Kuba

República de Cuba

(Flagg) (Wapen)
Wahlspröök: keen Motto
Natschonalhymne: La Bayamesa
Hööftstadt	Havanna (La Habana) 23° 7′ N, 82° 23′ W
Gröttste Stadt	Havanna
Amtsspraak	Spaansch
Regeren Präsident Präsident vun’n Ministerraat	sozialistische Republiek Miguel Díaz-Canel Miguel Díaz-Canel
Souveränität kregen	Vun Spanien: 10. Dezember 1898 Vun de USA: 20. Mai 1902
Grött  • Allens  • Water (%)	110.860 km² ? %
Inwahnertall  • 2008 afschätzt  • Inwahnerdicht	11.423.952 102/km²
Geldsoort	Kubaansch Peso / Peso convertible (CUP/CUC)
BBP	? $ () ? $ je Kopp
Tietzoon	(UTC-5)
Internet-TLD	.cu
ISO 3166	CU
Vörwahl	++53

Kuba is en Inselstaat in de Karibik. Dat Land hett 11.394.043 Inwahners op 110.861 km² (Stand 2007). Hööftstadt is Havanna.

Geografie

Kuba is vun West na Oost so bi 1200 Kilometer lang un vun Noord na Süüd 35 bet 200 Kilometer breed. Kuba is dormit dat gröttste Eiland vun de Groten Antillen. De gröttste Deel is en Deepland mit flache Hügels (Kalktafel). Dree Gruppen vun Bargen, de to’n Deel verkarstet sünd, gaht wat höger rop. In Süüdoost de Sierra Maestra mit 1972 Meter in’n Pico Turquino, in Süüd de Sierra del Escambray mit 1156 Meter un in West de Sierra Guaniguanico mit 728 Meter. De Isla de la Juventud vör de westliche Süüdküst hett Hügels un is bet 310 Meter hooch.

Vun dat Land sünd 29 % Ackerland, 22,5 % Weiden un 17,4 % Woold.

Klima

Vun dat Klima her liggt Kuba an’n Rand vun de Tropen. In’n Sommer regent dat veel, de Winter is mehrsttiets dröög, mal afsehn vun Kooltluftinbröök vun Noorden bitieden, de Regen bringen doot. De Temperaturen sünd in Havanna in Januar in’n Dörsnitt 21,7 °C, in August 27,2 °C. Kuba liggt mit in de Gegend, woneem de Hurrikans ehr Bahnen teht.

Planten

In dat Deepland geev dat fröher vör allen regengröne Fuchtwoolden, de vun Savannen dörtagen weren. Disse Plantenwelt is nu to’n groten Deel dör’n Minsch nich mehr. In’e Bargen gifft dat ok dissen regengrönen Woold, de op de Luvsiet in jümmergrönen Regen- un Bargwoold övergeiht.

Deerten

Inwahners

Op Kuba leevt ümbi 11 Million Minschen, dorvun alleen in de Hööftstadt Havanna över twee Million. De Bevölkerung is in de letz veertig Johr üm een Million pro Johrteihnt wussen.

Vun de Inwahners sünd bi 70 % Witte, 12 % Swarte un 17 % Mulatten un Mestizen. De Witten stammt vör allen ut Spanien un de Swarten stammt vun de Slaven af, de ut Afrika na de Karibik versleppt worrn sünd. De olen indiaanschen Inwahners sünd al temlich fröh in’t 16. Johrhunnert utrott worrn.

72 % vun de Lüüd leevt in de Städer, alleen Havanna maakt al 20 % vun de kubaanschen Inwahners ut. Üm un bi ene Million Kubaners leevt in’t Exil, vör allen in Miami in de USA.

Religion

Bi 55 % vun de Lüüd hebbt kene Religion, 42 % sünd Katholiken un bi dree Perzent hebbt ’n afrokubaansch spiritistischen Glöven.

Politik

Polietsch System

Na de Verfaten vun 1992 is Kuba ene sozialistische Republiek. De Gesetten maakt de Volkskongress, de all fief Johr wählt warrt. Vun den Volkskongress warrt de Staatsraat ut 31 Lüüd wählt, de dat hööchste Staatsorgan is. Den Staatsraat sien Vörsitter is de Präsident un Baas vun de Regeren. De Exekutive liggt bi’n Ministerraat.

De eenzige Partei is de 1961 grünnte Kommunistische Partei vun Kuba. Blangen de Partei gifft dat noch de gesellschoplichen Organisatschonen, so den Gewarkschopsbund.

