Irske annalar
Irske annalar er fleire annalar eller krøniker skrivne på Irland i mellomalderen og fram til like etter 1600-talet. Den eldste kjende er Irlandskrønika, som skildrar hendingar frå år 432 til 911. Annalar var opphavleg ein måte for munkar å fastslå den årlege kronologien av helgenkalenderen. Over tid blei det føydd til nekrologar for prestar, abbedar og biskopar i tillegg til viktige politiske hendingar. Nokre ikkje-irske annalar er mellom anna Chronica maiora av Beda, Marcellinuskrønika avMarcellinus Comes og Liber pontificalis.[1]
Dei opphavlege annalane kan ein spora tilbake til dei notat skrivne inn på dei tomme plassane mellom latercus, dvs. den 84-åringar computusen til Sulpicius Severus (d. ca. 423).[2]
Bevarte annalar
Det er att kopiar av følgjande annalar:
- Boyle-annalane
- Clonmacnoise-annalane
- Connacht-annalane
- Duiske-annalane
- The Four Masters-annalane
- Inisfallen-annalane
- Lough Cé-annalane
- Annales de Monte Fernandi, a.k.a. Multyfarnham-annalane
- Roscrea-annalane
- Scotorumkrønika
- Tigernach-annalane
- Ulster-annalane
- Irlands-annalane til broder John Clyn
- Dudley Loftus-annalane
- De korte Donegal-annalar
- Leabhar Oiris
- Nenagh-annalane
- Mac Carthaighs Bog
- Cogad Gáedel re Gallaib (store delar)
- Irlands fragmentariske annaler (delar)
- Dublin-annalane frå Inisfallen
- Irlands-annalane av Thady Dowling
- Korte Tirconaill-annaler
- Korte Leinster-annaler
- Annales Hibernie ab anno Christi 1162 usque ad annum 1370, a.k.a. Pembridges annaler
- Annales Hiberniae, a.k.a. Grace' annaler
- Memoranda Gadelica
- Annla Gearra as Proibhinse Ard Macha, a.k.a. Korte Armagh-annaler
- Eit fragment av irske annaler
- Annalane frå Book of Leinster[3]
Andre kjelder
Andre kjelder som inneheld annalar:
- Leabhar Bhaile an Mhóta
- Lebor Glinne Dá Loch
- Lebor Leacáin
- Leabhar Uí Dhubhagáin
- Caithréim Chellacháin Chaisil
- Leabhar na nGenealach
Den berømte politiske traktaten Cogad Gáedel re Gallaib inneheld òg mykje annal-relatert materiale frå vikingtida i Irland, som ikkje finst noko annan stad i det bevarte kjeldematerialet. Mykje av dette blei teke frå same kjelde som forgjengaren til Inisfallen-annalane som er blitt overlevert og forkorta og lakunøst.
Tapte annalar
Annalar som ein veit har eksistert, men som er gått tapt:
- Island of Saints-annalane
- Maolconary-annalane
- Book of Cuanu
- Book of Dub-da-leithe
- Book of the Monks
- Leabhar Airis Cloinne Fir Bhisigh
- Leabhar Airisen
- Leabhar Airisen Ghiolla Iosa Mhec Fhirbhisigh
- Synchronisms of Flann Mainstreach
- Irlandskrønika
Moderne annalar
- Chronology of Irish History to 1976
- The Chronicle of Ireland 1992–1996
Kjelder
- ↑ Ó Corráin, "annals, Irish", p. 69.
- ↑ Ó Corráin, "annals, Irish", p. 69.
- ↑ «The Tripartite life of Patrick : With other documents relating to that saint». 1887.
- Denne artikkelen bygger på «Irske annaler» frå Wikipedia på dansk, den 14. januar 2025.