നൗപാക്തോസ്
കൊറിന്തോസ് ഉൾക്കടലിന്റെ വടക്കൻ ഓരത്ത് മൊർനോസ് ആറിന്റെ അഴിമുഖത്തിന് 3 കി. മി. പടിഞ്ഞാറായി പടിഞ്ഞാറൻ ഗ്രീസിലെ ഐത്തോലോ-അക്കർനാനിയ പ്രദേശത്തെ നൗപാക്തിയ മേഖലയിലുള്ള ഒരു പട്ടണമാണ് നൗപാക്തോസ് (ഗ്രീക്ക്: Ναύπακτος [nǎu̯.pak.tos]).
നൗപാക്തോസ്
Ναύπακτος | |
|---|---|
Clockwise from top right: നൗപാക്തോസ് പഴയ തുറമുഖം, നൗപാക്തോസ് തുറമുഖത്തിന്റെ ശാക്തീകരണങ്ങൾ, വി. ദിമിത്രിയോസിന്റെ പള്ളി, ബോത്സാരിസ് ഗോപുര മ്യൂസിയം, അഗെലാവോസ് പ്രതിമ, മിഗ്വേൽ ദേ സെർവാന്തേസ് പ്രതിമ, നൗപാക്തോസ് കോട്ട | |
  നൗപാക്തോസ് Location within the region  | |
| Coordinates: 38°23′38″N 21°49′50″E / 38.39389°N 21.83056°E | |
| Country | Greece |
| Administrative region | West Greece |
| Regional unit | Aetolia-Akarnania |
| Municipality | Nafpaktia |
| • Municipal unit | 159.9 ച.കി.മീ. (61.7 ച മൈ) |
| ഏറ്റവും ഉയരത്തിലുള്ള സ്ഥലം | 15 മീ (49 അടി) |
| ഏറ്റവും താഴ്ന്നത് | 0 മീ (0 അടി) |
| ജനസംഖ്യ (2021) | |
| • Municipal unit | 17,154 |
| • Municipal unit density | 110/ച.കി.മീ. (280/ച മൈ) |
| Community | |
| • Population | 12,950 (2021) |
| സമയമേഖല | UTC+2 (EET) |
| • Summer (DST) | UTC+3 (EEST) |
| Postal code | 303 00 |
| Area code(s) | 26340 |
| Vehicle registration | ME |
| വെബ്സൈറ്റ് | www |
പേരിന് പിന്നിൽ
പ്രാചീന ഗ്രീക്കിലെ ναῦς (നാവുസ്, “കപ്പൽ”), πήγνῡμῐ (പേഗ്നൂമി, “വലിച്ചു കെട്ടുക”) എന്ന വാക്കുകളിൽ നിന്നാണ് ഈ പേരിന്റെ ഉറവ്. റോമൻ ഭരണകാലത്ത് ലത്തീനിൽ നൗപാക്തുസ് (Naupactus) എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ പട്ടണം പിൽക്കാലങ്ങളിൽ നെപാഖ്തോസ് (Νεπαχτος) എന്ന പേരിലറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. ഇതിൽ നിന്നാണ് ഇത്താലിയനിൽ ഈ പട്ടണത്തിന് ലെപാന്തോ (Lepanto) എന്നും തുർക്കിഷിൽ ഇനെബെഹ്തി (İnebehti) എന്നും പേരുകൾ വന്നത്.
19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഉസ്മാൻ കീഴാണ്മയിൽ നിന്ന് വിടുതൽ നേടിയതോടെ പട്ടണത്തിന്റെ പേര് അതിന്റെ പഴയ ഉരുവമായി നൗപാക്തോസിലേക്ക് മടങ്ങി.
ചരിത്രം
പുരാതന ഗ്രീസ്
പ്രാചീന കാലങ്ങളിൽ നൗപാക്തോസ് ലോക്രിയൻ ഗോത്രവിഭാഗത്തിന്റെ കീഴിലായിരുന്നു. തുറമുഖ പട്ടണമായ നൗപാക്തോസ് കൊറിന്തോസ് ഉൾക്കടലിലേക്കുള്ള കവാടം എന്ന നിലയിൽ സൈനിക പ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശമായിരുന്നു.
