ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ

ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ
${\displaystyle {\hat {H}|\psi (t)\rangle =i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}|\psi (t)\rangle }$ ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਇਕੁਏਸ਼ਨ
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਇਤਿਹਾਸ
ਪਿਛੋਕੜ ਕਲਾਸੀਕਲ ਮਕੈਨਿਕਸ ਪੁਰਾਣੀ ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਬ੍ਰਾ-ਕੈੱਟ ਧਾਰਨਾ ਹੈਮਿਲਟੋਨੀਅਨ ਇੰਟ੍ਰਫੇਰੈਂਸ
ਬੁਨਿਆਦਾਂ ਪੂਰਕਤਾ ਡੀਕੋਹਰੰਸ ਇੰਟੈਂਗਲਮੈਂਟ ਐਨਰਜੀ ਲੈਵਲ ਨਾਪ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਕੁਆਂਟਮ ਨੰਬਰ ਅਵਸਥਾ ਸੁਪਤਰਪੁਜੀਸ਼ਨ ਸਮਿੱਟਰੀ ਟੱਨਲਿੰਗ ਅਨਸਰਟਨਟੀ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ (ਕੋਲੈਪਸ)
ਪ੍ਰਯੋਗ ਅਫਸ਼ਾਰ ਬੈੱਲ ਦੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਡੈਵੀਸਨ–ਜਰਮਰ ਡਬਲ-ਸਲਿਟ ਐਲੀਟਜ੍ਰ–ਵੈਦਮੈਨ ਫ੍ਰੈਂਕ–ਹਰਟਜ਼ ਮੈਕ–ਜ਼ੈਹੰਡਰ ਪੌੱਪਰ ਕੁਆਂਟਮ ਇਰੇਜ਼ਰ (ਡਿਲੇਅਡ-ਚੋਆਇਸ) ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰਜ਼ ਕੈਟ ਸਟ੍ਰਲਨ–ਗਰਲੈਚ ਵੀਲਰ ਦੀ ਡਿਲੇਅਡ-ਚੋਆਇਸ
ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀਆਂ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਫੇਜ਼ ਸਪੇਸ ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਇਤਿਹਾਸਾਂ ਉੱਤੇ ਜੋੜ (ਪਾਥ ਇੰਟਗ੍ਰਲ)
ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਡੀਰਾਕ ਕਲੇਇਨ-ਗੌਰਡਨ ਪੌਲੀ ਰੇਡਬ੍ਰਗ ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ
ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼ ਅਨੁਕੂਲ ਇਤਿਹਾਸ ਕੋਪਨਹਾਗਨ ਡੀ-ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ-ਬੋਹਮ ਅਸੈਂਬਲ ਛੁਪੇ ਅਸਥਿਾਂਕ ਕਈ ਸੰਸਾਰ ਵਸਤੂਨਿਸ਼ਠ ਟਕਰਾਓ ਬੇਐਸੀਅਨ ਕੁਆਂਟਮ ਲੌਜਿਕ ਰਿਲੈਸ਼ਨਲ ਸਟੌਕਾਸਟਿਕ ਸਕੇਲ ਰਿਲੇਟੀਵਿਟੀ ਟਰਾਂਜ਼ੈਕਸ਼ਨਲ
ਅਡਵਾਂਸ ਟੌਪਿਕ ਕੁਆਂਟਮ ਕਾਓਸ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਡੈੱਨਸਟੀ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਕੁਆਂਟਮ ਫੀਲਡ ਥਿਊਰੀ ਫ੍ਰੈਕਸ਼ਨਲ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਕੁਆਂਟਮ ਸੂਚਨਾ ਵਿਗਿਆਨ ਸਾਪੇਖਿਕ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਸਕੈਟ੍ਰਿੰਗ ਥਿਊਰੀ ਕੁਆਂਟਮ ਸਟੈਟਿਸਟੀਕਲ ਮਕੈਨਿਕਸ
ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਹਾਰੋਨੋਵ ਬੈੱਲ ਬਲੈਕੈੱਟ ਵਲੋਚ ਬੋਹਮ ਬੋਹਰ ਬੌਰਨ ਬੋਸ ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ ਕੈਂਡਲਿਨ ਕੌਂਪਟਨ ਡੀਰਾਕ ਡੈਵੀਸ਼ਨ ਡੀਬਾਇ ਐਹਰਨਫੈਸਟ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਐਵਰੈੱਟ ਫੋਕ ਫਰਮੀ ਫੇਨਮੈਨ ਗਲੌਬਰ ਗੁਟਜ਼ਵਿਲਰ ਹੇਜ਼ਨਬਰਗ ਹਿਲਬਰਟ ਜੌਰਡਨ ਕ੍ਰਾਮਰਸ ਪੌਲੀ ਲੈਂਬ ਲਾਨਦਾਓ ਲਾਓਏ ਮੌਜ਼ੀਲੇ ਮਿੱਲੀਕਾਨ ਔੱਨੇਸ ਪਲੈਂਕ ਰਾਬੀ ਰਮਨ ਰਾਇਡਬ੍ਰਗ ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਸੋਮੱਰਫੈਲਡ ਵੌਨ ਨਿਊਮਾੱਨ ਵੇਇਲ ਵੀਨ ਵਿਗਨਰ ਜ਼ੀਮਾਨ ਜ਼ੇਲਿੰਗਰ
v t e

ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ (QM; ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਆਂਟਮ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਜਾਂ ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਆਂਟਮ ਫੀਲਡ ਥਿਊਰੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਓਹ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜੋ ਐਟਮਾਂ ਅਤੇ ਸਬ-ਐਟੌਮਿਕ ਕਣਾਂ ਦੀਆਂ ਸੂਖਮ ਪੈਮਾਨਿਆਂ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਊਰਜਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਥਿਊਰੀ ਹੈ।^[1] ਕਲਾਸੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਜੋ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਵਿਸ਼ਾਲ (ਮੈਕ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ) ਪੈਮਾਨਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪਤਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਓੰਤਬੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਮੋਮੈਂਟਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਤ੍ਰਾਵਾਂ ਅਨਿਰੰਤਰ ਮੁੱਲਾਂ (ਕੁਆਂਟਾਇਜ਼ੇਸ਼ਨ) ਤੱਕ ਅਕਸਰ ਸੀਮਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਵਸਤੂਆਂ ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਤਰੰਗਾਂ (ਵੇਵ-ਪਾਰਟੀਕਲ ਡਿਊਲਿਟੀ) ਦੋਵੇਂ ਤਰਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਓਸ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਤ੍ਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ (ਅਨਸਰਟਨਟੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ)।

ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ 1900 ਵਿੱਚ ਮੈਕਸ ਪਲੈਂਕ ਦੇ ਬਲੈਕ-ਬੌਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਸਮੱਸਿਆ (ਜੋ 1859 ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਹੋਈ) ਪ੍ਰਤਿ ਹੱਲ ਤੋਂ ਅਤੇ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ 1905 ਵਾਲ਼ੇ ਓਸ ਪੇਪਰ ਤੋਂ ਦਰਜੇਵਾਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਫੋਟੋਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ (ਜੋ 1887 ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ) ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਆਂਟਮ-ਅਧਾਰਿਤ ਥਿਊਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਜੋਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੱਧ-1920ਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸਮਝੀ (ਵਿਚਾਰੀ) ਗਈ ਸੀ।

ਪੁਨਰ-ਵਿਚਾਰੀ ਗਈ ਥਿਊਰੀ ਵਿਭਿੰਨ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਗਣਿਤਿਕ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀਆਂ ਅੰਦਰ ਵਿਓੰਤਬੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਓਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋੰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਣਿਤਿਕ ਫੰਕਸ਼ਨ, ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ, ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ, ਮੋਮੈਂਟਮ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਕਣ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਭੌਤਿਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ^[2] ਵਿੱਚ ਕੁਆਂਟਮ ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਸੁਪਰਕੰਡਕਟਿੰਗ ਮੈਗਨੈਟ, ਲਾਈਟ-ਇਮਿੱਟਿੰਗ ਡਾਇਓਡ, ਅਤੇ ਲੇਜ਼ਰ, ਟ੍ਰਾਂਜ਼ਿਸਟਰ ਅਤੇ ਸੇਮੀਕੰਡਕਟਰ ਜਿਵੇਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋਪ੍ਰੋਸੈੱਸਰ, ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਰਿਸਰਚ ਇਮੇਜਿੰਗ ਜਿਵੇਂ ਮੈਗਨੈਟਿਕ ਰੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਇਮੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਕੋਪੀ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਇਓਲੌਜੀਕਲ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕੀ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।^{[not verified in body]}

