Tbîlîsî

Tbîlîsî
თბილისი Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
  • Bajarên paytext
თბილისი Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ala
Nîşan
Coat of arms
Tbîlîsî li ser nexşeyê
Tbîlîsî li ser nexşeya Gurcistan nîşan dide
Tbîlîsî
Tbîlîsî
Koordînat: 41°43′21″Bk 44°47′33″Rh / 41.72250°Bk 44.79250°Rh / 41.72250; 44.79250
ParzemînEwropa Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
DewletGurcistan, Komara Sosyalîst a Federatîv a Sovyet a Piştqefqazê, Democratic Republic of Georgia, Transcaucasian Democratic Federative Republic, Transcaucasian Commissariat, Komara rûsî, Împeratoriya Rûsî, Kingdom of Kartli-Kakheti, Kingdom of Kartli, Keyaniya Gurcistanê, Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Paytexta
Dema avabûnêc. 455 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Îdarî
 • ŞaredarKakha Kaladze (2017–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Qada rûerdê
 • Giştî720 km2 (280 sq mi)
Nifûs
1.118.035 (2014) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dem
Koda telefonê(32) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Malperwww.tbilisi.gov.ge/ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Tbîlîsî,[1] Tilbîs[2] yan jî Tiflîs (bi gurcî: თბილისი), paytext û bajarê herî mezin ê Gurcistanê ye ku li peravên Çemê Kurayê hatiye avakirin û nifûsa bajarê bi qasî 1.5 milyon kes e. Tiblîsî di sedsala pêncan ê zayînê de ji aliyê Vakhtang I ê îberî ve hatiye avakirin û ji wê demê vir ve bajar bûye paytexta gelek qral û komarên Gurcistanê. Di navbera salên 1801 û 1917an de ku di vê demê beşek ji Împeratoriya Rûsî bû, Tiblîsî navenda Cîgirparêziya Kafkasyayê bû ku hem li bakurê û hem jî li başûrê Qafkasyayê serwerî dikir.

Ji ber ku cihê bajêr li ser xaçerêya di navbera Ewropa û Asyayê ye û ji ber nêzîkbûna bajêr a Rêya Îpekê, bi dîrokek demdirêj, Tiblîs di navbera hêzên cihêrengên cîhanê de bûye cihê nakokiyan. Heta roja îro cihê bajêr pozîsyona xwe wekî rêyek girîng a derbasbûnê ji bo projeyên enerjî û bazirganiyê misoger dike. Dîroka Tiflîsê di mîmariya bajêr de tê diyarkirin ku tevliheviyek ji avahiyên serdema navîn, neoklasîk, Hunerên Beaux, Art Nouveau û mîmariyên Stalînîst heye.

Her çend bajêr bi gelemperî xiristiyanên Ortodoks ên Rojhilatî jiyan kirine, ji hêla dîrokî ve Tbîlîsî bûye wargeha mirovên ji gelek çand, etnîkî û dînî. Di avahiyên geştyariyên girîng ê bajêr, Katedralên Sameba û Sioni, Qada Azadî, Kolana Rustavelî û Avenue Agmashenebeli, Keleha Narîkala ya Navîn, Şanoya Operaya pseudo-Moorish û Muzexaneya Neteweyî ya Gurcistanê hene. Avhewaya Tiblîsê di demsalên havînan germahî bi piranî ji 20 °C heta 32 °C û di zivistanê de -1 °C heta 7 °C (santîgrat) diguhere.

Wêne

  • Dîmenek ji taxa dîrokî ya Tiblîsê.
    Dîmenek ji taxa dîrokî ya Tiblîsê.
  • Kaukasus, Tiblîs.
    Kaukasus, Tiblîs.
  • Katedrala Sîonî.
    Katedrala Sîonî.

Çavkanî

  1. ^ Ordîxanê Celîl û Celîlê Celîl (1978). Zargotina Kurda. Nauka, Moskva
  2. ^ Ordîxanê Celîl û Celîlê Celîl (1978). Zargotina Kurda. Nauka, Moskva

Girêdanên derve

Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê Tbîlîsî de hene.