Høgre

For den politiske retninga, sjå høgresida. For andre tydingar, sjå høgre (fleirtyding).
Høgre

LandNoreg
Partileiar(ar)Emil Stang d.e.
Grunnlagt25. august 1884
HovudkvarterOslo
Ungdomsorg.Unge Høgre
Medlemstal29 584 (2022)[1]
Ideologiliberalkonservatisme Sjå dette på Wikidata
Politisk posisjonsentrum-høgre
Internasjonal tilknytingDen internasjonale
demokratiske unionen
Farge     Blå
Slagord«Muligheter for alle»
Ordførarar
76 / 428
Kommunestyre-
representantar
1 954 / 10 620
Fylkestings-
representantar
167 / 777
Stortings-
representantar
45 / 169

Høgre (H) er eit liberalkonservativt politisk parti i Noreg. Høgre er den nest eldste partiorganisasjonen i landet, og blei skipa den 25. august 1884 som De Conservative Foreningers Centralstyre. Partiet set folkestyret, eigedomsretten, og den personlege fridomen høgt. Partiet identifiserer seg sjølv som eit borgarleg parti.

Leiaren i Høgre er Erna Solberg (2004-). Partiet har to nestleiarar; Bent Høie og Jan Tore Sanner.

I perioden 2013–2017 har Høgre 48 representantar på Stortinget. Trond Helleland og Nikolai Astrup er høvesvis parlamentarisk leiar og nestleiar. Høgre er det nest største partiet på Stortinget, etter Arbeiderpartiet. Etter stortingsvalet i 2013 danna partileiar Erna Solberg ei regjering saman med Framstegspartiet.

Partiet har tre sideorganisasjonar: Unge Høgres Landsforbund, Høgres Studenter[2] og Senior Høyres Landsforbund.[3]

Historie

De Conservative Foreningers Centralstyre vart skipa den 25. august 1884, etter innføringa av parlamentarismen i Noreg. Emil Stang vart vald til fyrste formann i partiet. I 1913 endra det namn til Høgre (Høire).

Oppsluttinga om Høgre har variert mykje. Størst del av røystene hadde Høgre i 1894 då 49,4 % røysta på Høgre. Høgre har aldri hatt reint fleirtal på Stortinget. Høgre gjekk attende i mellomkrigstida, mellom anna av di nye parti kom til. Frå 1945 til 1970 auka oppslutninga om partiet, og skaut fart etter valet i 1973. Valet i 1981, der Høgre fekk 31,7 % oppslutnad var det beste valet sidan 1924. Kåre Willoch stod i spissen for Høgrebølgja i norsk politikk. Ved valet i 1997 fekk Høgre 14,3 % av røystene, det dårlegaste valresultatet til då etter 1945. Partiet gjorde eit godt val i 2001, og kom i regjering saman med Kristeleg Folkeparti og Venstre. Stortingsvalet i 2005 vart eit nytt dårleg val for Høgre, som vart passert av Framstegspartiet og dermed vart berre tredje størst på Stortinget.

Ved fylkestingsvalet 2007 fekk partiet 18,8 % av røystene.

Valhistorikk

Stortingsvalresultat 1973–2017
Årstal Prosent av røystene Mandat
1900 40,8%
31 / 114
1903 44,8%
47 / 117
1906 32,7%
37 / 123
1909 41,4%
64 / 123
1912 33,0%
24 / 123
1915 28,7%
21 / 123
1918 30,4%
49 / 126
1921 33,4%
57 / 150
1924 32,5%
54 / 150
1927 24,0%
31 / 150
1930 27,4%
44 / 150
1933 20,2%
31 / 150
1936 21,3%
36 / 150
1945 17,0%
25 / 150
1949 17,9%¹
23 / 150
1953 18,8%¹
27 / 150
1957 18,9%¹
29 / 150
1961 20,0%¹
29 / 150
1965 21,1%¹
31 / 150
1969 19,6%¹
29 / 150
1973 17,4%¹
29 / 155
1977 24,8%¹
41 / 155
1981 31,7%
53 / 155
1985 30,4%
50 / 157
1989 22,2%
37 / 165
1993 17,0%
28 / 165
1997 14,3%
23 / 165
2001 21,2%
38 / 165
2005 14,1%
23 / 169
2009 17,2%
30 / 169
2013 26,8%
48 / 169
2017 25,0%
45 / 169
2021 20,4%
36 / 169
       Kommunestyreval 1928–2019[4][5]
Årstal Prosent av røystene
1928 14,2 %
1931 16,3 %
1934 12,1 %
1937 14,3 %
1945 9,7 %
1947 13,9 %
1951 15,2 %
1955 16,7 %
1959 18,6 %
1963 19,8 %
1967 19,3 %
1971 17,9 %
1975 21,8 %
1979 29,2 %
1983 25,9 %
1987 23,3 %
1991 21,5 %
1995 20,2 %
1999 21,4 %
2003 18,1 %
2007 19,3 %
2011 28,0 %
2015 23,2 %
2019 20,1 %
      Fylkestingsval 1975–2019[6][7]
Årstal Prosent av røystene
1975 22,6 %
1979 29,9 %
1983 26,4 %
1987 23,7 %
1991 21,9 %
1995 19,9 %
1999 21,3 %
2003 17,8 %
2007 18,8 %
2011 27,6 %
2015 23,4 %
2019 20,3 %

¹ Ved desse vala stilte Høgre felleslister med eit eller fleire av partia Kristeleg Folkeparti, Venstre eller Bondepartiet, dette talet er eit overslag med røystene til felleslistene fordelt på dei einskilde partia.

Kjelder

  1. ↑ https://hoyre.no/2023/01/13/hoyre-med-sterkeste-medlemsvekst-pa-10-ar.
  2. ↑ https://ungehoyre.no/hoyres-studenter/
  3. ↑ https://hoyre.no/senior/
  4. ↑ Statistisk sentralbyrå: kommunestyrevalgresultater
  5. ↑ Valgresultat.no: Kommunestyrevalg 2015
  6. ↑ Statistisk sentralbyrå: fylkestingsvalgresultater
  7. ↑ Valgresultat.no: Fylkestingsvalg 2015

Bakgrunnsstoff

Spire Denne politikkartikkelen som har med Noreg å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.