Struvemeridianen

Struvemeridianen

Meridiansteinen i Hammerfest, eit av endepunkta til Struvemeridianen
Land	Noreg  Sverige  Finland  Estland  Latvia  Litauen  Russland  Kviterussland  Moldova  Ukraina
	Innskriven ved UNESCOs 29. sesjon i 2005. Referansenr. 1187.
Kriterium:	KULTUR II, III, IV
Sjå òg	Verdsarvstader i Norden
Bakgrunnsstoff	Struvemeridianen ved unesco.org

Struvemeridianen er ei rad av 34 geodetiske målepunkt. Målepunkta går frå Hammerfest i Noreg til Svartehavet, gjennom ti ulike land og over 2 820 kilometer. Meridianen vart etablert av den tyskfødde russiske vitskapsmannen Friedrich Georg Wilhelm von Struve i åra frå 1816 til 1855. Systemet skulle hjelpa til å finna ut storleiken og forma til jorda. I starten gjekk meridianen gjennom Noreg og Sverige (som var i union) og gjennom Tsarrussland. Sommaren 2005 vart meridianen teke med på UNESCO si verdsarvliste.

Målepunkta som høyrer til

Noreg

• Meridianstøtta på Fuglenes i Hammerfest
• Fjelltoppen Lille-Raipas (Unna Ráipásaš) i Alta
• Fjelltoppen Luvddiidčohkka (Lodiken) i Kautokeino
• Fjelltoppen Bealjášvárri i Kautokeino

Sverige

• «Pajtas-vaara» (Tynnyrilaki) i Kiruna
• «Kerrojupukka» (Jupukka) i Pajala
• «Pullinki» (Pullinki) i Övertorneå
• «Perra-vaara» (Perävaara) i Haparanda

Finland

• Stuor-Oivi (Sm: Stuorrahanoaivi) i Enontekis
• Avasaksa (Sm: Aavasaksa) i Övertorneå
• Nedertorneå kyrka (Fi: Alatornion kirkko) i Torneå
• Puolalakka (Fi: Oravivuori) i Korpilax
• Porlom II (Fi: Tornikallio) i Lappträsk
• Svartvira (Fi: Mustaviiri) i Pyttis

Russland

• «Mäki-päälys» (Mäkipäällys) på øyen Hogland i Finskebukta, distriktet Kingisepp
• «Hogland, Z» (Gogland, Tochka Z) også på Hogland

Estland

• «Woibifer» (Võivere) i Väike-Maarja vald
• «Katko» (Simuna) i Väike-Maarja vald
• «Dorpat» (Tartu observatorium) i Tartu

Latvia

• «Sestu-Kalns» (Ziestu) i Sausneja
• «Jacobstadt» (Jekabpils) i Jekabpils

Litauen

• «Karischki» (Gireišiai) i Panėmunelis, Rokiškis kommune
• «Meschkanzi» (Meškonys) i Nemenčinė, Vilnius landkommune
• «Beresnäki» (Paliepiukai) i Nemėžis, Vilnius landkommune

Kviterussland

• «Tupischki» (Tupishki) i Oshmyany
• «Lopati» (Lopaty) i Zelva
• «Ossownitza» (Ossovnitsa) i Ivanovo
• «Tchekutsk» (Chekutsk) i Ivanovo
• «Leskowitschi» (Leskovichi) i Ivanovo

Moldavia

• «Rudy» (Rudi) i Rudi

Ukraina

• «Felschtin» (Felschtin) i Hvardiiske
• «Baranowka» (Baranowka) i Baranivka
• «Staro-Nekrassowka» (Stara Nekrasivka) i Nekrasivka

Bakgrunnsstoff

• Miljøverndepartementet om Struvemeridianen
• UNESCO om Struvemeridianen
• Statens kartverk: Struve-linjen inn i UNESCO
• Miljøverndepartementet: Norske punkter på Struves triangelkjede
• FIG - Proposal to UNESCO for the Struve Geodetic Arc to become a World Heritage Monument
• Sveriges nästa världsarv? Arkivert 2005-10-24 ved Wayback Machine. - En artikel i tidningen Kart- och Bildteknik om Struves mätningar (pdf)]

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Struvemeridianen

• Struvemeridianen i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren