Кальций оксиді

Кальций оксиді немесе сөндірілмеген әк немесе кирабит — негіздік оксид, ақ ұнтақ. Құрылымдық формуласы: Ca=O (химиялық формуласы CaO)

Әктасты айыру арқылы

${\displaystyle {\mathsf {CaCO_{3}\rightarrow CaO+CO_{2}$

Сонымен қатар

${\displaystyle {\mathsf {2Ca+O_{2}\rightarrow 2CaO}$

және кальций гидроксиды және кальций тұздарының термальды ыдырағанында:

${\displaystyle {\mathsf {2Ca(NO_{3})_{2}\rightarrow 2CaO+4NO_{2}+O_{2}$

1. Қышқылдық оксидпен

${\displaystyle {\mathsf {CaO+SO_{2}\rightarrow CaSO_{3}$

1. Қышқылмен

${\displaystyle {\mathsf {CaO+2HCl\rightarrow CaCl_{2}+H_{2}O}$

1. Сумен

${\displaystyle {\mathsf {CaO+H_{2}O\rightleftarrows Ca(OH)_{2}$ + 63.7 кДж/моль.

Өмірде әк суы немесе кальций карбиді болып, түрленіп адамдардың ісіне жұмсалады. цемент, шыны, кальций карбиді өндірісінде және сөндірілген әк алуға колданылады.^[1]