Гүлен қозғалысы

«Қызмет» (түр. Hizmet, басқа атаулары — Гүлен қозғалысы (түр. Gülen hareketi), гүленшілдік (түр. Fethullahçılık), Гүлен қоғамы (жамағаты) (түр. Gülen cemaati), немесе жай ғана қоғам (түр. Cemaat), Фетхуллаһ ізбасарлары, Гүленшілер (түр. Fethullahçılar))[1] — XX ғасырдың ортасында (1970) Түркияда түрік жазушысы және ислам уағызшысы Фетхуллаһ Гүленнің[2] идеялары төңірегінде пайда болған қоғам қозғалыс. Әсіресе, қозғалыс білім беру саласында (140-тан астам елде қозғалыстың жақтаушылары ашқан 1400-ге жуық мектеп жұмыс істейді) және конфессияаралық диалогты дамытуда белсенді. Бұдан басқа, қозғалыста БАҚ саласына жақын адамдары бар; қаржы саласын дамытуға ұмтылу және коммерциялық медициналық клиникалардың ашылуы байқалады[3][4]. The Economist британ журналы қозғалысты «пацифизм идеяларына негізделген және исламға жаңа заманауи көзқарасты ұсынатын бейбітшілік үшін қозғалыс; қозғалыс тұжырымдамасы сәләфизмнің экстремистік бағытына қарсы тұрады» деп сипаттайды[5].

Құрылымы мен ерекшеліктері

Гүленнің ізбасарларының нақты саны белгісіз. Бұл қозғалыста мүшеліктің болмауына байланысты. Алайда, кейбір деректер бойынша, ізбасарларының саны 1 мен 8 миллионның аралығында[6][7]. Қозғалыстың мүшелері негізінен студенттер, мұғалімдер, кәсіпкерлер, журналисттер, және басқа салалардың мамандары[4].

Зерттеулерге сәйкес, қозғалыс өте икемді ұйымдастырушылық жүйе болып табылады[8]. Қозғалыстың белсенді қызметінің арқасында мектептер, университеттер, жұмыс берушілердің ассоциациялары, теле- және радиостанциялар, жылжымайтын мүлік бойынша консалтингтік және қайырымдылық фирмалар, студенттік ұйымдары, және жаңа газеттердің редакциялары[7] ашылды. Forbes журналы Гүленнің қозғалысы қазіргі мемлекеттің зайырлы жүйесін бұзуға ұмтылмайтындығына назар аударады, керісінше, діннің барлық ережелерін ұстанатын отандастарын қазіргі қоғам ұсынатын барлық игіліктерді пайдалануға шақырады[9]. The New York Times журналының журналисті Сабрина Тавернис (ағылш. Sabrina Tavernise) қозғалыстың мүшелерін «қалыпты, модернистік исламның жақтаушылары» деп сипаттайды.[10] Кейбір шолушылардың пікірінше, Түркияда Гүлен қозғалысы исламистік саяси партиялармен ынтымақтастықтан алшақтайды[6]. The Economist журналы «Қызметті» түрікшіл қозғалыс ретінде сипаттайды, ол осындай ұйымдар арасында айтарлықтай ерекшеленеді және мұсылман қоғамдастығының өкілдіктері арасында әлемде жетекші орын алуға тырысады[11].

