Làsio

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Làsio
Bandiéra de la {nome}
Bandiéra de la {nome}
Superfiss: 17.203 km²
Pupulazión: 5.664.714 abitant
Densità: 328 ab./km²
Pruvinz: Rieti, Viterbo, Roma, Latina e Frosinone
Capolögh regiunal: Roma
Sit: www.regione.lazio.it
Pusiziun de la Làsio en Italia
Pusiziun de la Làsio en Italia

El Làsio (nòm uficiàl: Regione Lazio) l’è ‘na regiù aministratìva de l'Itàlia centràla che g’ha de piö de 5,6 miliù de abitàncc (stìme ISTAT del setèmber del 2009). El capolöch l’è Roma. El Làsio l’è sitüàt sö la còsta del mar Tirreno, el cunfìna a nordèst co la Toscana, a nòrt co l'Umbria, a nord-est co le Marche, a est co l'Abruzzo e ‘l Molise, e a sudèst co la Campania.

Endèl teretóre del Lasio gh’è dét apò a ‘l stat del Vaticano.

Diviziù Aministratìva

Le pruvìnce del Làsio

Le sédi principàle de la Giunta e del Conséi de la Regiù Làsio le se tróa a Roma.

El Làsio l'è dividìt en sich pruvìncie:

Geografia

El Làsio per zòne altimétriche

El Làsio lè sitüàt söl versànt medio-tirrenico e 'l cuàrcia zó ‘na superfìce de 17.203 km² de teretóre de la penìzola italiana, dei Penìn al mar Tirren.

La murfulugìa del teretóre l’è mìa omogènea e ànse la se caraterìza per la sò eterogeneità, con la prevalènsa de zòne de mut e de culìna. Le pianüre i è colocàde suratöt de le bànde de la còsta.

L’ambiènt de culìna el reprezènta el 54% del teretóre, el 26,1% i è zòne de mut e 'l 20% che rèsta i è pianüre.

A pàrter del nordòvest de la regiù se tróa tré grùpi muntuùs diferèncc de dimensiù modèste: i Mucc Volsini, i Mucc Cimini e i Mucc Sabatini. Le caraterìstiche 'n cümü de chèsti sistémi i è l’urìgin vulcànica, testemognàda de elemèncc geològich, e la prezènsa en ògn'ü de 'n lach: el Lach de Bolsena söi Volsini, el Lach de Vico söi Cimini e ‘l Lach de Bracciano söi Sabatini.

Endèla part orientàl del Làsio gh'è i mucc piö alcc de la regiù, che rìa a 2458 méter söl leèl del mar coi Mucc de la Laga (Mut Gorzano). Sèmper a oriènt gh'è apò i Mucc Reatini, i Mucc Sabini, i Mucc Simbruini e i Mucc Ernici.

Endèl Làsio meridiunàl, a pàrter dei Còi Albani, gh'è töta 'na série de óter sistémi muntuùs che cór en paralél ai Apenìni, dei quai i è separàcc de la àl de la Vall latina endóche cór i fiöm Sacco e Liri-Garigliano, che 'i và a finì 'ndèl Mar Tirren de le bànde del cunfì co la Campania; se tràta dei Mucc Lepini, dei Mucc Ausoni e dei Mucc Aurunci.

El Golfo de Gaeta.

Pò a i Còi Albani, de dimensiù mìa tat grànde, i è de urìgin vulcànica, e pò a ché i lach i è nömerùs: i lach de Albano e de Nemi, chèl oramài sügàt de Ariccia e i laghècc fòsii de Giuturna (al intèrno del Foro romano, de le bànde del Tempio de Vesta), Val Marciana (Grottaferrata) e, envèrs el Nòrt, de Pantano Secco (Mut Compatri), Prata Porci (Tuscolo) e Castiglione (o lach de Gabii).

La zòna de Roma l'è ocupàda de l'Agro Romano che 'l rìa zó, sèmper dré a la còsta, enfìna 'ndèl Agro Pontino, che prima de la bunìfica ezeguìda 'ndèi agn del 1930 al 1940, l'ìà töt palüdùs.

Cala fonte a Ponza e Palmarola söl sfónt.

La còsta del Làsio l'è regolàr, bàsa e sabiùza; ma gh'è estès de le sporgènse, compàgn del Capo Linaro a sud de Civitavecchia, la boca del fiöm Tevere 'ntramès ai cümü de Roma e Fiumicino; a sud del fiöm gh'è 'l promontóre de Ansio e Nettuno, el Mut Circeo e 'l promontóre de Gaeta, mia delóns del cunfì co la regiù de la Campania.

Própe 'n mìra a Gaeta gh'è le Isole Ponziane, sés ìzole picinìne töte de urìgin vulcànica.

El Tevere l'è 'l fiöm principàl de la regiù; el rìa zó de l'Umbria, prima condèn andamènt 'nvèrs sud-est, ma pò 'l gìra, 'nvèrs sud-ovest, per streersà töt l'àgher romano 'nfìna al mar.

Cità principàle

Ché sota se ripórta la tabèla co la popolasiù dei cümü principài del Làsio.

Pos. Comune Prov. Abitanti
1 Roma RM 2.732.591
2 Latina LT 117.781
3 Guidonia Montecelio RM 81.424
4 Aprilia LT 69.271
5 Fiumicino RM 66.510
6 Viterbo VT 62.441
7 Pomezia RM 58.621
8 Tivoli RM 55.629
9 Velletri RM 52.647
10 Civitavecchia RM 52.196
11 Anzio RM 52.192
12 Frosinone FR 48.215
13 Rieti RI 47.819

Galerìa de fotografìe

Riferimèncc


Region d'Italia
AbruzzBasilicadaCalabriaCampaniaEmilia-RomagnaFriul-Venezia GiuliaLazziLiguriaLombardiaMarchMolisPiemontPugliaSardegnaSiciliaToscanaTrentin-Sud TiroeuUmbriaVal d'AòstaVeneto