Ағашжегі
Ағашжегі | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cossula magnifica (Cossulinae)
| ||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
| ||||||||||||
түрлері | ||||||||||||
670 түрі белгілі |
Ағашжегі немесе Бұрама ағылш. Cossіdae) – қабыршаққанаттылар отряды, түн көбелектерінің бір тұқымдасы[1]
Негізінен Азия мен Африканың тропиктік аймақтарында 800-ден астам түрі, Қазақстанның барлық облыстарында 10-нан астам түрі кездеседі, ең көп тарағаны – Сексеуіл ағашжегі мен Иісті ағашжегі.
Биологиялық сипаттамасы
Дене тұрқы кішкентай, қанатының жайылғандағы ұзындығы 23 – 85 мм.
Ағашжегінің жұлдызқұрты ағаштың өркендерін тесіп, ішін бойлай ұзын жолдар салады да, сонда қыстап шығады. Өсімтал келеді. Маусым – шілде айларында ұшып шығып, кейде 1000 жұмыртқаға дейін салады. Жұлдыз құрттары ағаштың діңін, бұтағын мекендеп, оның сүрегімен қоректеніп, жапырағын, өркенін зақымдайды. Жұлдыз құрты үшінші жылы қуыршаққа айналып, одан көбелек шығады.
Ағаш жегінің жұлдыз құрты көп зақымдаған ағаш өспей қалады. Оны құрту үшін көктемде, күзде ағаштың түп жағына көң араласқан әк жағып, құрт жолдарына гексохлоран себу керек. Зақымданған ағашты кесіп, өртеу қажет.
Даму циклі 2 – 3 жыл.
Ағашжегі түскен ағаштар кейде қурап қалады. Әсіресе жас жеміс беретін ағаштарға көп зиян келтіреді.[2]
- Күрес шаралары
- ағаш түбіне топырақ, көң, әк қоспасын жағады да, құрт жолдарына әр түрлі улы ерітінділер бүркеді;
- зақымданған ағашты не ағаш бұтақтарын қырқып алып тастайды.
Классификация
Тұқымдасы 6—7 тұқымдас тармағына бөлінеді.
Cossulinae тұқымдас тармағы
- Cossus
- Biocellata
- Cossula
- Magulacra
- Simplicivalva
- Spinulata
Hypoptinae тұқымдас тармағы
- Acousmaticus
- Givira
- Hypopta
- Inguromorpha
- Langsdorfia
Metarbelinae тұқымдас тармағы
- Aethiopina
- Arbelodes
- Encaumaptera
- Indarbela
- Lebedodes
- Marshalliana
- Melisomimas
- Metarbela
- Metarbelodes
- Paralebedella
- Saalmulleria
- Salagena
- Squamicapilla
- Squamura
- Stenagra
- Subarchaeopacha
- Teragra
Ratardinae тұқымдас тармағы
Zeuzerinae тұқымдас тармағы
- Azygophleps
- Endoxyla
- Endoxyla leucomochla
- Eulophonotus
- Hamilcara
- Morpheis
- Phragmacossia
- Phragmataecia
- Psychonoctua
- Trismelasmos
- Xyleutes
- Zeuzera
Incertae sedis тұқымдас тармағы
- Achthina
- Acritocera
- Acyttara
- Adelopsyche
- Allocryptobia
- Allostylus
- Anastomophleps
- Arctiocossus
- Austrocossus
- Brevicyttara
- Breyeriana
- Callocossus
- Carohamilia
- Catoxophylla
- Charmoses
- Coryphodema
- Cossodes
- Costria
- Cryptoholcocerus
- Degia
- Dimorphoctena
- Dolecta
- Eremocossus
- Eugivira
- Franzdanielia
- Givarbela
- Gurnetia
- Hemilipia
- Holcocerus
- Isocossus
- Lentagena
- Macrocossus
- Meharia: Meharia hackeri
- Mekla
- Neostygia
- Nomima
- Oreocossus
- Paracossus
- Pecticossus
- Philanglaus
- Philiodoron
- Phragmatoecioides
- Plyustchiella
- Pseudurgis
- Psychidarbela
- Psychidocossus
- Psychogena
- Ptilomacra
- Puseyia
- Ravigia
- Rethona
- Rhizocossus
- Schausiania
- Sinicossus
- Streltzoviella
- Stygioides
- Sympycnodes
- Synaptophleps
- Theatrista
- Trigonocyttara
- Westia
- Xyleutites
- Zeuzeropecten
- Zeuzerops
- Zyganisus
- Yakudza
Тұқымдас уәкілдері
-
Cossus cossus көбелегі
-
Cossus cossus жұлдыз құрты
-
Mormogystia brandstetteri
-
Zeuzera.pyrina
Дереккөздер
- ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998.
- ↑ "Қазақ Энциклопедиясы"
![]() |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |