36 Ophiuchi
| A Oph | |||||||||||||||||||
 Gwiazda jest widoczna w południowej części gwiazdozbioru, na południe od Theta Ophiuchi[1] | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 15m 20,784s[2] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
−26° 36′ 06,12″[2] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−1148,96 ± 0,18 mas/rok[2] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−0,6 ± 0,9 km/s[2] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
K2 V[2] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Temperatura |
5135 K[3] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6317[4] pc | ||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,1845[4] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||
| Gwiazdozbiór |
Wężownik | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 15m 20,985s[5] | ||||||||
| Deklinacja |
−26° 36′ 10,16″[5] | ||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||
| Odległość |
19,440 ± 0,026 ly | ||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−1142,06 ± 0,45 mas/rok[5] | ||||||||
| Prędkość radialna |
−0,2 ± 0,9 km/s[5] | ||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
pomarańczowy karzeł | ||||||||
| Typ widmowy |
K1 V[5] | ||||||||
| Masa | |||||||||
| Promień | |||||||||
| Jasność | |||||||||
| Temperatura |
5100 K[3] | ||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||
| Krąży wokół |
składnika A | ||||||||
| Półoś wielka | |||||||||
| Okres orbitalny | |||||||||
| Mimośród |
0,92[3] | ||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||
| |||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór |
Wężownik | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 16m 13,363s[6] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−26° 32′ 46,13″[6] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość |
19,4063 ± 0,0088 ly | ||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−1142,06 ± 0,45 mas/rok[6] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−0,2 ± 0,9 km/s[6] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
pomarańczowy karzeł | ||||||||||||||||
| Typ widmowy |
K5 V[6] | ||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,15[7] | ||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||
| Temperatura |
4500 K[3] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||
| Krąży wokół |
pary AB | ||||||||||||||||
| Półoś wielka | |||||||||||||||||
| Okres orbitalny | |||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
36 Ophiuchi (36 Oph, Guniibuu) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika, znajdująca się w odległości 19,4 roku świetlnego od Słońca.
Nazwa
Gwiazda ma nazwę własną Guniibuu, wywodzącą się z tradycji aborygeńskiej. Dla ludów Kamilaroi i Euahlayi z Nowej Południowej Walii reprezentuje ona mitycznego ptaszka o czerwonej piersi[8].
Charakterystyka
Jest to gwiazda potrójna, którą tworzą trzy pomarańczowe karły, gwiazdy ciągu głównego należące do typu widmowego K. Wszystkie składniki świecą słabiej i mają niższe temperatury niż Słońce. Dwie jaśniejsze gwiazdy 36 Oph A i B są bardzo podobne, oddalony od nich składnik C jest nieco chłodniejszy i słabszy[3].
36 Ophiuchi AB
Dwa jaśniejsze składniki na niebie dzieli 5,4 sekundy kątowej (pomiar z 2016 r.)[9]. Okrążają one wspólny środek masy po bardzo ekscentrycznych orbitach z okresem orbitalnym 471 lat; ostatni raz były najbardziej oddalone w 1913 roku, a największe zbliżenie nastąpi w 2148 roku. W przestrzeni gwiazdy oddalają się na 157 au i zbliżają aż na 7 au[3].
Gwiazdy 36 Ophiuchi A i B mają temperaturę około 5100 K i jasność około 1/3 jasności Słońca[3]. Ich masy są równe około 85% masy Słońca, mają promień równy około 81% promienia Słońca. Gwiazda 36 Ophiuchi C ma temperaturę ocenianą na 4500 K, jasność równą 14% słonecznej, promień 0,72 R☉ i masę 0,71 M☉[3][1].
Obserwowane zmiany prędkości radialnej gwiazdy B są uznawane za efekt aktywności chromosferycznej gwiazd, a nie dowód istnienia planet w układzie. Parametry orbity wyznaczone na podstawie dopasowania do danych sugerowały istnienie masywnej (8 MJ) planety obiegającej gwiazdę B, jednak orbita takiego ciała byłaby niestabilna. Nowsze dane obserwacyjne przeczą obecności planet o masie większej niż 4 masy Jowisza w odległości mniejszej niż 5,2 au (półoś wielka Jowisza)[1].
36 Ophiuchi C
W odległości 731,6″ (ponad 12 minut kątowych) od 36 Oph A (pomiar z 2000 r.) znajduje się trzeci składnik układu, 36 Oph C[9]. Od centralnej pary dzieli go w przestrzeni co najmniej 4400 au, a okres obiegu to co najmniej 180 tysięcy lat[3]. Jest to gwiazda zmienna typu RS Canum Venaticorum, oznaczona także V2215 Ophiuchi[6].
Towarzysze optyczni
Pobliska (276,9″ od 36 Oph A w 2000 roku) gwiazda oznaczona jako składnik D o wielkości 7,8m[9], ma inny ruch własny i nie jest związana grawitacyjnie z układem[10][3]. Słabsza (12,3m) gwiazda oznaczona jako składnik E, odległa o 38,2″ od 36 Oph A (w 2000 roku)[9], może być związana z układem 36 Ophiuchi; wówczas byłaby czerwonym karłem typu M, obiegającym centralną parę w odległości co najmniej 230 au, w czasie co najmniej 2500 lat[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i 36 Ophiuchi 3?. SolStation. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h 36 Oph A w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Jim Kaler: 36 Ophiuchi. STARS, 2016-07-01. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
- ↑ a b Anderson E., Francis C.: HIP 84405. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h 36 Oph B w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i V2215 Oph w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Anderson E., Francis C.: HIP 84478. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-25]. (ang.).
- ↑ FAQ. [w:] IAU Working Group on Star Names (WGSN) [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-09-25].
- ↑ a b c d Mason et al.: WDS J17153-2636AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ HD 155849 w bazie SIMBAD (ang.)