Belgisch-Luxemburgse grens

De Belgisch-Luxemburgse grens is de officiële staatsgrens tussen het Koninkrijk België en het Groothertogdom Luxemburg en is met 148 km de kleinste Belgische landgrens maar de grootste Luxemburgse landgrens. De grens loopt van het drielandenpunt België-Luxemburg-Duitsland tot het drielandenpunt België-Luxemburg-Frankrijk.

Het Groothertogdom Luxemburg, opgericht in 1815 samen met het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, was een twistappel in 1830. De bevolking had meegedaan met de Belgische Revolutie en stuurde afgevaardigden naar het Nationaal Congres, maar het stond in een personele unie met het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en had ook staatkundige banden met de Duitse Bond. Het Pruisische garnizoen in de vesting Luxemburg had de hoofdstad stevig in handen. De Conferentie van Londen verklaarde op 6 december 1830 dat België geen rechten had op Luxemburg en nam dit op 20-27 januari 1831 op in de Grondslagen van de Scheiding. Jean-Baptiste Nothomb wist in juni een opening te creëren in de XVIII artikelen, die heel wat voordeliger waren voor België. Uiteindelijk werd in de XXIV Artikelen beslist om het het Franstalige westen van het groothertogdom toe te wijzen aan België, alsook het Duitstalige kanton Aarlen, dat een strategisch verkeersknooppunt was, en het hertogdom Bouillon. Dat gebeurde met de steun van Frankrijk, dat België voldoende sterk wilde maken om een buffer tegen Pruisen te vormen. Door de volhardingspolitiek van Willem I der Nederlanden duurde het nog tot 19 april 1839 voor deze territoriale regeling werd vastgelegd in het Verdrag van Londen. De bij dit verdrag gevoegde kaart werd krachtens artikel 6 van het verdrag verder uitgewerkt door een gemengde commissie. Het resultaat van haar werkzaamheden werd pas op 7 augustus 1843 in een verdrag gegoten, ondertekend te Maastricht.^[1] De volgende dag legde een tweede Verdrag van Maastricht de Belgisch-Nederlandse grens vast.

Sinds 26 maart 1995 zijn beide landen lid van het Schengengebied, hierdoor zijn er geen permanente bewaakte grenzen.

De grens kan op vele plaatsen worden overgestoken. Dit zijn de voornaamste grenzen voor het wegverkeer, geordend van het noordoosten tot het zuidwesten. Aan Belgische zijde grenst het land Luxemburg over de gehele lengte aan Wallonië.

• Rijksgrens van België
• Delingen van Luxemburg

• Yola Van Wettere-Verhasselt, Les frontières du Nord et de l'Est de la Belgique, 1966, 402 p.
• Marcel Watelet, Luxembourg en cartes et plans. Cartographie historique de l'espace luxembourgois, XVe-XIXe siècle, 1989. ISBN 9020916971
• Jos Goergen, Bornes frontières-Grenzmaarken entre la Belgique et le Grand-Duché de Luxembourg. L'histoire des bornes mythiques et oubliées, eigen beheer, 1995
• Caroline De Candt, "The formation of the border between Belgium and Luxembourg in 1830-1839: a story about the importance of being a map lover", in: Maps in History. BIMCC Newsletter, mei 2018, p. 15-22