ਇਤਿਹਾਸ

ਮਾਡਰਨ ਫਿਜ਼ਿਕਸ
${\displaystyle {\hat {H}|\psi _{n}(t)\rangle =i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}|\psi _{n}(t)\rangle }$ ${\displaystyle {\frac {1}{c}^{2}{\frac {\partial }^{2}{\phi }_{n}{\partial t}^{2}-{\nabla }^{2}{\phi }_{n}+{\left({\frac {mc}{\hbar }\right)}^{2}{\phi }_{n}=0}$ ਮੈਨੀਫੋਲਡ ਡਾਇਨਾਮਿਕਸ: ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਅਤੇ ਕਲੇਇਨ-ਗੌਰਡਨ ਇਕੁਏਸ਼ਨਾਂ
ਬਾਨੀ Max Planck  • Albert Einstein  • Niels Bohr  • Max Born  • Werner Heisenberg  • Erwin Schrödinger  • Louis de Broglie  • Satyendra Nath Bose  • Wolfgang Pauli  • Paul Dirac
ਧਾਰਨਾਵਾਂ Topology • space • time • energy • matter • work randomness • information • entropy • mind light • particle • wave • holon
ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ Applied • Experimental • Theoretical Philosophy of Science • Philosophy of physics Mathematical logic • Mathematical physics Supersymmetry • String theory • M-theory Grand Unified Theory • Standard model Quantum mechanics • Quantum field theory Antiparticle • Antimatter Electromagnetism • Quantum electrodynamics Weak interaction • Electroweak interaction Strong interaction • Quantum chromodynamics Particle physics • Nuclear physics Exotic matter • Higgs boson Atomic, molecular, and optical physics Condensed matter physics Quantum statistical mechanics Quantum information • Quantum computation Spintronics • Superconductivity Non-linear dynamics • Photonics • Biophysics Neurophysics • Quantum mind Plasma physics • Neutrino astronomy Special relativity • General relativity Scale relativity • Spacetime symmetries Dark matter • Dark energy Fractal analysis • Quantum chaos Emergence • Complex systems Black Holes • Holographic principle Astrophysics • Observable universe Big Bang • Cosmology Theories of gravitation • Loop quantum gravity Quantum gravity • Theory of Everything Mathematical universe hypothesis • Multiverse • Weak Gravity Conjecture
ਵਿਗਿਆਨੀ Röntgen • Becquerel • Lorentz • Planck • Curie • Wien • Skłodowska-Curie • Sommerfeld • Rutherford • Soddy • Onnes • Einstein • Wilczek • Born • Weyl • Bohr • Schrödinger • de Broglie • Laue • Bose • Compton • Pauli • Walton • Fermi • Waals • Heisenberg • Dyson • Zeeman • Moseley • Hilbert • Gödel • Jordan • Dirac • Wigner • Hawking • P.W Anderson • Lemaître • Thomson • Poincaré • Wheeler • Penrose • Millikan • Nambu • von Neumann • Higgs • Hahn • Feynman • Lee • Lenard • Salam • 't Hooft • Bell • Gell-Mann • J. J. Thomson  • Raman • Bragg • Bardeen • Shockley • Chadwick • Lawrence • Zeilinger
v t e

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਤਰੰਗ ਫਿਤਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਪੁੱਛਗਿੱਛ 17ਵੀਂ ਅਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀਆਂ ਅੰਦਰ ਓਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰੌਬ੍ਰਟ ਹੁੱਕ, ਕ੍ਰਿਸਚਨ ਹੂਈਜਨਸ ਅਤੇ ਲੀਓਨਹਾਰਡ ਇਲੁਰ ਵਰਗੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਯੋਗਿਕ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਵੇਵ ਥਿਊਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।^[3] 803 ਵਿੱਚ, ਥੌਮਸ ਯੰਗ, ਜੋ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੌਲੀਮੈਥ ਸੀ, ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਡਬਲ-ਸਲਿੱਟ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਔਨ ਦੀ ਨੇਚਰ ਔਫ ਲਾਈਟ ਐਂਡ ਕਲਰਜ਼ (ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਰੰਗਾੰ ਦੀ ਫਿਤਰਤ ਉੱਤੇ) ਸਿਰਲੇਖ ਅਧੀਨ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਵੇਵ ਥਿਊਰੀ ਦੀ ਆਮ ਸਵੀਕਾਰਤਾ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।

