Йӱрнӧ кундем
Район | |
Йӱрнӧ кундем | |
---|---|
Йӱрнӹ кымдем, Юринский район | |
![]() | |
56°18′ с. ш. 46°18′ в. д.HGЯO | |
Эл |
![]() |
Ужашыже | Марий Эл |
Административ рӱдӧ | Йӱрнӧ |
Администраций вуйлатыше | Шихова Марина Евгеньевна |
Эртыш да географий | |
Негызлыме | 1924 |
Кумдык | 2154 км² |
Шагат ӱштӧ | MSK (UTC+4) |
Калыкчот | |
Калыкчот | 9763 еҥ (2010) |
Калык-влак | марий, руш |
Инаныше-влак | Танле |
Официал йылме-влак | руш,марий |
Цифрр идентификатор-влак | |
Телефон код | +7 83644 |
Автомобиль код | 12 |
|
|
Официал сайт | |
|
|
![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%AD%D0%BB.png/320px-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%AD%D0%BB.png)
Йӱрнӧ кундем (курыкмарла Йӱрнӹ кымдем, рушла Ю́ринский райо́н) — Марий Эл Республикысе кундем. Район рӱдер — Йӱрнӧ (Юрино) ола сынан посёлко.
Географий
Кундем Юл эҥерын шола серыштыже, Марий Элын касвелныже верланен. Угарман велысе Воскресенский, Воротынский кундемла дене, эрвелне — Килемар кундем, кечывалвелне — Курыкмарий кундем дене пошкудылана. Вӱтла эҥер Йӱрнӧ кундемым кок ужашлан пайла.
Кундемын кумдыкшо 2154 км² (але 215400 га)-ш шуэш. Мландын 75 %-ште чодыра кушкеш. Тӱҥ шотышто мланде тӧр, курык-влак деч посна. Кундем гоч Юл, Вӱтла, Люнда, Дорогуча эҥер-влак йогат, шуко изи эҥер, ер уло.
Мландыште торф, чакарок, ошма ситышын уло.
Эртымгорно
Кундемлан негызым 28 Сорла 1924 ийыште пуымо.
Калык
1 Шорыкйол 2005 ийысе шотлымаш почеш кундемыште 10 800 еҥ ила.
Тӱҥ шотышто руш-влак кундемыште илат, марий-влакат улыт.
Административ шеледымаш
Экономика
Промышленность
Кундемысе промышленный предприятий-влак пу ыштымаш дене илат, оҥам, брусым пӱчкедат, фанерым ыштат, торфым луктыт. Чодрам руышо да пум обрабатыватлыше предприятий-влак кундемын промышленный секторыштыжо 65%-аш ужашым айлат, топливный промышленность — 1,8 %, перерабатыватлыше — 32%.
Ял озанлык
Ял озанлык гыч лектыш тӱҥ шотышто шӧр да шыл дене.
Транспорт
Тӱвыра да туныктыш
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Sheremetev_castle_by_Igor_Filippov_1.jpg/250px-Sheremetev_castle_by_Igor_Filippov_1.jpg)
Туныктымо тӧнеж-влак
- 5 кыдалаш школ,
- 4 тичмаш огыл кыдалаш школ,
- 9 тӱҥалтыш школ.
Тӱвыра тӧнеж-влак
- Районысо рӱдо да йоча книгагудо-влак, сем школ,
- Историко-художественный тоштер.
Тӱвыра памятник-влак
- «Шереметевын полатше»
- Михайло-Архангельский храм
- Район мучко уло:
- 59 археологий памятник,
- 21 эртымгорно памятник,
- 13 архитектур памятник.