Сондай-ақ

Әдебиеттер

Гүлен және қозғалыс туралы
  • Abdullah Aymaz, Diyalog Adımları, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları 2003 ISBN 9756714212
  • Ahmet Taşgetiren, Bir Gönül İnsanı, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2004 ISBN 9756714263
  • Ali Bulaç, Din - Kent ve Cemaat Fethullah Gülen Örneği, Ufuk Kitapları, 2008 ISBN 978-975-606-558-7
  • Ali Ünal, Advocate of Dialogue: Fethullah Gulen, Fountain Pub.,New Jersey, 2000 ISBN 9780970437013
  • Clare Lopez, The Gulen Movement: Turkey's Islamist Supremacist Cult and its Contributions to the Civilization Jihad, Civilization Jihad Reader Series, Washington DC: Center for Security Policy, 2015
  • Doğu Ergil, 100 Soruda Fethullah Gülen ve Hareketi’’, Timaş Yayınları, İstanbul, 2010
  • Prof. Dr. Faruk Beşer, Fethullah Gülen Hoca Efendinin Fıkıhını Anlamak,
  • Faruk Mercan, Fethullah Gülen'in Sıradışı Hayatı: ABD'de Geçirdiği Dokuz Yılın Hikayesi, Doğan Kitapçılık, İstanbul, 2008 ISBN 9789759919221
  • Fehmi Koru, Yerli ve Özgün: Nobellik Bir Öykü, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2004 ISBN 9756714255
  • Ferhat Barış, Maskeli Balon Medyatik Bir İnfazın Anatomisi, Timaş Yayınları, 1999 ISBN 975-362-506-5
  • Küresel Barışa Doğru (Kozadan Kelebeğe 3), Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2002 ISBN
  • Hanefi Avcı, Haliç'te Yaşayan Simonlar: Dün Devlet Bugün Cemaat ,ISBN 9752870758
  • Helen Rose Ebaugh, Gülen Hareketi, Doğan Kitap, İstanbul, 2002 ISBN 9786051118857
  • Hikmet Çetinkaya, Din Baronunun kazları, Günizi yayıncılık, ISBN 9-758731-66-1
  • Hikmet Çetinkaya, Fethullah Gülen'in 40 yıllık serüveni, Günizi yayıncılık, ISBN 9-758731-29-7
  • Hulki Cevizoğlu, Fethullah Gülen Hareketinin Perde Arkası 35 Yıllık Yol Arkadaşı Nurettin Veren Anlatıyor.
  • Hüseyin Gülerce, İslam 'ın Gülen Yüzü, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2004 ISBN 9756714247
  • İ. Adil Sönmez, Fethullah Gülen Gerçeği: Hukuki Gerçekler Işığında Hoşgörü ve Uzlaşma Aksiyonu Hakkında Bir İnceleme Kaynak Yayınları, 1998 ISBN 975-738-854-8
  • Prof. Dr. İbrahim Canan, Fethullah Gülen'in Sünnet Anlayışı, Ufuk Yayınları, 2007 ISBN 9756065488
  • İsmail Ünal, Fethullah Gülen'le Amerika'da Bir Ay, Nil Yayınları, 2001 ISBN 9757402842
  • John L. Esposito, M. Hakan Yavuz, Turkish Islam and the Secular State: The Gülen Movement Syracuse University Press, Syracuse, New York, 2003 ISBN 0815630158—Çeviri: Laik Devlet ve Fethullah Gülen Hareketi Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, Gelenek Yayınları, 2005 ISBN 9758861875
  • Joshua. D. Hendrick, Gülen: The Ambiguous Politics of Market Islam in Turkey and the World, NYU Press, Ağustos 2013, 978-0814770986
  • M. Emin Değer, Bir Cumhuriyet Düşmanının Portesi ya da Fethullah Gülen Hocaefendinin derin misyonu, ISBN 975-6747-31-5
  • Mehmet Akar, Gül Adam, Timaş Yayınları, İstanbul, 2001 ISBN 975362591X
  • Merdan Yanardağ, Türkiye Nasıl Kuşatıldı?/Fethullah Gülen Hareketinin Perde Arkası, ISBN 9944490008
  • Editör: Mustafa Armağan, Diyaloğa Adanmış Hayat: Aydınların Kaleminden Fethullah Gülen (Kozadan Kelebeğe 2),Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2002 ISBN 9756714107
  • Editör: Mustafa Armağan, Medya Aynasında Fethullah Gülen (Kozadan Kelebeğe) Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 1999 ISBN 9759432609
  • Mustafa Yıldırım, Meczup Yaratmak, ISBN 9-756047-05-4
  • Necip Hablemitoğlu, Köstebek, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 975677494-0
  • Nuh Gönültaş, Gurbet Lahikası, Samanyolu Yayıncılık, İstanbul, 2008 ISBN 9789758894758
  • Nurettin Veren, Kuşatma / ABD'nin Truva Atı Fethullah Gülen Harekâtı, ISBN 9944-490-13-9
  • Robert A. Hunt, Muslim citizens of the globalized world: contributions of the Gülen movement, The Light Inc, New Jersey, 2007 ISBN 9781597840736—Çeviri: Küresel Barışa Katkılarıyla Gülen Hareketi, Ufuk Yayınları, 2007 ISBN 9756065501
  • Selçuk Camcı, Kudret Ünal, Fethullah Gülen'in Konuşma ve Yazılarında Hoşgörü ve Diyalog İklimi, Merkür Yayıncılık, 1999 ISBN 975-690-601-4
  • Selçuk Camcı, Dr. Kudret Ünal, Hoşgörü Ve Diyalog İklimi / F. Gülen'in Konuşmalarında Ve Yazılarında, Merkür Yayınları, İzmir, 1999 ISBN 975-6906-01-4
  • Semih Tufan Gülaltay Fethullah Müslüman mı, İleri Yayınları, ISBN 9756288566
  • Şahin Alpay, Gülen'in Katkısı, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2004 ISBN 9756714298
  • Taha Akyol, Asya'daki Türkiye, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları 2004 ISBN 9756714271
  • Tuncay Opçin, Bavul: Askeri Vesayetten Sivil Otoriterliğe, Plane Tree Publishing, 2016
  • Vural Savaş, İrtica ve Bölücülüğe Karşı Militan Demokrasi, ISBN 9-754948-93-3
  • Yavuz Selim Demirağ, İmamların Öcü-Türk Silahlı Kuvvetleri'nde Cemaat Yapılanması, Kırmızı Kedi Yayınları Yayınları 2015 ISBN 9786059908931
Гүлен оқулары туралы
  • Bayram Balcı, Orta Asya'da İslam misyonerleri: Fethullah Gülen okulları, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 9750503120
  • İlber Ortaylı, Toktamış Ateş ve Eser Karakaş, Barış Köprüleri Dünya'ya Açılan Türk Okulları 1, Ufuk Kitapları, 2005 ISBN 978-975-606-506-8

