Manchoria

Manchoria^[1] (en chinés simplificat: 满洲, en chinés tradicional: 滿洲, Mǎnzhōu; en manchó: ᠮᠠᠨᠵᡠ, Manju) es una region istorica d'Asia del Nòrd-Èst. Segon l'interpretacion dominanta, coïncida amb lo nòrd-èst de China que compren las províncias de Liaoning, Heilongjiang e Jilin (c. 1 550 000 km²), e istoricament una partida menora en Russia (c. 1 000 000 km²), bordada per l'ocean Pacific.

Manchoria es limitròfa de Corèa al sud-èst, de Mongolia a l'èst e de Siberia al nòrd. La capitala istorica n'es Mukden, coneguda en chinés coma Shenyang.

Es lo brèç de divèrsas tribús nomadas, especialament los manchoses (var. manchorians)^[1] que govèrnan la China imperiala a partir del sègle xvii fins a la proclamacion de la Republica de China.

Es una region principalament montanhosa, crosada per las vals dels rius de Sungari e de Liao. Son sossòl es ric en fèrre, zinc, carbon, plomb, coire, argent e aur. Lo clima es rigorós amb d'ivèrns longs e fòrça freds.

Foguèt ancianament un territòri de tribús nomadas fòrça bellicosas. China comencèt son contraròtle territorial dempuèi la dinastia Han mas. Amb lo temps, los chineses se limitèron sonque d'aver mantuna garnison dins lo sud de la region. Apuèi, los tunguses fondèron lo reialme de Pohai, que foguèt destruit per l'etnia mongòla kitan, que fondèt l'empèri Liao. D'autras tribús coma los jurchen, vassalas dels tunguses, faguèron lor reialme Chin en 1115 e s'alièron amb los chineses de la dinastia Song, qu'expulsèron los kitan en 1127, mas ataquèron mai tard los chineses. Los mongòls de Gengis Khan acabèron amb los reialmes de Manchoria en 1234, e comencèron lo camin de la dominacion de China mas, en 1368, la dinastia chinesa dels Ming restabliguèt lo domeni dins la region; e doncas, los junchen comencèron de s'enfortir mentre que los Ming s'afeblissián; tre aquel moment aquestas tribús foguèron conegudas coma los manchós. A la fin del sègle XVI comencèron los afrontaments contra los chineses, que fin finala concludiron amb la casuda dels Ming, pel suicidi de son darrièr emperaire. En 1644, los manchós fondèron la dinastia Qing, que governèt fins a 1911 e ensagèt de detener l'emigracion chinesa a Manchoria fins a la fin del sègle XVIII, una emigracion deguda en part a las ressorsas existentas dins la region. Sa termièra amb Russia foguèt desplaçada en 1689, 1858 e 1860, e dins aqueste darrièr còp se fixèt entre los fluvis d'Amur e d'Ussuri. Al sègle XIX, la poblacion èra pus chinesa que manchó. Tre 1894 foguèt una region disputada per Japon e Russia, situacion qu'esclatariá dins la Guèrra Russojaponesa de 1904 que la victòria foguèt dels japoneses; la region foguèt annexada a Japon en 1931, e doncas cambièt son nom per Empèri de Manchokuò, que foguèt proclamat Estat independent (que foncionava en realitat coma un protectorat japonés). Lo darrièr emperaire chinés Puyi, per donar una cèrta legitimitat al país novèl davant lo mond entièr, foguèt investit coma Emperaire de Manchokuò jol nom de Kang De. Aqueste Estat fictiu foguèt una de las rasons dels Estats Units per entrar dins la Segonda Guèrra Mondiala, pr'amor que Manchokuò èra contrari a lors interèsses. Dempuèi la guèrra, especificament en 1948, Manchoria fa tornarmai partida de China e en 1959, la region foguèt partejada entre la Mongolia Interiora e las províncias de Liaoning, Heilongjiang e Jilin.