ഗ്രീക്ക് - പേർഷ്യൻ യുദ്ധപരമ്പരയ്ക്ക് ശേഷം ഈ പട്ടണം ആതൻസിന്റെ അധീനതയിലാകുകയും, ആതൻസുകാർ ഇവിടെ മൂന്നാം മെസ്സേനിയൻ യുദ്ധത്തിൽ അവരുടെ നാട്ടിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കപ്പെട്ട മെസ്സേനിയൻ വംശജരെ കൊണ്ടുവന്ന് പാർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട്, പെലൊപൊനേസ്യൻ യുദ്ധത്തിൽ പടിഞ്ഞാറൻ ഗ്രീസിലെ ആതൻസിന്റെ യുദ്ധനീക്കങ്ങൾക്ക് ചുക്കാൻ പിടിക്കുന്നതിലും ഈ പട്ടണം ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു. [1][2] കൂടാതെ മി. മു. 429-ആം ആണ്ടിൽ ഇവിടെ വച്ച് നടന്ന നൗപാക്തോസ് നാവികയുദ്ധത്തിൽ ആതൻസിന്റെ കപ്പൽപ്പട പെലൊപൊനേസ്യരെ തോൽപ്പിച്ച് തുരത്തുകയും ഉണ്ടായി.
മി. മു. 405-ആം ആണ്ടിൽ ഐഗോസ്പൊത്താമി യുദ്ധത്തിൽ ആതൻസ് പരാജയപ്പെടുകയും ലോക്രിയൻ ഗോത്രക്കാർ മെസ്സേനിയരെ തുരത്തി തങ്ങളുടെ പട്ടണം തിരിച്ചുപിടിക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് ഈ പട്ടണം പല കൈകളിലൂടെ കടന്നുപോയെങ്കിലും ഒടുവിൽ അത് മക്കെദോനിയാ രാജാവായ ഫിലിപ്പോസ് രണ്ടാമൻ ഐത്തോലിയരുടെ കൈകളിൽ ഏൽപ്പിച്ചു. [3][4]
മി. മു. 191-ആം ആണ്ടിൽ ഐത്തോലിയരിൽ നിന്ന് റോമാക്കാർ നൗപാക്തോസ് പിടിച്ചെടുക്കകയും പഴയ ഉടമകളായ ലോക്രിയൻ ഗോത്രവിഭാഗക്കാരെ തിരിച്ചേൽപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് മി. ആ. 552-ൽ യുസ്തീനിയാനോസ് I-ആമൻ ചക്രവർത്തിയുടെ കാലത്ത് ഭൂകുലുക്കത്തിൽ നൗപാക്തോസ് തകരുകയുണ്ടായി.[5][6]
മധ്യകാല ഗ്രീസ്
മി. ആ. 747-ൽ ഇത്താലിയയിൽ നിന്ന് വന്ന ഒരു പകർച്ചാവ്യാധി വൻ നാശനഷ്ടങ്ങൾക്ക് ഇടയായെങ്കിലും,[6] 9-10-ആം നൂറ്റാണ്ടുകളോടെ പട്ടണം അതിന്റെ പഴയകാല പ്രതാപം തിരിച്ചുപിടിച്ചു. നിക്കൊപൊലിസ് പ്രവിശ്യയുടെ തലസ്ഥാനമായ നൗപാക്തോസ് കിഴക്കൻ റോമാസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ നാവികശക്തി ഊട്ടിയുറപ്പിച്ചു. [6]
കിഴക്കൻ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പതനത്തിന് ശേഷം വിവിധ പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്യൻ കുരിശുയുദ്ധരാജ്യങ്ങളുടെ കൈവശം കടന്നുപോയ നൗപാക്തോസ് ഒടുവിൽ 15-ആം നൂറ്റാണ്ടോടെ വെനേത്തിയയുടെ കീഴിൽ വന്നു. ഇക്കാലത്ത് പട്ടണം ലെപാന്തോ എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി.
മി. ആ. 1499-ൽ ഉസ്മാൻ സാമ്രാജ്യം ലെപാന്തോ കീഴടക്കുകയും പട്ടണത്തെ തങ്ങളുടെ നാവികസേനാകേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നായി ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു. 1571-ൽ ഇവിടെ വച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലെ കത്തോലിക്കാ രാജ്യങ്ങളുടെ സഖ്യം ഉസ്മാൻ സൈന്യത്തെ പരിചയപ്പെടുത്തുകയും അവരുടെ തടങ്കലിൽ നിന്ന് 15,000 ക്രിസ്തീയ തടവുകാരെ മോചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. തന്മൂലം മുസ്ലീം സൈന്യങ്ങളുടെ പടിഞ്ഞാറോട്ടുള്ള കടന്നുകയറ്റത്തിന് തടയിടാനും അവർക്ക് കഴിഞ്ഞു.
