Numer amix

Lombard Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.
Sistema de numer in matemàtega.
Numer Elementar

Natural {0,1,2,3...}
Intreg {...-2,-1,0,+1,+2,...}
Razional {...-1/2..0..1/2..1...}
Real {Q U I U Tr}
Compless

  • Prim {2,3,5,7,11...}
  • Bondant
  • Amix
  • Compost
  • Defectiv
  • Perfeit
  • Sucjàbel
  • Pari {...-2,0,+2,..}
  • Disper {...-3,-1,+1,+3...}
  • Inrazional
  • Aljebreg
  • Trassendent
    • numer p (π) ≈ 3.1415926535...
    • numer e ≈ 2.7182818284...
  • Unitaa imajinaria

Infinid ∞

  • numer transfinid
Estension di
numer compless

Ipercumpless
Quaternion
Voitonion
Setenion
Super-real
Iper-real
Sub-real

numer Speçal

Nominal
Ordinal {1o,2o,...} (d'ordre)
Cardinal { ...}

D'oltr numer importants

Sequenza d'intreg
Costante matemàtege
Lista de numer
numer grands

Sistema de numerazion
  • Àrab
  • Armeni
  • Àtegca (grega)
  • Babilònega
  • Ciinesa
  • Ciríllega
  • Egiízia
  • Etrusca
  • Grega
  • Ebrea
  • Índia
  • Jònega (grega)
  • Japonesa
  • Jémer
  • Maya
  • Romana
  • Tailandesa

  • Numeral in bas costanta:
  • Binari (2)
  • Quinari (5)
  • Octal(8)
  • Deximal(10)
  • Duodeximal(12)
  • Esadeximal(16)
  • Vigiesimal(20)
  • Sessagiesimal(60)


Un para de numer amix a l'è ol datum de duu numer intreg relazionads de manera qe la soma dei divisor propi del prim a l'è iguala a'l segond, e la soma dei divisor propi del segond a l'è iguala al prim.

Per esempi, 220 e 284 i è dei numer amix, jà qe la soma dei divisor propi de 220, 1 + 2 + 4 + 5 + 10 + 11 + 20 + 22 + 44 + 55 + 110 = 284, e la soma dei divisor propi de 284, 1 + 2 + 4 + 71 + 142 = 220.

Ol matemateg arab Thàbit ibn Qurra al derivava, a'l 850, una formula qe la permet de jenerar dei numer amix. Se :

p = 3 × 2n-1 - 1,
q = 3 × 2n - 1,
r = 9 × 22n-1 - 1,

indove n > 1 a l'è un intreg qual se vœl e p, q e r i è prim, allora 2npq e 2nr i è un para de numer amix. Al coventa notar qe qesta formula la permet de jenerar dei numer amix, però miga tœts i numer amix. Per esempi, al ne propon i para (220, 284), (17.296, 18.416) e (9.363.584, 9.437.056), però miga ol para (6.232, 6.368).

Se pœl considerar qe un numer perfeit a l'è un cas speçal de numer amix, jà qe la soma dei sœ divisor propi a l'è iguala a'l numer istess.

Ligam de fœr