San Marîno

Repubblica di San Marino Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
San Marîno
Repubblica di San Marino Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ala Mertal
Dirûşm: Freedom Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sirûd: Inno Nazionale della Repubblica Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
San Marîno li ser nexşeyê
Paytext
  • San Marino Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

43°55'59"Bk, 12°28'1"Rh
Zimanên fermî
Zimanên tên bikaranîn
Rêveberî komara parlamenter
 •  Serokdewlet Alessandro Scarano (2023–2023), Adele Tonnini (2023–2023) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokwezîr Francesco Mussoni (2021–), Giacomo Simoncini (2021–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Avakirin
 •  Dema avakirinê 3 îlon 301 (Julian) 
 •  Rûerd 61,2 kîlometre çargoşe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Gelhe
 •  Giştî 33.607 (2020) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dirav
  • Euro (1 kanûna paşîn 1999)
    		•
    Koda telefonê +378
    Malper
    https://www.gov.sm/ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

    San Marîno (bi îtalî: San Maréin an San Maroin) bi fermî Komara San Marînoyê[1] (bi îtalî: Repubblica di San Marino) û wekî din jî bi Komara herî rehet ya San Marîno[2] teyê naskirin (bi îtalî: Serenissima Repubblica di San Marino), mîkrodewletekî li Ewropayê e ku ji aliyê Îtalyayê ve hatiye dorpêçkirin.[3] San Marîno ku li bakur-rojhilatê çiyayên Apenîn ye, pêncemîn welatê herî piçûk ê cîhanê bi rûerda xwe bi qasî 61 kîlometre çargoşe[4] bi nifûsa xwe 33,562 nîştecîh digire.[5]

    San Marîno welatekî bê derya ye; Lêbelê dawiya bakur-rojhilatê di nav deh kîlometreyan de ji bajarê Rimini ya Îtalyayê nêzikî peravên Adriyatîkê ye. Balafirgeha herî nêzîk jî di sînorên Îtalyayê ye. Paytexta welêt bajarê San Marîno ye ku li jora Monte Titano ye, dema ku rûniştgeha wê ya herî mezin Dogana ye di nav şaredariya herî mezin a Serravalle de. Zimanê fermî yê San Marîno îtalî ye. Welat navê xwe ji Saint Marinus girtiye, ku kevirek ji girava Rab bûye ku wê demê ya di bin kontrola Romayî bû û li sînorên Kroatyaya îro ye. Marinus di sala 275 PZ de ji dayik bû, û beşdariya nûavakirina dîwarên bajarê Rimini bû piştî hilweşandina wan ji hêla şêlevanên Lîburniyan ve. Dûv re Marinus di sala 301an PZ de li ser çiyayê Monte Titano civatek rahîbên serbixwe ava kir;[6] Ji ber vê yekê, San Marîno îdîa dike ku ew dewleta herî kevnar a serwer a heyî, û her weha komara destûrî ya herî kevn e.[7]

    Aboriya welêt bi giranî li ser darayî, pîşesazî, karûbar, firotanê û geştyarî ve ye. Dewlet yek ji wan welatên herî dewlemend ê cîhanê ye ku di serjimara TBH de, bi jimarek bi herêmên herî pêşkeftî yên Ewropî re tê berhev kirin.[8] Digel vê rastiyê, San marîno di rêza 44an de di lîsteya Pêrista Pêşveçûna Mirovî li cîhanê ye û li Ewropaya rojava di rêza herî kêm e.[9] Pergala lênihêrîna tenduristiyê ya welêt di yekem analîza Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê ji pergalên tenduristiyê yên cîhanê de di rêza 3yemîn de ye.[10]

    Wêne

    • Prima Torre (it; en) an Guaita

      Prima Torre (it; en) an Guaita

    Çavkanî

    1. ↑ "San Marino | Geography, History, Capital, & Language | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). 5 îlon 2023. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    2. ↑ "FACTBOX: Five facts: Most Serene Republic of San Marino". Reuters (bi îngilîzî). 17 tebax 2009. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    3. ↑ Jenny (14 tebax 2017). "The Republic of San Marino: Italy's Mountaintop Microstate". Round the World in 30 Days (bi American English). Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    4. ↑ "San Marino travel". Lonely Planet (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    5. ↑ "Informazioni sulla popolazione - Repubblica di San Marino, portale ufficiale". web.archive.org. 12 çiriya paşîn 2016. Ji orîjînalê hat arşîvkirin li 12 çiriya paşîn 2016. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.{cite web}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
    6. ↑ "Have You Ever Wondered What the Oldest Country in the World Is?". ThoughtCo (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    7. ↑ "Chiesanuova San Marino, Castle Chiesanuova" (bi American English). 10 çiriya pêşîn 2014. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    8. ↑ "San Marino". The World Factbook (bi îngilîzî). Central Intelligence Agency. 25 îlon 2023.
    9. ↑ "HUMAN DEVELOPMENT Report 2021/2022" (PDF).
    10. ↑ "The World Health Report" (PDF).

    Girêdanên derve

    Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê San Marîno de hene.