Sirolimus
| Sirolimus | ||||
|---|---|---|---|---|
| Chemische structuur | ||||
| ||||
| Farmaceutische gegevens | ||||
| Beschikbaarheid (F) | 14% (oraal, oplossing), lager bij zeer vette maaltijd 18% (tablet), hoger met zeer vette maaltijd[1] | |||
| Plasma-eiwitbinding | 92% | |||
| Metabolisatie | in darmwand en lever, CYP3A4 en P-glycoproteïne | |||
| Halveringstijd (t1/2) | 50-70 uur | |||
| Uitscheiding | feces | |||
| Gebruik | ||||
| Merknamen | Rapamycin, Rapamune | |||
| Toediening | oraal | |||
| Risico met betrekking tot | ||||
| Zwangerschapscat. | op strikte indicatie | |||
| Lactatie (borstvoeding) | ontraden | |||
| Databanken | ||||
| CAS-nummer | 53123-88-9 | |||
| PubChem | 5284616 | |||
| DrugBank | DB00877 | |||
| Chemische gegevens | ||||
| IUPAC-naam | Naam[2] | |||
| Oplosbaarheid | 0.0026 [3] g/L | |||
| SMILES | Smiles[4] | |||
| ||||
Sirolimus (INN), ook bekend onder de naam rapamycin, is een immuniteitsonderdrukkend geneesmiddel, dat gebruikt wordt om afstoting na een niertransplantatie[5] tegen te gaan.
Het macrolide Sirolimus werd ontdekt als product van de bacterie Streptomyces hygroscopicus in een bodemmonster van Paaseiland — een eiland dat ook bekend is als "Rapa Nui".[6] Het is een complexe molecule met vijftien chirale centra, en met meerdere functionele groepen: geconjugeerd trieen, lacton, lactam, keton, hydroxy en ether.
Experimenteel onderzoek
Bij muizen zorgde deze stof voor een levensduurverlenging van om en nabij de 25%.[7] Een studie in "Nature" toonde een levensverlenging aan van 38% in oude vrouwtjesmuizen.[8] Er is een studie gaande met honden. [9][10] Bij mensen is het aangetoond dat het afweersysteem er door wordt versterkt.[11]
Gebruik
Het gebruik van het middel na levertransplantaties is een niet-geregistreerd gebruik.[12] De firma Pfizer moest voor dit off-label gebruik een boete in de Verenigde Staten incasseren van 491 miljoen dollar.[13] Sirolimus is verkrijgbaar onder de naam Rapamune® en werd geproduceerd door de firma Wyeth, die inmiddels is overgenomen door Pfizer.
In Nederland is het beschikbaar als drank en als omhulde tabletten van 1 en 2 mg.