Dat Recht warrt vun ordentliche Gerichten spraken, wo de Böverste Gerichtshoff vun dat hööchste is. De ünnerste Instanz sünd de Volksgerichten, de alleen mit Laien besett sünd.

Glederung

Kuba is opdeelt in 14 Provinzen, dat Sünnerverwaltungsrebeet Isla de la Juventud un 169 Municipios.

Scholen un Gesundheit

Dat School- un Gesundheitswesen is in dat sozialistische Kuba temlich good utboot un för alle Minschen kumplett kostenlos. Schoolplicht gifft dat in dat Öller vun 6 bet 14 Johr. De dörsnittliche Levenstiet vun de Minschen is dorvun ok recht hooch. För Mannslüüd 73, för Froonslüüd 76 Johr. Kuba hett bi 35 Hoochscholen.

Weertschop

Na 1959 is en groten Deel vun de Weertschop verstaatlicht worrn. Bueree is de wichtigste Deel vun de Weertschop. Na Agrarreformen 1959/1960 un 1963 höört so bi 80 % vun de Flächen nu staatliche Bedrieven. De Buurn, de noch egen Land hebbt, hebbt mehrsttiets nich mehr as 15 Hektar. Se sünd in Genotenschoppen tohoopfaat un Deel vun de Plaanweertschop. Wichtig is vör allen de Sucker. 75 bet 90 % vun’n Export kummt vun’n Sucker. In’n Süden bi de Küst warrt ok Ries plant un twee Maal in’t Johr gifft dat dor Aust. Annere Planten sünd Tabak, Mais, Kantüffeln, Bataten, Maniok, Kaffee, Zitrusfrücht un Grööntüüch. Ok Veeh warrt tücht. Vun wegen, dat so veel Woold för dat Suckerplanten afhaut worrn is, hett Kuba nich noog Holt un mutt twee Drüddel vun dat Holt, dat se bruken doot, vun buten importeren. Na de Revolutschoon hebbt se en Programm anfungen, dat se wedder en Deel opforsten doot.

Bi de Bodenschätz hett Kuba veel Nickel. Mehr as fief Perzent vun all Nickel op de Eer. Denn Kobalt, Chromit, Kopper, Gips, Iesenarz un Solt.

An Industrie gifft dat vör allen Suckerraffinerien. Ut de Resten vun dat Suckerrohr warrt ok Poppeer, Kunststoff un Dünger maakt. Denn warrt ok Textilien, Stahl, Kraftfohrtüüch un Produkte ut Eerdööl produzeert. De Tourismus warrt ok jümmer wichtiger.

Butenhannel

Bet to’n Tosamenfall vun den Oostblock hett Kuba bi 80 % vun sien Butenhannel mit disse Staten afwickelt. Sietdem löppt de Hannel stärker mit Latienamerika. Ünner annern Venezuela ünner Hugo Chavez levert veel Eerdööl na Kuba.

To de wichtigen Exportgöder höört Sucker, Tabak un Tabakworen, Nickel, Zitrusfrücht un Fisch. Importgöder sünd Maschinen, Fohrtüüch, Eerdööl, Koorn, Iesen un Stahl, Dünger un Holt.

Wichtige Hannelspartners sünd Russland, Japan, Spanien, Kanada, China un Düütschland.

Verkehr

Kuba hett 5107 Kilometer Iesenbahn un 7867 Kilometer lüttjere Bahnen vun de Plantaschen. De Straten sünd alltohoop 34.000 Kilometer lang. Vun de 30 Seehavens is Havanna de bedüdenste. De natschonale Flooggesellschop Empresa Cubana de Aviación is för den Floogverkehr binnen dat Land un na buten dat Land tostännig. Wichtige Flooghavens sünd Havanna, Santiago de Cuba un Camagüey.

Historie

För Europa opdeckt hett Kuba Kolumbus an’n 28. Oktober 1492. He hett dat Land bi Gibara op Sicht kregen. 1511 keem Diego Velázquez de Cuéllar na Kuba un hett dat Eiland innahmen. Op Kuba leven in’n Westen de Guanajatabey un annerwegens de Siboney. All beid weren se nich hooch entwickelt. De Taino, de in dat 5. bet 10. Johrhunnert na Kuba kamen weren, harrn de annern Völker ünnerkregen un siedeln nu vör allen in’n Oosten. 1511 geev dat tohoop woll so 100.000-200.000 Minschen op Kuba. De inheemschen Minschen kunnen mit de harte Arbeit un de insleppten Krankheiten nich kloorkamen un sünd gegen 1570 al utstorven. Al 1532 harr dat blot noch bi 5.000 inheemsche Lüüd geven. De Spaniers hebbt denn Slaven ut Afrika na Kuba haalt, för de Bueree. Kuba weer in Amerika nu dat Zentrum vun de spaansche Herrschop.