1938 ਵਿੱਚ, ਮਾਇਕਲ ਫੈਰਾਡੇ ਨੇ ਕੈਥੋਡ ਕਿਰਣਾਂ ਖੋਜੀਆਂ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ 1859 ਵਿੱਚ ਗੁਸਤਵ ਕ੍ਰਿਸਚੌੱਫ ਦੁਆਰਾ ਬਲੈਕ ਬਾਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਕਥਨ, 1877 ਵਿੱਚ ਲੁਡਵਿਗ ਬੋਲਟਜ਼ਮਨ ਦੀ ਊਰਜਾ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਕਿ ਭੌਤਿਕੀ ਸਿਸਟਮ ਅਨਿਰੰਤਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ 1900 ਵਿੱਚ ਮੈਕਸ ਪਲੈਂਕ ਦੀ ਕੁਆਂਟਮ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਜਾਣੇ ਜਾਰੀ ਰਹੇ।^[4] ਪਲੈਂਕ ਦੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ, ਕਿ ਊਰਜਾ ਡਿਸਕ੍ਰੀਟ (ਅਨਿਰੰਤਰ) ਕੁਆਂਟੇ (ਜਾਂ ਊਰਜਾ ਪੈਕਟਾਂ) ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਏਟ ਜਾਂ ਸੋਖੀ (ਖਪਤ ਕੀਤੀ/ਹੁੰਦੀ) ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਬਲੈਕ ਬਾਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਨਿਰੀਖਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਮਿਲੀ।

1896 ਵਿੱਚ, ਵਿਹੇਲਮ ਵੇਇਨ ਨੇ ਬਲੈਕ ਬਾਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸਥਾਰ-ਵੰਡ ਨਿਯਮ ਅਨੁਭਵ-ਸਿੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ,^[5] ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਵੇਇਨ ਦਾ ਨਿਯਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੁਡਵਿਗ ਬੋਲਟਜ਼ਮਨ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਨਤੀਜੇ ਉੱਤੇ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦੀਆਂ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਪੜਿਆ ਸੀ। ਫੇਰ ਵੀ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਉੱਚ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅਤੇ ਨਿਮਨ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀਆਂ ਉੱਤੇ ਚਮਕ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਗਿਣਦਾ ਸੀ। ਬਾਦ ਵਿੱਚ, ਪਲੈਂਕ ਨੇ ਇਸ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਬੋਲਟਜ਼ਮਨ ਦੀ ਥਰਮੋਡਾਇਨਾਮਿਕਸ ਪ੍ਰਤਿ ਸਟੈਟਿਸਟੀਕਲ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਹੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਲੈਂਕ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਅੱਜਕੱਲ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਤਿ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।