Дереккөздер

  1. ↑ Вдохновитель переворота в Турции: агент ЦРУ и проповедник-миллиардер с бизнесом в России?
  2. ↑ Milli Görüş vs. Gülen Hareketi (II). Hürriyet газеті, 16.06.2010
  3. ↑ Coffey M. The Gülen movement’s mysterious role in modern Turkey Australian Broadcasting Corporation, 04.09.2013
  4. ↑ a b Jenny Barbara White Islamist Mobilization in Turkey: a study in vernacular politics, Үлгі:Нп3 (2002), p. 112
  5. ↑ Turkey’s political imams: The Gulenists fight back. // The Economist
  6. ↑ a b Bulent Aras and Omer Caha, Fethullah Gulen and his Liberal «Turkish Islam» Movement Мұрағатталған 27 қаңтардың 2001 жылы.
  7. ↑ a b Morris, Chris. Turkey accuses popular Islamist of plot against state, The Guardian (1 қыркүйек 2000). Тексерілді 4 мамырдың 2010.
  8. ↑ Portrait of Fethullah Gülen, A Modern Turkish-Islamic Reformist
  9. ↑ Gulen Inspires Muslims Worldwide. Forbes (21 қаңтар 2008). Тексерілді, 18 желтоқсан 2013.
  10. ↑ Interview with Sabrina Tavernise, World View Podcasts, New York Times, 4 мамыр 2008 жыл
  11. ↑ Economist: Global Muslim networks, How far they have traveled // The Economist

Сыртқы сілтемелер