ਮੀਰਾਂਡਾ (ਉਪਗ੍ਰਹਿ)

ਮੀਰਾਂਡਾ (ਉਪਗ੍ਰਹਿ)
ਖੋਜ
ਖੋਜੀਗਿਰਾਰਡ ਕੂਈਪਰ
ਖੋਜ ਦੀ ਮਿਤੀ16 ਫਰਵਰੀ, 1948
ਪੰਧ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
ਹੋਰ ਨਾਂ
ਯੁਰੇਨਸ (ਗ੍ਰਹਿ)
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣਮੀਰਾਂਡਿਆਈ
ਪਥ ਦੇ ਗੁਣ
ਸੈਮੀ ਮੇਜ਼ਰ ਧੁਰਾ
1,29,390 km
ਅਕੇਂਦਰਤਾ0.0013
ਪੰਧ ਕਾਲ
1.413479 d
ਔਸਤ ਪੰਧ ਰਫ਼ਤਾਰ
6.66 km/s (calculated)
ਢਾਲ4.232 ° (ਯੁਰੇਨਸ ਦੇ ਭੂ-ਮੱਧ ਤੱਕ)
ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਾਂਯੁਰੇਨਸ (ਗ੍ਰਹਿ)
ਭੌਤਿਕ ਗੁਣ
Dimensions480 × 468.4 × 465.8 km
ਔਸਤ ਅਰਧ ਵਿਆਸ
235.8±0.7 km (0.03697 Earths)
ਸਤ੍ਹਾ ਖੇਤਰਫਲ
7,00,000 km2
ਆਇਤਨ5,48,35,000 km3
ਪੁੰਜ6.59±0.75×1019 kg (1.103×10−5 Earths)
ਔਸਤ ਘਣਤਾ
1.20±0.15 g/cm3
ਸਤ੍ਹਾ ਗਰੂਤਾ ਬਲ
0.079 m/s2
ਇਸਕੇਪ ਰਫ਼ਤਾਰ
0.193 km/s
ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਸਮਾਂ
ਸਮਕਾਲੀ ਗਤੀ
ਧੁਰੀ ਦਾ ਝੁਕਾਅ
0°
ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਅਨੁਪਾਤ0.32
15.8

ਮੀਰਾਂਡਾ (ਉਪਗ੍ਰਹਿ) ਯੁਰੇਨਸ (ਗ੍ਰਹਿ) ਦਾ ਪੰਜਾਂ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲਾ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ ਗਿਰਾਰਡ ਕੁਈਪਰ ਵੱਲੋਂ 16 ਫਰਵਰੀ 1948 ਨੂੰ ਟੈਕਸਾਸ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਮੈਕਡਾਨਡਜ਼ ਨਿਰੀਖਣਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਵਿਲੀਅਮ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਨਾਟਕ ਦੀ ਟੈਂਪੈਸਟ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਮੀਰਾਂਡਾ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਯੁਰੇਨਸ ਦੇ ਬਾਕੀ ਚੰਨਾਂ ਵਾਂਗ, ਮੀਰਾਂਡਾ ਵੀ ਇਸਦੇ ਭੂ-ਮੱਧ ਨੇੜਲੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸਿਰਫ਼ 470 km ਦੇ ਵਿਆਸ ਨਾਲ ਮਿਰਾਂਡਾ ਸੂਰਜੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਤੇ ਨੇੜਿਓਂ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹਾਈਡਰੋਸਟੈਟਿਕ ਸੰਤੁਲਨ (ਆਪਣੇ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣ ਹੇਠ ਗੋਲ ਹੋਇਆ) ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿਰਾਂਡਾ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੌਏਜਰ 2 ਵੱਲੋਂ 1986 ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਖਿੱਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਜਨਵਰੀ 1986 ਵਿੱਚ ਯੁਰੇਨਸ ਨੇੜਿਓਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਮਿਰਾਂਡਾ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਅਰਧਗੋਲ਼ਾ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਉਸੇ ਭਾਗ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਹੋ ਸਕਿਆ ਸੀ।

ਮਿਰਾਂਡਾ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਫ਼ੈਲਾਉ-ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਬਣਨ ਵੇਲੇ ਘੇਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ, ਬਾਕੀ ਵੱਡੇ ਚੰਨਾਂ ਵਾਂਗ ਇਸਦੀਆਂ ਵੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਪਰਤਾਂ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਤ ਪੱਥਰਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਪਰਤ ਵਿਛੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਮਿਰਾਂਡਾ 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤਿਅੰਤ ਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਭੂਗੋਲਿਕ-ਵਰਨਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਵਰੋਨਾ ਰੂਪਸ, 20-ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ-ਉੱਚਾ-ਟਿੱਲਾ ਜੋ ਕਿ ਸੂਰਜੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਟਿੱਲਾ ਹੈ[2][3], ਤੇ ਸ਼ੈਵਰਨ-ਅਕਾਰੀ (V ਦੇ ਅਕਾਰ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ) ਟੈਕਟਾਨਿਕ ਫ਼ੀਚਰ ਜਿਸਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਉਤਪਤੀ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇਸ ਵਿਭੰਨ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਹਾਲੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸਬੰਧੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਖੋਜ ਤੇ ਨਾਂ

