Engadin
's Engadin isch e Houchdaal in de Oscht-Schwaiz im Kanton Graubünden. Im Oschte werrt's vun de Ortler- Albe un vun de Sesvenna-Grubb begrenzt, im Weschde vun de Silvretta-Grubb. De Inn lefft durrich 's Engadin, wu's aach sein Name her hott: Gardde vum Inn.
Geographie
's Engadin werrt in zwee Hälfde uffgedaailt:
- Owwerengadin, uff Rätoromanisch: Engiadina'Ota: Vum Berninapass un em Malojapass iwwer d' Seen-Blatt bei St. Moritz mi'm St. Moritzer See, em Silvaplaner See un em Silser See bis noch S-Chanf. Die wichdigschde Därfer sin St. Moritz, Sils, Silvaplana, Champfer, Celerina, Pontresina, Samedan, Bever, Madulain, Zuoz, S-Chanf un Cinuos Cel.
- Unnerengadin, uff Rätoromanisch Engiadina Bassa: vun de Punt'Ota- Brigge bis zu de Grenz noch Tirol, Eestreich on de Finstermünz-Feschting. Wichdige Därfer sin: Brail, Zernez, Susch, Lavin, Giarsun, Guarda, Bos-Cha, Ardez, Ftan, Tarasp, Scuol, Sent, Ramosch, Vna un Seraplana.
Schbrooch
Die Engadiner sin Rätoromanen, des haaßt, zu de Zeide vun de alde Römer hott do, un aach fascht iwweraal sunscht in de Albe, e keltisch's Volk g'wuhnt, die Räter. Die sin noh awwer vun de Römer eignumme worrn, un häwwe ihr Schbrooch, Latdain, ahnemme messe. Do draus isch noh Rätoromanisch entschtonne. Des isch urschbringlisch iwweraal in de Albe gebabblt worrn, isch awwer pö a pö wennischer worrn, wall vun alli Seide anneri Schbrooche reigedrängt häwwe. Desdweech sin blouß noch e paar Inseln iwwerich gebliewe, wu d' Lait Rätoromanisch schwätze: Graubünden in de Schweiz un e paar Dolomiten- Deeler in Südtirol, Italien. Des Rätoromanische werrt awwer immer wennicher in de Schweiz, wall die Lait meh un meh Daitsch babble welle, im Engadin sin im Verhäldnis noch die meeschte Schbrescher. Im Engadin gibt drei verschiedeni Dialekte vum Rätoromanische: Ladin Puter im Owwerengadin, Ladin Vallader im Unnerengadin un Jaura im Münstertal.
Weblinks
Commons: Engadin — Waitere Mulitimediadataie zum Artikel