Al 1518 is dat eerste Bisdom inricht worrn, dat Bisdom Santiago. Toeerst geev dat noch veel Veehtucht. In de Johren 1610 füng dat denn mit Tabak an, de vun 1660 af an ok veel in’n Export güng. Kaffee hebbt se toeerst in’t 18. Johrhunnert mehr anboot. Aver vör allen de Suckeranbo, de to Enn dat 16. Johrhunnert anfungen weer, sorg dorför, dat vele Slaven na Kuba kemen. In de Tiet vun 1525 bet 1790 kemen bi 100.000 Slaven na Kuba. 1790 bet 1880 weren dat 900.000. De Andeel Slaven weer 1774 20 %, 1827 sogor 40 %.

1762 kemen de Briten un hebbt Kuba innahmen, hebbt dat aver 1763 al wedder afgeven un gegen Florida intuuscht. In dat 18. un 19. Johrhunnert, vör allen 1868 bet 1878, geev dat welk Opstänn, vör allen ok vun de Kreolen, de de Unafhängigkeit wullen. Aver eerst de Opstand vun 1895 bet 1898, bi den José Martí groten Andeel harr, föhr to’n Krieg twischen Spanien un de USA, wat dormit utgahn dee, dat Kuba 1898 in’n Freed vun Paris an de USA keem. 1902 is Kuba denn vun de USA unafhängig worrn. De USA hebbt sik aver en Interventschoonsrecht vörbehollen, wat se 1906 un 1913 ok bruukt hebbt. Dit Recht bleev noch bet 1934. Stränn un Nachtleven möken Kuba to Anfang vun dat 20. Johrhunnert to een vun de leevsten Reiselänner för Amerikaners. Ok bi de Weertschop hüng Kuba nu kumplett an de USA, de en groten Deel vun Sucker un Tabak opköpen. Mit de Wirren na de Weltweertschopskries keem Fulgencio Batista y Zaldivar 1934 an de Macht. He hett ’n Diktatur opricht, de vun de USA stütt worrn is. Dorgegen geev dat an’n 26. Juli 1953 ’n Putsch mit’n Storm op de Moncada, wat aver keen Spood harr. Vun 1956 af an harrn Fidel Castro, Che Guevara un annere sik as Guerilla in de Sierra Maestra trüchtagen un strieden gegen dat Regiem gegen an. Den 1. Januar 1959 sünd disse Rebellen in Havanna intagen un Batista is na de USA utneiht. Vun Februar 1959 af an weer Castro Ministerpräsident un hett den Sozialismus inföhrt un de Neegd vun’n Oostblock söcht. Nadem de USA in’n April 1961 ene Grupp vun Exilkubaners bi de Invasion in de Swienbucht ünnerstütt harrn, wat kumplett in’e Grütt gahn is, hett Castro sik noch duller na links un na’n Oosten orienteert. Vun 1960 af an gell en Weertschopsembargo vun de USA gegen Kuba. De USA hebbt sik denn ok dor för insett, dat de Organisatschoon vun de Amerikaanschen Staten (OAS) Kuba suspenderen dee. In’n Oktober 1962 wull denn de Sowjetunion Atomwapen op Kuba opstellen, wat to de Kubakries föhren dee, denn de USA weren dor för dull gegen.

1972 is Kuba Liddmaat vun den Raat för gegensiedige Weertschopshelp worrn. Mit de USA is dat in de Johren 1970 ok bilütten beter worrn un dat Embargo is wat lockerer worrn. Ok de OAS hett Kuba wedder vull mitmaken laten. Aver dat kubaansche Truppen in Angola weren (bet 1989), in Äthiopien un ok in Grenada mitmischt hebbt, dat hett verhinnert, dat sik USA un Kuba wedder ganz verdregen kunnen.

2006 is Castro krank worrn un harr en Operatschoon an sien Maag. He kunn de Amtsgeschäfte nich mehr vull utföhren. Castro sien Broder Raul hett dorüm siet den 31. Juli 2006 dat Leid övernahmen.

Kiek ook bi

• Städer in Kuba]

Weblenken

Kuba. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Websteed vun de Regeren vun de Republiek Kuba (spaansch)