Turris (scacci)

Vide etiam paginas discretivas: Turris (discretiva) et Rochus (discretiva)

Prooemium

Nomen Littera[1] Pictura
Rex R RexRex
Domina D ReginaRegina
Turris T TurrisTurris
Sagittifer S EpiscopusEpiscopus
Eques E EquitesEquites
Pedes P PedesPedes

Turris (-is, f.) vel rochus sive elephas sive cyclops (a nomine Arabico رخ ruḫḫ, a Persico رخ roḫ, i.e. currus vel essedum)[2] in ludo scaccorum est calculus validior quam alii, sed infirmior quam Domina.

In notatione algebraica, Turres Albae in sedibus a1 et h1, Nigrae in sedibus a8 et h8 incipiunt. In notatione vetusta autem sedes Turrium Albarum notantur DT1 et RT1, Nigrarum DT1 et RT1.

In exercitu utriusque sunt duae Turres.

Motus turris

a8 b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8
a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7
a6 b6 c6 d6 e6 f6 g6 h6
a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5
a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4
a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3
a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2
a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1
Motus turris.

Turri per totam scaccarii longitudinem latitudinemque uno impetu seu cursu, (si opus est,) percurrere licet.[3]

a8 b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8
a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7
a6 b6 c6 d6 e6 f6 g6 h6
a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5
a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4
a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3
a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2
a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1
Quo turres ad initium stant.

In figura sinistra, Alba Turris movet in ullam sedem puncto albo signatam. Nigra movet in ullam sedem puncto nigro signatam et peditem in sede e7 capere potest.

Turris etiam (non in his figuris) cum Rege locum commutare potest, i.e. potest adroccare[4], in latus Regis aut in latus Dominae.

Fontes

  1. Ista verba ex carmine Vidae "Scacchia, ludus" sumpta sunt, quia non solum purae Latinitatis sunt, sed etiam primarum litterarum iterationes non sunt. Praeterea Vida scaccis recentibus (scacchi alla rabbiosa) ludebat.
  2. (nota) Fons etymologiae huius nominis desideratus (addito fonte, hanc formulam remove)
  3. FIDE enchiridion scaccorum Regula 3.2.
  4. FIDE enchiridion scaccorum Regula 3.8.ii.

Nexus interni

Nexus externi