrina
- Ephalophis
- Furina
- Hemiaspis
- Hoplocephalus
- Hydrelaps
- Hydrophis
- Kerilia
- Kolphophis
- Lapemis
- Laticauda
- Loveridgelaps
- Micropechis
- Notechis
- Ogmodon
- Тайпандар (Oxyuranus)
- Parahydrophis
- Parapistocalamus
- Pelamis
- Praescutata
- Pseudechis
- Pseudonaja
- Rhinoplocephalus
- Salomonelaps
- Salomonelaps
- Simoselaps
- Suta
- Toxicocalamus
- Tropidechis
- Vermicella
Дереккөздер
- ↑ Search results | The Reptile Database
- ↑ Книга:Пятиязычный словарь названий животных. Амфибии и рептилии
- ↑ Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том
 |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Elapidae |