Griman Creek-formatie

De Griman Creek-formatie is een geologische formatie in de Australische deelstaten Queensland en New South Wales.

De Griman Creek Formation maakt deel uit van de Rolling Downs Group in het Surat Basin, welke laatste zich uitstrekt over het zuidoosten van Queensland en het noorden van New South Wales. In het westen wordt het Surat Basin begrensd door het Eromanga Basin en tezamen markeren deze twee bekkens de maximum transgressie van de Eromangazee. Deze zee bedekte centraal Australië voor het grootste deel van het Onder-Krijt, tot in het Cenomanien (de onderste etage van het Boven-Krijt). De Griman Creek Formation omvat een sedimentpakket met een maximumdikte van 345 meter^[1] en dagzoomt tussen de steden Lightning Ridge (New South Wales) en Surat (Queensland).^[2][3][4][5] De sedimenten zijn samengesteld uit dunne lagen fijn- tot mediumkorrelige zandsteen, siltsteen, mudstone,^[6] carbonaatcement, conglomeraten en laagkwalitatieve steenkool. Volgens Green et al.^[4] en Exon^[3] vormen deze sedimenten, gebaseerd op paleontologische, sedimentologische en palynologische gegevens, een relatief complexe opeenvolging van oorspronkelijk regressieve mariene kustafzettingen (sedimenten), gevolgd door paralische-^[7] tot delta-afzettingen, en ten slotte door riviervlakte-afzettingen in het bovenste gedeelte van de opeenvolging. Deze afzettingen werden op of nabij de zuidoostelijke kust van de inlandse^[8] Eromanga Zee opgestapeld. De ouderdom van de Griman Creek Formation varieert naargelang de dateringsmethode die gebruikt wordt. Datering op basis van Foraminifera geeft een Midden-Albien ouderdom,^[9] op basis van palynologische gegevens Midden- tot Laat-Albien (Morgan, 1984; Dettman et al., 1992) en op basis van palynologische en biostratigrafische gegevens Laat-Albien.^[10]

De Griman Creek Formation wordt in het Lightning Ridge district, dat beroemd is door het voorkomen van geopaliseerde fossielen, in twee informele members^[11] onderverdeeld, nl. de Wallangulla Sandstone member - waarin in het bovenste deel het holotype van de iguanodontide dinosauriër Fostoria dhimbangunmal gevonden werd - en de bedekkende Coocoran Claystone member.^[12] Deze members werden op een paleobreedtegraad^[13] van ongeveer 60° zuiderbreedte afgezet.^[14] De formatie is grotendeels bedekt door Kwartair grind en werd door het graven van tunnels in de onderliggende gesteenten uit het Midden-Krijt op grote schaal verkend door mijnwerkers op zoek naar opaal. Het opaal komt zowel in aders als in de vorm van nodules^[15] voor en als vervangende substantie voor (fossiel) bot. De graad van preservatie van de inwendige structuur van deze geopaliseerde beenderen varieert. Zo bleef van het holotype van de clypeodonte dinosauriër Weewarrasaurus pobeni (LRF 3067) de fijne details van de beendermicrostructuur bewaard, maar de meeste geopaliseerde beenderen zijn pseudomorfen of natuurlijke afgietsels. Het subtiele onderscheid tussen glazuur en tandbeen werd in geen enkel geval gepreserveerd. De fossielen worden bijna uitsluitend gevonden ten gevolge van mijnactiviteiten, waardoor de beenderen breken en hun eventueel anatomisch verband verliezen, en gedetailleerde stratigrafische gegevens verloren gaan.

Uranium-looddatering van detritische zirkoon mineralen afkomstig uit een onderscheiden laag vulkanische kleisteen die een van de lagen met geopaliseerde beenderen bedekt, geeft een maximum ouderdom van 100,2 tot 96,6 Ma (miljoen jaar), wat maakt dat de Griman Creek Formation te Lightning Ridge uit het Vroege tot Midden-Cenomanien dateert (Bell et al., 2019), eerder dan - volgens Raza et al.^[16] - uit het Late Albien. Daardoor is de Griman Creek Formation te Lightning Ridge het equivalent van het middelste deel van de Winton Formation (Laat Albien–Turonien) in Queensland en verscheidene miljoenen jaren ouder dan de door Sauropoda gedomineerde fauna van Winton, maar jonger dan de Eumeralla Formation (Laat-Hauterivien-Albien) in Victoria.