Oosteriek

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Oosteriek (Österreich) is e land in Midde-Europa, in de Alpe en gans umringk door land. 't Grens aon Duitsland, Liechtenstein, Zwitserland, Italië, Slovenië, Kroatië, Tsjechië, Slowakije en Hongarije. De revier de Donau struimp door dit land. Hoofstad is Wene; aander stei zien Graz, Insbruck, Klagenfurt, Linz en Salzburg.

De inweuners vaan 't land heite de Oesteriekers.

Bestuurleke indeiling

Wie Duitsland is Oosteriek opgedeild in Bundesländer, die 'nen historische basis höbbe en otonomie bezitte.

• Burgenland
• Karinthië
• Neder-Oosteriek
• Opper-Oosteriek
• Stiermarke
• Salzburg
• Tirol
• Vorarlberg
• Wene

Taole

De officieel taol is 't Duits. Volkstaol veur 't groetste deil vaan de bevolking is Beiers-Oosterieks; 'ne gróp Hoegduitse dialekte. In Vorarlberg is de volkstaol neet Beiers, meh Hoegalemannisch. In de grensgebejer zien soms aander taole ouch offesjeel, naomelek Sloveens, Kroatisch (Burgenlandkroatisch) en Hongaars. De minderhede in dees gebejer stoon oonder drök.

Historie

Nao achterein door de Roemeine, de Hunne, de Lombardiërs, de Oosgote, de Beiere en de Franke te zien veroverd kaom Oosteriek vaan 976 tot 1248 oonder 't geslach Babenberg. Daonao woorte de Babenberge door de Habsburgers opgevolg, die Oosteriek tot in de twintegste iew zouwe blieve regere.

Nao de opheffing vaan 't Heileg Roems Riek in 1806 woort 't Oosterieks Keizerriek gestiech, wat in 1867 getransformeerd woort tot de Donaumonarchie. Nao 't verleus in d'n Ierste Wereldoorlog, woort 't land opgeplits in 'n aontal kleiner oonaofhenkeleke staote, boebij Oosteriek achterbleef wie 't noe is.

In 1918 woort Oosteriek 'n rippebliek, die bleef bestoon tot 1933 wie kanselier Engelbert Dollfuß 'n dictatuur vestegde. In 1938 woort Oosteriek geannexeerd door Nazi-Duitsland (dit is bekind gewore es de Anschluss). Nao de euvergaaf vaan de nazi's aon 't eind vaan de Twiede Wereldoorlog bezètde de geallieerde Oosteriek krachtes de Conferentie vaan Potsdam.

In 1955 verlete de geallieerde 't land dat weer volledeg oonaofhenkelek woort en ouch tot de Vereinegde Naties touwtrooj, oonder de veurwaarde tot 't land neutraal zouw blieve. Nao 't valle vaan 't Iezere Gordijn raakde 't land mie en mie betrokke bij de EU, boe 't in 1995 bij kaom. In 1999 kaom 't land in opspraok wienie de rechs-populistische FPÖ in de regering kaom. Ouch in de jaore 2010 späölde rechse sentiminte in 't land sterk op.