Chlorofyl

Absorptiespectrum van chlorofyl a (blauw) en b (rood)
Gemeenschappelijke structuur van chlorofyl a en b

Chlorofyl of bladgroen is een fotosynthetisch pigment: een biologisch pigment dat fotosynthese mogelijk maakt. Bladgroen bevindt zich in de mesosomen van verschillende soorten, eencellige blauwwieren, en in de chloroplasten in de cellen van de viridiplantae, waartoe de groenwieren, de bruinwieren, en alle landplanten behoren. Chloroplasten geven de bladeren, en andere groene plantendelen (stengels) van planten hun groene kleur. Roodwieren hebben vergelijkbare rhodoplasten, die een rode kleur geven aan de planten.

Chlorofyl absorbeert bepaalde kleurenspectra uit zonlicht. De opgevangen zonne-energie wordt gebruikt voor de vorming van de covalente bindingen tussen de koolstof-, waterstof-, en zuurstofmoleculen die samen een glucose-molecuul vormen: zonne-energie wordt omgezet in chemische energie. Chlorofyl is groen doordat het het rode en blauwe deel van het lichtspectrum absorbeert: alleen groen licht wordt teruggekaatst. Fotosynthese in chloroplasten is een biochemische reactie waarbij uit koolstofdioxide en water, glucose en zuurstof worden gevormd.

De vanuit chlorofyl kunstmatig bereide, chemische verbinding chlorofylline, is de kleurstof E140, die wordt gebruikt in geneesmiddelen en voedingsmiddelen.

Chemische structuur

Chlorofyl werd in 1817 ontdekt door Joseph Caventou en Pierre Joseph Pelletier. Een eerste ruwe bepaling van het absorptiespectrum van chlorofyl werd uitgevoerd door Theodor Wilhelm Engelmann (proef van Engelmann). Chlorofyl is een stof die chemisch verwant is aan de ijzerbevattende porfyrineverbinding (beter bekend als heem of haem, een belangrijk bestanddeel van de rode bloedkleurstof hemoglobine). Midden in een chlorofylmolecuul bevindt zich een ion magnesium. De zijketens variëren enigszins met de soorten chlorofyl, afhankelijk van de plantensoort.

Chlorofyl komt voor in de volgende vormen:
Chlorofyl a:
Chlorofyl b:
Chlorofyl c1:
Chlorofyl c2:
Chlorofyl d:

Chlorofyl a is altijd aanwezig maar de chlorofyllen b, c en d komen bij sommige groepen ook voor.

Zie de categorie Chlorophyll van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.