(1859 ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ) ਬਲੈਕ ਬਾਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਸਮੱਸਿਆ ਪ੍ਰਤਿ 1900 ਵਿੱਚ ਮੈਕਸ ਪਲੈਂਕ ਦੇ ਹੱਲ ਦੇ ਮਗਰੋਂ, ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੇ (1905 ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ) ਫੋਟੋਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਇੱਫੈਕਟ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੰਪੋਨੈਂਟ-ਅਧਾਰਿਤ ਥਿਊਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ। 1900-1910 ਦੇ ਆਸਪਾਸ, ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤੱਥ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤੌਰ ਤੇ ਸਵੀਕਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਐਟੌਮਿਕ ਥਿਊਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕੌਰਪਸਕਲਰ ਥਿਊਰੀਆਂ^[6] ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਈਆਂ; ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਦਾਰਥ ਦੀਆਂ ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੁਦਰਤ ਅੰਦਰਲੇ ਕੁਆਂਟਮ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਰਥਰ ਕੌਂਪਟਨ, ਸੀ। ਵੀ ਰਮਨ, ਅਤੇ ਪੀਟਰ ਜ਼ੀਮਨ ਸਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕੁਆਂਟਮ ਇੱਫੈਕਟ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੌਬਰਟ ਐਂਡ੍ਰੀਊਸ ਮਿੱਲੀਕਨ ਨੇ ਪ੍ਰਯੋਗਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਫੋਟੋਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਇੱਫੈਕਟ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਥਿਊਰੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰ ਲਈ। ਉਸੇ ਵਕਤ, ਅਰਨੈਸਟ ਰਦਰਫੋਰਡ ਨੇ ਪ੍ਰਯੋਗਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਐਟਮ ਦਾ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਮਾਡਲ ਖੋਜਿਆ, ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਨੀਲ ਬੋਹਰ ਨੇ ਐਟੌਮਿਕ ਬਣਤਰ ਪ੍ਰਤਿ ਆਪਣੀ ਥਿਊਰੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਹੈਨਰੀ ਮੋਜ਼ਲੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਬਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1913 ਵਿੱਚ, ਪੀਟਰ ਡੀਬਾਇ ਨੇ ਐਟੌਮਿਕ ਬਣਤਰ ਵਾਲੀ ਨੀਲ ਬੋਹਰ ਦੀ ਥਿਊਰੀ ਨੂੰ ਅੰਡਾਕਾਰ ਔਰਬਿਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ, ਜੋ ਅਰਨੌਲਡ ਸੋਮੱਰਫੈਲਡ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੰਕਲਪ ਸੀ।^[7] ਇਸ ਫੇਜ਼ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗਣਿਤਿਕ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ

ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀਆਂ ਗਣਿਤਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਬਰਾਬਰ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀਆਂ

ਹੋਰ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਥਿਊਰੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰਸਪਰ ਮੇਲ

ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ

ਕੁਆਂਟਮ ਬਨਾਮ ਕਲਾਸੀਕਲ ਕਾਇਨਾਮੈਟਿਕਸ ਦੀ ਕੌਪਨਹੀਗਨ ਵਿਆਖਿਆ

ਜਨਰਲ ਰਿਲੇਟੀਵਿਟੀ ਅਤੇ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ

ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਫੀਲਡ ਥਿਊਰੀ ਉੱਤੇ ਯਤਨ

ਫਿਲਾਸਫੀਕਲ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਉਪਯੋਗ

ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ

ਕ੍ਰਿਪਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ

ਮੈਕ੍ਰੋਸਕੇਲ ਕੁਆਂਟਮ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ

ਉਦਾਹਰਨਾਂ

ਸੁੰਤਤਰ ਕਣ

ਸਟੈੱਪ ਪੁਟੈਂਸ਼ਲ

ਆਇਤਾਕਾਰ ਪੁਟੈਂਸ਼ਲ ਬੈਰੀਅਰ

ਇੱਕ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਕਣ

ਸੀਮਤ ਪੁਟੈਂਸ਼ਲ ਖੂਹ

ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਔਸੀਲੇਟਰ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਐਂਗੁਲਰ ਮੋਮੈਂਟਮ ਚਿੱਤਰ (ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ)
• EPR ਪਹੇਲੀ
• ਫ੍ਰੈਕਸ਼ਨਲ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ
• ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਣਤਮਿਕ ਹੱਲਾਂ ਸਮੇਤ ਕੰਪੋਨੈਂਟ-ਮਕੈਨੀਕਲ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
• ਮੈਕ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ ਕੁਆਂਟਮ ਵਰਤਾਰੇ
• ਫੇਜ਼ ਸਪੇਸ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ
• ਨਿਯਮਿਤਿਤਾ (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ)
• ਸਫੈਰੀਕਲ ਅਧਾਰ