മി. ആ. 1687-ൽ വെനേത്തിയ ലെപാന്തോ തിരിച്ചുപിടിച്ചെങ്കിലും, 1699-ലെ കാർലോവിറ്റ്സ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ദാൽമാത്തിയ, മൊറെയാസ് പ്രദേശങ്ങൾക്ക് പകരം ഉസ്മാൻ സാമ്രാജ്യത്തിന് വിട്ടുകൊടുത്തു. [7]
ആധുനിക ഗ്രീസ്
മി. ആ. 1829 മാർച്ചിൽ നൗപാക്തോസ് സ്വതന്ത്ര ഗ്രീസിന്റെ ഭാഗമായി. 1912-ൽ കമ്മ്യൂൺ ആയും 1946-ൽ സ്വതന്ത്ര നഗരസഭയായും ഉയർത്തപ്പെട്ടു. 1997-ൽ നൗപാക്തോസ് നഗരസഭ വിപുലീകരിക്കുകയും അതിലേക്ക് 13 കമ്മ്യൂണുകളെ കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയും ചെയ്തെങ്കിലും,[8] 2010-ൽ വേറെ 5 നഗരസഭകളുടെ കൂടെ കൂട്ടിച്ചേർത്ത് നൗപാക്തിയ എന്നൊരൊറ്റ നഗരസഭയായി രൂപീകരിച്ചു.
2007-ലെ ഗ്രീസിലുടനീളം ഉണ്ടായ കാട്ടുതീയിൽ പട്ടണത്തിന് നാശനഷ്ടങ്ങൾ ഉണ്ടായി.
പ്രധാന കാഴ്ചകൾ
- നൗപാക്തോസ് കോട്ട : കടലിനഭിമുഖമായി വെനേത്തിയക്കാർ പണികഴിപ്പിച്ചതാണ് ഈ കോട്ട.
- നൗപാക്തോസ് തുറമുഖം : ലെപാന്തോ യുദ്ധസ്മാരകങ്ങളും, ഈ യുദ്ധത്തിൽ മരിച്ച വിഖ്യാത സ്പാനിഷ് എഴുത്തുകാരനായ മിഗ്വേൽ ദേ സെർവാന്തെസിന്റെ പ്രതിമയുമാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങൾ.
- നൗപാക്തോസ് മ്യൂസിയം
- വി. ദിമിത്രിയോസ് ഓർത്തഡോക്സ് കത്തീഡ്രൽ പള്ളി
- ഫത്തീയെ പള്ളി മ്യൂസിയം
ശ്രദ്ധാർഹരായ വ്യക്തികൾ
- അഗെലാവോസ് (മി.മു. മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട്), രാജ്യതന്ത്രജ്ഞൻ
- യൊവാന്നേസ് അപ്പോകൗക്കോസ് (1233-ൽ കാലം ചെയ്തു), നൗപാക്തോസ് മെത്രാപ്പോലീത്ത 1200 മുതൽ 1232 വരെ
- യോർയോസ് അഥനാസിയാദിസ്-നോവാസ് (1893–1987), അഭിഭാഷകൻ, രാജ്യതന്ത്രജ്ഞൻ, മുൻ ഗ്രീക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി
- എവാൻഗേലിയ പ്ലാത്താനിയോത്തി (1994), ഒളിമ്പിക് നീന്തൽ താരം, റിയാലിറ്റി ഷോ മത്സരാർത്ഥി
- അലെക്കോസ് ഫോസിയാനോസ് (1935–2022), ഗ്രീക്ക് ചിത്രകാരൻ
അന്താരാഷ്ട്ര ബന്ധങ്ങൾ
നൗപാക്തോസിന്റെ ഇരട്ടനഗരങ്ങളാണ്
ഇറ്റലിയിലെ ചിങ്ക്വെ തെറ്രെ.
ക്രോയേഷ്യയിലെ ദുബ്രോവ്നിക്ക്.
സ്പെയിനിലെ പോന്തെവെദ്ര.
അവലംബങ്ങൾ
- ↑ Pausanias (1918). "24.7". Description of Greece. Vol. 4. Translated by W. H. S. Jones; H. A. Ormerod. Cambridge, Massachusetts; London: Harvard University Press; William Heinemann – via Perseus Digital Library.
- ↑ Thucydides. History of the Peloponnesian War. Vol. 1.103, 2.83, et seq.
- ↑ Strabo. Geographica. Vol. ix. p.427. Page numbers refer to those of Isaac Casaubon's edition.
- ↑ Dem. Phil. iii. p. 120.
- ↑ Procop. B. Goth. 4.25.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Veikou 2012, pp. 466–468.
- ↑ Gregory 1991, pp. 1442–1443.
- ↑ Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ), Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) (Hrsg.): Λεξικό Διοικητικών Μεταβολών των Δήμων και Κοινοτήτων (1912–2001). 2 (Τόμος Β', λ–ω), Athens 2002, p. 185.