Millenni I abC

Eveniments

• 970 : mort de Dàvid, rei d'Israèl,
• 814 : fondacion de Cartage per de colons fenicians de Tir,
• 753 : data de la fondacion de Roma, segon l'istorian roman Titus-Livi, qui's fonda suu raconte legendari de Romul e Rème,
• 630 : mort de l'emperaire assirian Assurbanipal,
• 606 : fin de l'Empèri Assirian,
• 598 : presa de Jerusalèm per Nabucodonosòr,
• 587 : deportacion deus judius a Babilònia,
• 539 : presa de Babilònia peu rei pèrsa Cirus,
• 537 : retorn deus judius de Babilònia en Palestina,
• 525 : conquista d'Egipte peus pèrsas,
• 524 : prumèr concors tragic en Grècia,
• 509 : expulsion deu darrèr rei de Roma e començament de la Republica Romana,
• 500 : fondacion de Marselha per marins grècs vienuts de Focèa, en Asia Menor,
• 490 : los atenencs que vencen los pèrsas a la batalha de Maraton,
• 480 : après que los esparciatas se son hèits massacrar peus pèrsas a las Termopilas, los atenencs que tornan véncer aquestes a la batalha navau de Salamina,
• 479 : mort de Confuci,
• 472 : representacion de la tragedia Los pèrsas d'Esquil,
• 431 : començament de la Guèrra deu Peloponès,
• 415 : expedicion d'Alcibiades en Sicília,
• 404 : fin de la Guèrra deu Peloponès,
• 371 : victòria deus beocians gavidats per Epaminondas sus l'armada d'Esparta,
• 338 : la batalha de Queronèa que marca la fin de l'independéncia de las ciutats grègas,
• 323 : mort d'Alexandre lo Gran,
• 322 : mort d'Aristòtel, filosòf, sapient, preceptor d'Alexandre,
• 301 : des·hèita d'Antigòn lo Bòrni a la batalha d'Ipsos,
• 272 : dab la presa de Tarent, Roma que contaròtla l'ensemble d'Italia,
• 241 : fin de la Prumèra Guèrra Punica enter Roma e Cartage, victòria deus romans,
• 240 : Eratostènes director de la grana Bibliotèca d'Alexàndria,
• 220 : en China, principi de la dinastia Qin,
• 202 : la batalha de Zama ganhada per Scipion l'African que marca la fin de la Segonda Guèrra Punica qui s'acaba per la victòria de Roma,
• 146 :
• victòria romana a la Tresau Guèrra Punica e destruccion de Cartage,
• victòria romana en Grècia e destruccion de Corint,
• 122 : fondacion peus romans d' Aquae Sextiae, Ais de Provença,
• 118 : creacion peus romans de la Província de Narbonesa,
• 56 : des·hèita deus aquitans gavidats per Adcantuan davant las legions de Crassus a Sòs, los romans que hèn la conquista d'Aquitània,
• 44 : assassinat de Juli Cesar en plen Senat,
• 31 : batalha d'Actium, l'armada d'Octavi que venç la de Marc Antòni e Cleopatra,
• 30 : suicidi de Marc Antòni e de Cleopatra,
• 27 : Octavi que receu lo nom d'August deu Senat, qu'ei la data causida peus istorians entau començament de l'Empèri Roman