ਨੋਟਸ

ਹਵਾਲੇ

ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਲਿਖਤਾਂ

• Bernstein, Jeremy (2009). Quantum Leaps. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03541-6.
• Bohm, David (1989). Quantum Theory. Dover Publications. ISBN 0-486-65969-0.
• Eisberg, Robert; Resnick, Robert (1985). Quantum Physics of Atoms, Molecules, Solids, Nuclei, and Particles (2nd ed.). Wiley. ISBN 0-471-87373-X.{cite book}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Liboff, Richard L. (2002). Introductory Quantum Mechanics. Addison-Wesley. ISBN 0-8053-8714-5.
• Merzbacher, Eugen (1998). Quantum Mechanics. Wiley, John & Sons, Inc. ISBN 0-471-88702-1.
• Sakurai, J. J. (1994). Modern Quantum Mechanics. Addison Wesley. ISBN 0-201-53929-2.
• Shankar, R. (1994). Principles of Quantum Mechanics. Springer. ISBN 0-306-44790-8.
• Stone, A. Douglas (2013). Einstein and the Quantum. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13968-5.
• Martinus J. G. Veltman, 2003 Facts and Mysteries in Elementary Particle Physics.
• Shushi, Tomer (2014). The Influence of Particle Interactions on the Existence of Quantum Particles Properties (PDF). Haifa, Israel: Journal of Physical Science and Application.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਗਰੈਜੂੈਸ਼ਨ ਕੋਰਸ
• 3D animations, applications and research for basic quantum effects (animations also available in commons.wikimedia.org (Université paris Sud))
• Quantum Cook Book by R. Shankar, Open Yale PHYS 201 material (4pp)
• The Modern Revolution in Physics - an online textbook.
• J. O'Connor and E. F. Robertson: A history of quantum mechanics.
• Introduction to Quantum Theory at Quantiki.
• Quantum Physics Made Relatively Simple: three video lectures by Hans Bethe
• H is for h-bar. Archived 2007-10-02 at the Wayback Machine.
• Quantum Mechanics Books Collection: Collection of free books

ਕੋਰਸ ਸਮੱਗਰੀ

• Quantum Physics Database - Fundamentals and Historical Background of Quantum Theory. Archived 2015-09-26 at the Wayback Machine.
• Doron Cohen: Lecture notes in Quantum Mechanics (comprehensive, with advanced topics).
• MIT OpenCourseWare: Chemistry Archived 2010-05-05 at the Wayback Machine..
• MIT OpenCourseWare: Physics Archived 2010-05-05 at the Wayback Machine.. See 8.04 Archived 2010-05-28 at the Wayback Machine.
• Stanford Continuing Education PHY 25: Quantum Mechanics by Leonard Susskind, see course description^{[permanent dead link]} Fall 2007
• 5½ Examples in Quantum Mechanics
• Imperial College Quantum Mechanics Course. Archived 2011-08-10 at the Wayback Machine.
• Spark Notes - Quantum Physics. Archived 2019-06-05 at the Wayback Machine.
• Quantum Physics Online: interactive introduction to quantum mechanics (RS applets).
• Experiments to the foundations of quantum physics with single photons. Archived 2012-10-25 at the Wayback Machine.
• AQME: Advancing Quantum Mechanics for Engineers — by T.Barzso, D.Vasileska and G.Klimeck online learning resource with simulation tools on nanohub
• Quantum Mechanics by Martin Plenio
• Quantum Mechanics by Richard Fitzpatrick
• Online course on Quantum Transport Archived 2010-06-07 at the Wayback Machine.

FAQs

• Many-worlds or relative-state interpretation.
• Measurement in Quantum mechanics. Archived 2011-07-17 at the Wayback Machine.

ਮੀਡੀਆ

• PHYS 201: Fundamentals of Physics II by Ramamurti Shankar, Open Yale Course
• Lectures on Quantum Mechanics by Leonard Susskind
• Everything you wanted to know about the quantum world — archive of articles from New Scientist.
• Quantum Physics Research from Science Daily
• Overbye, Dennis (December 27, 2005). "Quantum Trickery: Testing Einstein's Strangest Theory". The New York Times. Retrieved April 12, 2010.
• Audio: Astronomy Cast Quantum Mechanics — June 2009. Fraser Cain interviews Pamela L. Gay.

ਫਿਲਾਸਫੀ

• Ismael, Jenann. "Quantum Mechanics". Stanford Encyclopedia of Philosophy. {cite encyclopedia}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
• Krips, Henry. "Measurement in Quantum Theory". Stanford Encyclopedia of Philosophy. {cite encyclopedia}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)