ਮੀਰਾਂਡਾ ਦੀ ਖੋਜ 16 ਫਰਵਰੀ 1948 ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਗਿਰਾਰਡ ਕੂਈਪਰ ਵੱਲੋਂ ਮੈਕਡਾਨਲਡਜ਼ ਨਿਰੀਖਣਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਖੇ 82-inch (2,080 mm) ਵਾਲੀ ਓਟੋ ਸਟਰੂਵੀ ਦੂਰਬੀਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1][4] ਇਸਦੇ ਯੁਰੇਨਸ ਦੁਆਲੇ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ 1 ਮਾਰਚ 1948 ਨੂੰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[1] ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਖੋਜਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਯੁਰੇਨਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸੀ। ਕੂਈਪਰ ਨੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂ "ਮੀਰਾਂਡਾ" ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੀ ਟੈਂਪੈਸਟ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੋਜੇ ਗਏ ਯੁਰੇਨਸ ਦੇ ਚਾਰ ਚੰਨਾਂ - ਏਰੀਅਲ, ਅੰਬਰੀਅਲ, ਟਾਈਟੇਨੀਆ ਅਤੇ ਓਬੇਰੋਨ - ਦੇ ਨਾਂ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਜਾੰ ਐਲੇਗਜ਼ੈਂਡਰ ਪੋਪ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

  • ਮੀਰਾਂਡਾ ਦੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਗੁਣਾ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਹਵਾਲੇ

  1. ↑ B. A. Smith; et al. (4 July 1986). "Voyager 2 in the Uranian System: Imaging Science Results". Science. 233 (4759): 43–64. Bibcode:1986Sci...233...43S. doi:10.1126/science.233.4759.43. PMID 17812889.
  2. ↑ Chaikin, Andrew (2001-10-16). "Birth of Uranus' Provocative Moon Still Puzzles Scientists". Space.com. Imaginova Corp. Archived from the original on 2008-07-09. Retrieved 2007-12-07.
  3. ↑ Michele Moons and Jacques Henrard (June 1994). "Surfaces of Section in the Miranda-Umbriel 3:1 Inclination Problem". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. 59 (2): 129–148. Bibcode:1994CeMDA..59..129M. doi:10.1007/bf00692129.
  4. ↑ Doug Scobel (2005). "Observe the Outer Planets!". The University of Michigan. Retrieved 2014-10-24.
  5. ↑ Malhotra, Renu; Dermott, Stanley F. (June 1990). "The role of secondary resonances in the orbital history of Miranda". Icarus. 85 (2): 444–480. Bibcode:1990Icar...85..444M. doi:10.1016/0019-1035(90)90126-T. ISSN 0019-1035. {cite journal}: Invalid |ref=harv (help)
  6. ↑ Tittemore, William C.; Wisdom, Jack (March 1989). "Tidal evolution of the Uranian satellites: II. An explanation of the anomalously high orbital inclination of Miranda". Icarus. 78 (1): 63–89. Bibcode:1989Icar...78...63T. doi:10.1016/0019-1035(89)90070-5. hdl:1721.1/57632. {cite journal}: Invalid |ref=harv (help)
  7. ↑ Tittemore, William C.; Wisdom, Jack (June 1990). "Tidal evolution of the Uranian satellites: III. Evolution through the Miranda-Umbriel 3:1, Miranda-Ariel 5:3, and Ariel-Umbriel 2:1 mean-motion commensurabilities" (PDF). Icarus. 85 (2): 394–443. Bibcode:1990Icar...85..394T. doi:10.1016/0019-1035(90)90125-S. hdl:1721.1/57632. {cite journal}: Invalid |ref=harv (help)
  8. ↑ Pappalardo, Robert T.; Greeley, Ronald (1993). "Structural evidence for reorientation of Miranda about a paleo-pole". In Lunar and Planetary Inst., Twenty-Fourth Lunar and Planetary Science Conference. Part 3: N-Z. pp. 1111–1112. Bibcode:1993LPI....24.1111P. {cite conference}: Unknown parameter |booktitle= ignored (|book-title= suggested) (help)
  9. ↑ Pappalardo, Robert T.; Reynolds, Stephen J.; Greeley, Ronald (1997-06-25). "Extensional tilt blocks on Miranda: Evidence for an upwelling origin of Arden Corona". Journal of Geophysical Research. 102 (E6): 13, 369–13, 380. Bibcode:1997JGR...10213369P. doi:10.1029/97JE00802.
  10. ↑ "PIA00044: Miranda high resolution of large fault". JPL, NASA. Retrieved 2007-07-23.
  11. ↑ "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL (Solar System Dynamics). 2009-04-03. Retrieved 2009-08-10.
  12. ↑ Hanel, R.; Conrath, B.; Flasar, F. M.; Kunde, V.; Maguire, W.; Pearl, J.; Pirraglia, J.; Samuelson, R.; Cruikshank, D. (4 July 1986). "Infrared Observations of the Uranian System". Science. 233 (4759): 70–74. Bibcode:1986Sci...233...70H. doi:10.1126/science.233.4759.70. PMID 17812891.
  13. ↑ Jacobson, R. A.; Campbell, J. K.; Taylor, A. H.; Synnott, S. P. (June 1992). "The masses of Uranus and its major satellites from Voyager tracking data and earth-based Uranian satellite data". The Astronomical Journal. 103 (6): 2068–2078. Bibcode:1992AJ....103.2068J. doi:10.1086/116211.
  14. ↑ S G Barton. "The Names of the Satellites". Popular Astronomy. 54: 122.
  15. ↑ Thomas, P. C. (1988). "Radii, shapes, and topography of the satellites of Uranus from limb coordinates". Icarus. 73 (3): 427–441. Bibcode:1988Icar...73..427T. doi:10.1016/0019-1035(88)90054-1.
  16. ↑ 1.0 1.1 1.2 Kuiper, G. P., The Fifth Satellite of Uranus, Publications of the Astronomical Society of the Pacific, Vol. 61, No. 360, p. 129, June 1949
  17. ↑ Chaikin, Andrew (2001-10-16). "Birth of Uranus' provocative moon still puzzles scientists". space.com. Imaginova Corp. p. 2. Retrieved 2007-07-23.
  18. ↑ "APOD: 2016 November 27 - Verona Rupes: Tallest Known Cliff in the Solar System". apod.nasa.gov. Retrieved 2018-02-20.
  19. ↑ "Otto Struve Telescope". MacDonald Observatory. 2014. Retrieved 2014-10-21.

