ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Gurdwara Sri Ber Sahib) ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ, ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ,^[1][2] ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਲੀ ਬੇਨ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਹੈ।

ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ 14 ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ( ਜ਼ੀਜ਼ੀਫਸ ਜੁਜੂਬਾ ) ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਖੁਦ ਲਗਾਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ "ਪਵਿੱਤਰ ਬਚਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼" ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਜਗਤਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਣਵਾਈ ਸੀ। 25 ਫਰਵਰੀ 1937 ਨੂੰ ਬਾਗੜੀਆਂ ਦੇ ਭਾਈ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ 1941 ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਖਲੋ ਕੇ ਅਤੇ ਅੱਠਭੁਜੀ ਕਾਲਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਇੱਕ ਪੋਰਟੀਕੋ ਰਾਹੀਂ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਗੈਲਰੀ ਉੱਚੀ ਛੱਤ ਵਾਲਾ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਫਲੋਰ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਦੂਰ ਦੇ ਸਿਰੇ 'ਤੇ, ਸਟੁਕੋ ਵਿਚ ਫੁੱਲਦਾਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਗਏ ਉੱਚੇ archway ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ, ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਇਕ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਛੱਤੇ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘਾਸਣ 'ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਿੱਖ ਬਰਸੀ ਮਨਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।^[3]

• ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ
• ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