Tripelpunkt
De Tripelpunkt (ok Dreephasenpunkt) is en Begreep ut de Thermodynamik un betekent den Punkt in en Phasendiagramm, beschreven dör Temperatur un Druck, an den en Stoff in all dree klassischen Phasen vörkamt. De Phasen sünd an den Punkt in’t Gliekgewicht.
Praktisch bedüüdt dat, dat t. B. Water to lieken Tiet fletig, fast (as Ies) un gasförmig (as Waterdamp) vörliggen kann un sik de Mengdenproportschonen vun disse dree Phasen ok nicht ännern doot. Also nich so as dat bi’t Kaken oder bi’t Freren is, wo de een Phaas jümmers weniger warrt, wiel de annere tonimmt.
De Tripelpunkt vun’t Water liggt na den internatschonal achten besten Weert vun Guildner, Johnson & Jones (1976) bi 273,16 K (≡0,01°C) un 611,657 ± 0,010 Pa (≈6 mbar). Bi Water liggt also de Tripelpunkt also ungefähr bi de Temperatur de ünner Normaldruck (1013,25 mbar) ok de Smöltpunkt is.
De Tripelpunkt beschrifft togliek ok en Sünnerheit vun de Gibbssche Phasenregel:
f = N − P + 2
De Varianz (oder Freeheitsgrad) f vun dat System (vun en Eenkomponentensystem: N=1 mit dree Phasen P=3) is in den Tripelpunkt na dat Gibbssche Phasengesett jümmer f=0. Wenn man en vun de Tostandsgrötten ännert, warrt dat Gliekgewicht vun de Phasen sofort stört un verlaten. Vunwegen dat Gibbssche Gesett kann dat ok keen veerte Phasengrenzlien geven, de sik in en Punkt drapen doot, wiel dor f=-1 wesen müss, watt physikaalsch nich to maken is.
De Eendüdigkeit vun den Tripelpunkt egent sik sünners goot, üm de Skalen vun Thermometers fasttoleggen un warrt dorüm ok sünners bi de Kalibreeren vun jem nütt. Begäng Tripelpunkten sünd t. B.:
- Water: 273,16000 K ⇔ 0,01000°C ⇔ 32,018 °F ⇔ 491,688 °Ra
- Quecksülver: 234,31560 K ⇔ -38,83440 °C ⇔ -37,90192 °F ⇔ 437,96808 °Ra