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ Miranda (moon) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ
ਸੂਰਜਬੁੱਧਸ਼ੁੱਕਰਚੰਦਰਮਾਪ੍ਰਿਥਵੀPhobos and Deimosਮੰਗਲਸੀਰੀਸ)ਤਾਰਾਨੁਮਾ ਗ੍ਰਹਿਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਸ਼ਨੀਸ਼ਨੀ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਯੂਰੇਨਸਯੂਰੇਨਸ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਵਰੁਣ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿनेप्चूनCharon, Nix, and Hydraਪਲੂਟੋ ਗ੍ਰਹਿਕਾਈਪਰ ਘੇਰਾDysnomiaਐਰਿਸਬਿਖਰਿਆ ਚੱਕਰਔਰਟ ਬੱਦਲ
ਸੂਰਜ • ਬੁੱਧ • ਸ਼ੁੱਕਰ • ਪ੍ਰਿਥਵੀ • ਮੰਗਲ • ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ • ਸ਼ਨੀ • ਯੂਰੇਨਸ • ਵਰੁਣ • ਪਲੂਟੋ • ਸੀਰੀਸ• ਹਉਮੇਆ • ਮਾਕੇਮਾਕੇ • ਐਰਿਸ
ਗ੍ਰਹਿ • ਬੌਣਾ ਗ੍ਰਹਿ • ਉਪਗ੍ਰਹਿ - ਚੰਦਰਮਾ • ਮੰਗਲ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਤਾਰਾਨੁਮਾ ਗ੍ਰਹਿ • ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਯੂਰੇਨਸ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਵਰੁਣ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਯਮ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ • ਐਰਿਸ ਦੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ
ਛੋਟੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ:   ਉਲਕਾ • ਤਾਰਾਨੁਮਾ ਗ੍ਰਹਿ (ਤਾਰਾਨੁਮਾ ਗ੍ਰਹਿ ਘੇਰਾ ‎) • ਕਿੰਨਰ • ਵਰੁਣ-ਪਾਰ ਵਸਤੂਆਂ (ਕਾਈਪਰ ਘੇਰਾ‎/ਬਿਖਰਿਆ ਚੱਕਰ ) • ਧੂਮਕੇਤੂ (ਔਰਟ ਬੱਦਲ) • ਉੱਡਣ ਤਸ਼ਤਰੀ • ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ • ਚੰਦ ਗ੍ਰਹਿਣ